Obojczyk – budowa i funkcje
Obojczyk jest kością długą zlokalizowaną na szczycie klatki piersiowej. Przebieg tej kości, zarówno po stronie prawej, jak i lewej, łączy ze sobą mostek oraz łopatkę. Do obojczyka przyczepiają się bardzo ważne mięśnie, m.in. mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy, mięsień piersiowy większy, mięsień czworoboczny, naramienny oraz inne.
Dzięki temu pozwala on na stabilizację łopatki i stawu ramiennego, co umożliwia wykonywanie swobodnych ruchów ramieniem.
Inną funkcją obojczyka jest ochrona pęczka naczyniowo-nerwowego biegnącego pod obojczykiem w kierunku kończyny górnej prawej lub lewej. Ból w okolicy obojczyka może być związany ze wszystkimi wymienionymi strukturami.
Przeczytaj też: Wybity palec – przyczyny i objawy
Obojczyk w większości przypadków jest widoczny i łatwo wyczuwalny pod palcami. Jego ułożenie blisko skóry przyczynia się do większego narażenia na złamania i stłuczenia.
Ból obojczyka lub jego okolicy najczęściej spowodowany jest właśnie przez uraz. Jednakże istnieją inne, nieurazowe przyczyny bolącego obojczyka. W stawianiu diagnozy istotne jest badanie palpacyjne pacjenta, diagnostyka obrazowa oraz określenie charakteru bólu.
Czytaj również: Ból pod piersiami – co może oznaczać?
Jakie są przyczyny bólu obojczyka?
Za ból odpowiada zwykle stłuczenie obojczyka w przypadku kontaktu klatki piersiowej z twardą przeszkodą, gwałtownego zadziałania pasów bezpieczeństwa lub uderzenia jakimś przedmiotem.
Ból obojczyka po prawej stronie czy po stronie lewej wiąże się zwykle z upadkiem. Przy złamaniu obojczyka ból jest znacznie silniejszy i intensyfikuje się przy dotyku okolicy barku.
Przeczytaj też: Złamany palec – objawy, przyczyny, leczenie
Stłuczony lub złamany obojczyk jest dość łatwy do zdiagnozowania, gdyż obojczyk możemy zbadać palpacyjnie. W okolicy urazu pojawi się obrzęk, zaczerwienienie, siniak. Jeżeli dojdzie do złamania, to ciągłość obojczyka jest przerwana, podczas badania wyczuwalne są też ruchome końce kości.
W czasie oddychania wyzwalane zostaje tarcie oraz patologiczna ruchomość obojczyka. Dla upewnienia się w kwestii rozpoznania wykonuje się zdjęcie RTG (prześwietlenie obojczyka).
Przyczyną bólu w obojczyku bywa także przeciążenie mięśni, które są do niego przyczepione. Dochodzi wówczas do patologicznego napięcia i wywołania bólu obojczyka i szyi.
Zobacz też: Opuchlizna od zęba – jakie są przyczyny?
Przeciążenie mięśniowe najczęściej powstaje w wyniku ciężkiej pracy i powtarzalności ruchów, np. przy tak zwanym wyciskaniu na ławeczce. W wyniku przeciążenia mięśni może pojawić się ostry, kłujący ból w okolicy obojczyka. Przeciążenie mięśni pleców wiąże się również z występującym bólem obojczyka i łopatki podczas wykonywania ruchów kończyną górną.
Także spanie na jednym boku nie jest korzystne dla kondycji obojczyków. Długotrwałe przebywanie w jednej pozycji prowadzi do przewlekłego ucisku. Po przebudzeniu może dawać objawy bólu. W takim przypadku dolegliwości zanikają samoistnie.
Sprawdź również: Drętwienie lewej ręki i palców lewej ręki
Co jeszcze wywołuje ból w obojczyku?
Ból obojczyka i ręki rzadziej może wskazywać na zespół górnego otworu klatki piersiowej. Jest to choroba polegająca na ucisku pęczka naczyniowo-nerwowego kończyny górnej, co prowadzi do nieprzyjemnych dolegliwości.
Czytaj również: Ból z lewej strony pod zebrami – co to może być?
W przebiegu choroby obserwuje się zmniejszenie przestrzeni, przez które przechodzą naczynia i nerwy. W okolicy obojczyka występuje kilka przestrzeni tego typu. Dodatkowe ich zwężenie w wyniku anomalii anatomicznych prowadzi do ucisku splotu ramiennego tętnicy podobojczykowej, żyły podobojczykowej oraz żyły pachowej, co może dawać objawy w postaci bólu obojczyka przy podnoszeniu ręki.
Pojawia się ból kończyny górnej, mrowienie, upośledzenie ruchomości palców, osłabienie uchwytu i bladość ręki wynikająca z niedokrwienia kończyny.
Przeczytaj też: Ból pod lewą łopatką – przyczyny, jak leczyć?
Choroba zwyrodnieniowa stawów obręczy barkowej to kolejna możliwa przyczyna bólu w okolicach obojczyka. W wyniku zwyrodnienia barku dochodzi do ograniczenia ruchomości i zesztywnienia stawów obręczy barkowej.
Rozwój choroby jest powolny, ale postępujący. Pojawia się tępy ból barku, obojczyka, szyi nasilający się w trakcie aktywności czy snu, przy leżeniu na chorym boku. Diagnostyka polega na badaniu przedmiotowym oraz radiologicznym.
Zobacz również: Drętwienie rąk podczas snu – co je powoduje?
Co robić, gdy boli obojczyk?
Stłuczenie obojczyka najlepiej leczyć miejscowo, stosując maści przeciwbólowe i przeciwzapalne. Należy ograniczyć możliwe przeciążenia obojczyka. Przy silnym bólu można zastosować doraźnie doustne środki przeciwbólowe dostępne w aptece bez recepty.
Przeczytaj również: Ból pod mostkiem – możliwe przyczyny
Złamanie obojczyka wymaga zaopatrzenia przez lekarza. Należy unieruchomić obręcz barkową wraz z ramieniem, stosując temblak ramienny lub „ósemkowy” opatrunek z bandażu. Zaleca się odpoczynek i przyjmowanie leków przeciwbólowych. W przypadku otwartych złamań lub trudno gojących się złamań obojczyka można rozważyć zabieg operacyjny.
Przeciążenie mięśni klatki piersiowej i szyi, które przyczepiają się do obojczyka, oraz napięcia mięśniowe powstałe podczas spania wymagają rehabilitacji: ćwiczeń, zabiegów fizykoterapeutycznych oraz masaży.
To też może Cię zainteresować: Ból pleców po prawej stronie
W przypadku, kiedy obojczyk boli w wyniku zespołu górnego otworu klatki piersiowej oraz choroby zwyrodnieniowej stawów obręczy barkowej, również należy zacząć od rehabilitacji. Gdy dolegliwości bólowe będą bardzo dokuczliwe, można zastosować leki przeciwbólowe. W zaawansowanym stadium choroby rozważany jest zabieg operacyjny, który pozwoli na zmniejszenie dolegliwości bólowych.
Czytaj również: Pięta Haglunda – co to jest? Przyczyny, objawy, leczenie choroby Haglunda-Severa
