Ból i pieczenie cewki moczowej – przyczyny, leczenie

Sylwia Jastrzębowska lekarz 4 października 2016 (pierwsza publikacja: 19 grudnia 2014)

Ból cewki moczowej oraz pieczenie cewki moczowej, występujący przy oddawaniu moczu lub stale, zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet może oznaczać izolowaną infekcję cewki moczowej (np. zapalenie cewki moczowej) lub zakażenie układu moczowego (ZUM), bądź układu płciowego. Rzadziej te nieprzyjemne i wstydliwe dolegliwości mają inną etiologię, zawsze jednak wymagają diagnostyki i ewentualnego leczenia.

Ból i pieczenie cewki moczowej – przyczyny, leczenie — Fotolia

Spis treści

Przyczyny bólu i pieczenia cewki moczowej
Zakażenie cewki moczowej
Leczenie bólu i pieczenia cewki moczowej
Zapobieganie zakażeniu cewki moczowej

Przyczyny bólu i pieczenia cewki moczowej

Ból i pieczenie cewki moczowej w większości przypadków oznaczają infekcję dróg moczowych:

cewki moczowej,
współistniejące zapalenie pęcherza,
zapalenie gruczołu krokowego u mężczyzn.

W warunkach prawidłowych drogi wyprowadzające mocz z organizmu, począwszy od nerek, przez moczowody, pęcherz i wreszcie cewkę moczową, stanowią środowisko jałowe. Jedynie końcowy ich odcinek może być fizjologicznie zasiedlony przez tak zwane organizmy saprofityczne, czyli nieszkodliwe dla zdrowia, a nawet spełniające rolę ochronną (na przykład bakterie produkujące kwas mlekowy).

Niestety, istnieje szereg czynników sprzyjających kolonizacji bakteryjnej, rzadziej wirusowej, grzybiczej lub pierwotniakowej. Rokowanie i przebieg schorzenia zależą w znaczący sposób od płci oraz współistniejących schorzeń, takich jak cukrzyca, niedobory odporności oraz czynnościowe zaburzenia oddawania moczu.

Izolowane zapalenie cewki moczowej może stopniowo rozszerzać się na cały układ moczowy lub płciowy, prowadząc ostatecznie do groźnych powikłań. Dlatego też każdorazowo, kiedy pojawiają się ból i pieczenie okolic intymnych, problemy w oddawaniu moczu, nieprzyjemny zapach lub inna niż mocz wydzielina z cewki moczowej, konieczna jest wizyta u lekarza.

Przeczytaj też: Nieprzyjemny zapach moczu – przyczyny

Objawy towarzyszące dolegliwościom ze strony cewki moczowej mogą oznaczać:

Izolowany ból lub pieczenie w obrębie cewki moczowej – najczęściej oznacza jej stan zapalny;
Ból okolicy nadłonowej (dolna część brzucha) – może oznaczać zapalenie pęcherza;
Ból okolicy lędźwiowej – występuje w schorzeniach nerek i kamicy nerkowej, choć koniecznie należy go różnicować z bólem związanym z uciskiem na rdzeń kręgowy w schorzeniach kręgosłupa;
Nietrzymanie moczu – także może oznaczać zapalenie pęcherza lub obniżenie narządów rodnych, powszechne u kobiet w wieku podeszłym;
Wyciek z cewki moczowej – występuje w zapaleniu cewki moczowej;
Ból okolicy nadłonowej lub lędźwiowej w połączeniu z brakiem mikcji – może oznaczać zatrzymanie moczu o różnej etologii, np. kamiczej lub w schorzeniach prostaty;
Brzydki zapach moczu – pojawia się z zakażeniu pęcherza lub też dróg rodnych u kobiet;
Upławy i świąd – także z reguły towarzyszą infekcji dróg rodnych u kobiet;
Nagłe parcie na mocz i częste mikcje – są charakterystyczne dla zapalenia pęcherza lub gruczołu krokowego u mężczyzn;
Objawy ogólne, takie jak dreszcze, gorączka, nudności i ból brzucha – występują w poważnych schorzeniach górnego odcinka układu moczowego, w tym nerek.

Przeczytaj też: Infekcje intymne u mężczyzn

Zakażenie cewki moczowej

Zakażenie cewki moczowej – schorzenie to w zdecydowanej większości przypadków odpowiada za ból i pieczenie, a także obecność nieprawidłowej wydzieliny z cewki moczowej. Ból cewki moczowej najsilniejszy jest rano, przy oddawaniu moczu. U kobiet obserwuje się upławy i świąd okolic intymnych, rzadziej u obu płci występuje ropny lub krwisty wyciek z cewki. Nie pojawiają się natomiast inne wymienione wyżej symptomy.

Lekarze zaliczają zapalenie cewki moczowej do tak zwanych chorób przenoszonych drogą płciową, ponieważ jest to najpopularniejsza droga szerzenia się infekcji. Z tej samej przyczyny rozpoczęcie współżycia oraz duża ilość stosunków znamiennie wpływają na ryzyko infekcji. Wyróżnia się tak zwane zakażenia rzeżączkowe oraz nierzeżączkowe, wywoływane przez inne patogeny, takie jak nietypowe bakterie z rodzaju Chlamydia, Ureaplasma, rzęsistek pochwowy, czy grzyby.

Zakażenie cewki moczowej ma odmienny przebieg i rokowanie, w zależności od płci. Kobiety są zdecydowanie bardziej narażone na zachorowanie, z racji budowy anatomicznej – bliskiego położenia ujścia dróg moczowych, pochwy oraz odbytu. Wszelkie zaburzenia hormonalne i metaboliczne, nieodpowiednia higiena oraz częste stosunki stanowią czynniki ryzyka zachorowania.

Infekcja u kobiety może doprowadzić do zapalenia przydatków i innych narządów miednicy mniejszej lub stać się punktem wyjścia ZUM. Niejednokrotnie obserwuje się także u płci żeńskiej nawracające infekcje, nawet do kilku – kilkunastu w ciągu roku. Mężczyźni chorują rzadziej, ale obecność infekcji może u nich stosunkowo łatwiej doprowadzić do powikłań, takich jak zapalenie jąder, najądrzy, gruczołu krokowego, czy ostatecznie niepłodności. Na szczęście izolowane i odpowiednio szybko i skutecznie leczone zapalenie cewki moczowej nie należy do chorób o złym rokowaniu.

Leczenie bólu i pieczenia cewki moczowej

Na wstępie warto podkreślić, że tak jak inne schorzenia przenoszone droga płciową, także zapalenie cewki moczowej jest chorobą dotycząca dwojga ludzi (partnerów seksualnych ) i oboje oni powinni poddać się leczeniu. Lekarz, stwierdzając obecność objawów takich jak ból i pieczenie cewki moczowej zwykle zleca podstawowe badanie oraz posiew moczu. Na tej podstawie może ustalić czynnik etiologiczny i włączyć odpowiedni lek, zwykle antybiotyk stosowany przez 7 do 14 dni lub lek przeciwgrzybiczy. Ponieważ niektóre leki mają tak szeroki zakres działania, że obejmują większość najczęściej stwierdzanych patogenów, zdarza się że lekarz zleca je już przez uzyskaniem wyniku z posiewu, co znacznie skraca okres występowania dolegliwości.

Jeśli lekarz na podstawie badania klinicznego i badań laboratoryjnych rozpoznaje zakażenie układu moczowego, o leczeniu decyduje obecność objawów (izolowane ZUM przebiega bowiem bardzo często bez jakichkolwiek dolegliwości) oraz dodatkowych niekorzystnych rokowniczo czynników takich jak płeć męska, ciąża, współistniejąca cukrzyca lub kamica nerkowa oraz wszelkie zaburzenia w odpływie moczu. Bezobjawowe zakażenie dróg moczowych bez innych czynników obciążających nie wymaga leczenia. Jeśli bowiem nie stwierdza się bólu i pieczenia w obrębie cewki moczowej, ani żadnego z opisywanych wyżej symptomów, a jedynie obecność bakterii w moczu, nie jest konieczne stosowanie antybiotyków, a jedynie odpowiednia profilaktyka i higiena osobista.

Zapalenie pęcherza, nerek czy innych narządów miednicy mniejszej, w przebiegu których jednym z objawów jest ból w obrębie cewki moczowej, wymagają szerszej diagnostyki i adekwatnej farmakoterapii, których opis przekracza ramy niniejszego opracowania.

Zapobieganie zakażeniu cewki moczowej

Higiena układu moczowego oraz płciowego u kobiet pozwala znamiennie ograniczyć ryzyko infekcji. Należy pamiętać, że samo oddawanie moczu stanowi mechanizm oczyszczający drogi układu moczowego z bakterii i innych patogenów, dlatego należy regularnie korzystać z toalety, szczególnie bezpośrednio po stosunku płciowym, unikać długich przerw między mikcjami oraz stanów odwodnienia. Kobiety powinny unikać stosowania środków hormonalnych, o ile nie jest to konieczne, wszelkich mechanicznych metod antykoncepcji, kosmetyków intymnych oraz noszenia bielizny z syntetycznych materiałów.

W razie skłonności do infekcji, poleca się preparaty zawierające żurawinę, dopochwowe specyfiki regulujące florę bakteryjną, np. zawierające bakterie wytwarzające kwas mlekowy, czy wreszcie, w izolowanych wskazaniach, profilaktyczne stosowanie leków przeciwbakteryjnych i przeciwgrzybiczych.

Nawracające zakażenia cewki moczowej mogą oznaczać współistnienie choroby ogólnoustrojowej lub nieprawidłowości anatomicznych, dlatego też ból i inne dolegliwości w obrębie cewki moczowej występujące zarówno po raz pierwszy, jak i nawracające mimo leczenia, powinny skłonić do wizyty u lekarza. Dolegliwości te pojawiające się każdorazowo u mężczyzny są także wskazaniem do diagnostyki.

Opublikowano: 19.12.2014; aktualizacja: 04.10.2016

Oceń:

4.2

Sylwia Jastrzębowska

Lekarz

Lekarz w trakcie stażu podyplomowego, absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Miłośniczka turystyki górskiej i sportów outdoorowych.

Komentarze i opinie (1)

może to komuś pomoże
opublikowany 27.04.2024

Piszę, ponieważ myślę że mój przykład może komuś pomóc nie reklamuję tu żadnego lekarstwa, produktu, niczego - rozwiązanie okazało się banalne i darmowe . Jestem mężczyzną, i chciałem zrobić sobie wymaz z cewki moczowej - profilatycznie, przed małżeństwem, żeby partnerki nie zarazić czymś, o czym nie wiem. Było to jedno z badań jakie robiłem. Tu się zaczął długo trwający problem. W labolatorium dostałem patyczek z watą o grubości patyczka do ucha. Powiedziano mi co mam zrobić i że będzie bolało. Jak się później po konsultacji z lekarzem okazało, była to zwykła wymazówka, nie dedykowana do wymazów z cewki moczowej te są dużo mniejsze . Dla pewności wsadziłem całą watę do cewki, obróciłem jak kazano. Piekło okrutnie. Wynik badania negatywny wyszło że jestem zdrowy , ale ból po nim nie ustępował. Czytałem że ból powinien po kilku dniach ustąpić, a mnie bolało kilka miesięcy bez przerwy i zacząłem się tym przejmować. Lekarz rodzinny nie umiał mi pomóc, skierował do urologa z podejżeniem zakażenia pęcherza - tam kolejka trzy miesiące. Trudno, zapisałem się, brałem po drodze różne leki na zakażenie pęcherza - nic nie pomaga. Urolog przepisał mi kolejne leki, tym razem na receptę. Też nic. W końcu poszedłem prywatnie do innego lekarza i tu w końcu rozwiązanie. Sprawa jest dość ciekawa. Przy pracy siedzącej, w rejoniach genitalnych nerwy są nieprawidłowo uciskane. Nie bolą, dopóki się ich dodatkowo nie podrażni. Tym czynnikiem była u mnie wymazówka. Później ból jest podtrzymywaniy psychosomatycznie. W moim przypadku to znaczyło, że przez ciągłe zwracanie uwagi na lekki ból w danej okolicy, zaczyna się tworzyć wzmocnione połączenie neuronowe i ból jest sztucznie podtrzymywany. Dostałem środki znieczulające, ale lekarz powiedział, że gdybym umiał kolokwialnie olać problem to byłoby najlepiej. Tak też zrobiłem. Za każdym razem kiedy czułem tam ból, zacząłem skupiać się na innych częściach ciała. Ból zmniejszył się od razu po wizycie, a zniknął całkiem po kilku dniach. Myślę że mój przykład może pomóc nie tylko w przypadku ciągłego bólu po wymazie niektórym mężczyznom, ale też w wielu innych podobnych. Rozmawiajcie proszę o wstydliwych problemach, bo brak wiedzy jest naszym największym problemem, a rozwiązania mogą być banalne jak w moim przypadku.