Błyski w oku – przyczyny, objawy, badanie, leczenie

Błyski w oku – jakie są przyczyny?

Błyski w oczach, odbierane i opisywane przez pacjentów bardzo różnorodnie, np. jako: męty, gwiazdki, czarne mroczki, migotanie w oczach lub przed oczami lub w polu widzenia, spowodowane są zazwyczaj reakcją fotoreceptorów znajdujących się wewnątrz gałki ocznej na różne nieprawidłowe bodźce.

Część błysków w oku jest zjawiskiem fizjologicznym, jednak każdy przypadek powinien zostać poddany profesjonalnej analizie lekarskiej. Specjalista powinien zlecić odpowiednie badania, aby wykluczyć ewentualne poważne choroby oczu.

Czytaj również: Pulsowanie w głowie – jakie są przyczyny uczucia pulsowania w głowie?

Fotopsje, tejchopsje, fosfeny – czym są?

Nieprawidłowości w obrębie działania oka można podzielić na kilka grup, zależnie od czynników, które je wywołują.

• Fotopsje (błyski światła w polu widzenia) – wynikają z nieprawidłowego pobudzenia (bodźcem innym niż światło), siatkówki oka, nerwu wzrokowego lub z nieprawidłowości w obrębie ośrodkowego układu nerwowego. Jedną z najczęstszych przyczyn jest tylne odklejenie ciała szklistego, które – pociągając za sobą wrażliwą siatkówkę – powoduje powstawanie rozbłysków w oku.
• Teichopsje – błyski w oku towarzyszące migrenowym bólom głowy z aurą wzrokową lub jedynie aurze wzrokowej, bez bólu głowy. Swoim wyglądem przypominają rozmieszczone zarysy umocnień, murów obronnych – stad inna ich nazwa: iluzje fortyfikacyjne. Występują okrężnie, w polu widzenia.
• Fosfeny (zjawiska enoptyczne) – opisywane jako męty ciała szklistego czy nitki przed oczami – najczęściej wywołane czynnikiem mechanicznym (uciskanie gałki ocznej) lub w wyniku hiperwentylacji organizmu. Niezależnie od opisywanego przez pacjentów zjawiska, ich źródło jest u układzie nerwowym. Na skutek szybkich ruchów gałki pojawiają się rozbłyski, tak zwane fosfeny Flicka. Zazwyczaj dotyczy to osób zdrowych i jeżeli zdarza się tylko od czasu do czasu, nie ma powodów do niepokoju. W sporadycznych przypadkach przyczyną ich wystąpienia mogą być zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego (zawał płata potylicznego) lub działanie niektórych leków czy substancji psychoaktywnych.

To też może Cię zainteresować: Drżenie ciała – jakie mogą być przyczyny drżenia mięśni ciała?

Niezależnie od powyższych przyczyn, za niektóre błyski i powstawanie nieprawidłowego obrazu w oku jest odpowiedzialne niedokrwienie siatkówki oka. Komórki nerwowe siatkówki są bowiem bardzo czułe, wiec nawet niewielkie niedokrwienie może wywołać migoczące plamki przed oczami, pojawiające się nawet przy zamkniętych powiekach, ponieważ nie maja one związku z obecnością bądź brakiem światła.

Najczęściej przyczyną chwilowego niedokrwienia jest: ortostatyczne zaburzenie ciśnienia, wywołane najczęściej szybką zmiana pozycji, na przykład z lezącej na stojącą, niskie ciśnienie tętnicze krwi, hiperwentylacja, duża utrata krwi w krótkim czasie, wstrząs anafilaktyczny.

Błyski przed oczami – objawy

Mnogość opisów nieprawidłowej pracy fotoreceptorów w oku spowodowana jest wrażeniem, jakie powstaje w mózgu, pod wpływem impulsów nerwowych.

Są one subiektywne i zależne od indywidualnych odczuć danego pacjenta. Najczęściej opisywane są, jako:

• błyski,
• męty w oku lub przed oczami,
• migotanie i towarzyszący ból głowy,
• czarne mroczki przed oczami,
• iskierki,
• zygzaki w oczach,
• uczucie mrowienia gałki ocznej, pulsujące oko,
• falowanie obrazu,
• czarny punkt w polu widzenia,
• plamy, gwiazdki, czarne nitki, kropki w oczach.

Pacjenci niejednokrotnie nieprawidłowości w polu widzenia opisują także jako pajączki w polu widzenia.

Zobacz też: Ciśnienie w oku – jak zbadać?

Błyski w oczach – badania

Niestety nie ma możliwości zapobiegania powstawaniu migotania lub innych nieprawidłowych zjawisk w polu widzenia.

Powtarzające się błyski w oczach powinny zostać zdiagnozowane niezwłocznie, szczególnie jeśli towarzyszą im objawy, takie jak: silny ból głowy, spadek ostrości widzenia czy problemy z dostrzeganiem przedmiotów, na przykład w środkowej części pola widzenia, z prawej lub lewej strony.

Diagnostyka zazwyczaj obejmuje badanie dna oka z poszerzeniem źrenic przy pomocy oftalmoskopu (oftalmoskopia) lub lampy szczelinowej, wykonanie badania USG, badanie plamki żółtej, wywiad z pacjentem i inne.

Błyski w oku – leczenie

W przypadku fotopsji, błyski w polu widzenia ustają całkowicie po odklejeniu się ciała szklistego. W zależności od stanu, fotopsje można jedynie obserwować, zastosować leczenie laserem lub poddać zabiegowi operacyjnemu. Te ostatnie są konieczne w sytuacji, kiedy podczas odklejania się ciała szklistego dochodzi do naderwania lub rozerwania siatkówki oka.

Jeżeli mamy do czynienia z teichopsjami zapowiadającymi napadowy ból głowy (migrenę), leczenie tego typu rozbłysków w oku polega po prostu na leczeniu samej choroby wywołującej takie objawy.

Rozbłyski zaliczane do fosfenów są traktowane w większości, jako fizjologiczne i pojawiające się sporadycznie, nie są więc poddawane żadnemu leczeniu.

Wiele objawów związanych z okiem ma swój początek w chorobach układu nerwowego, dlatego pacjenci często określają je, jako „nerwica oka”, szukając pomocy u lekarza okulisty, tymczasem migotanie przed oczami, uczucie mrowienia, oczopląs czy falowanie obrazu, mogą mieć swoje źródło w depresji lub innych zaburzeniach neurologicznych i wymagają pomocy lekarza psychiatry, neurologa lub psychologa. Te, które występują w przebiegu niektórych chorób, na przykład nerwicy wegetatywnej – w tym przypadku rozbłyski, mroczki czy iskierki przed oczami są wynikiem konkretnych objawów towarzyszących chorobie: skoków ciśnienia, arytmii, zaburzeń oddychania czy dolegliwości ze strony układu pokarmowego.