Nadmiar wody w organizmie wywiera niekorzystny wpływ na samopoczucie. Problem, jakim jest zatrzymywanie wody w organizmie, znacznie częściej dotyczy kobiet, u których za główną przyczynę tego stanu uważane są wahania poziomu hormonów (głównie estrogenów). Nadmiar wody w organizmie jest przyczyną powstawania obrzęków przed miesiączką.
Zatrzymywanie wody w organizmie
Objawy zatrzymywania wody w organizmie
Nadmiar wody w organizmie jest problemem, z którym spotyka się wielu pacjentów. Zdecydowanie najczęstszym, a w wielu przypadkach jedynym objawem zatrzymywania wody są obrzęki. Mogą one pojawiać się o dowolnych porach dnia, a także dotyczyć różnych okolic ciała. Ich nasilenie jest także zróżnicowane. W zdecydowanej większości przypadków są to zmiany dotyczące rąk (głównie palców) i nóg (okolica kostek, rzadziej całe podudzia i stopy), aczkolwiek inna lokalizacja jest też możliwa.
Pacjenci skarżą się na obrzmienie palców rąk, co przejawia się na przykład tym, że nie są w stanie zdjąć czy też założyć pierścionka, który wcześniej pasował idealnie. Często pojawiają się także obrzęki nóg. Pierwszym objawem tych dolegliwości jest też to, że buty, które bez trudu założyliśmy rano, po kilku godzinach boleśnie opinają stopę lub łydkę.
Przeczytaj też: Jak załagodzić objawy napięcia przedmiesiączkowego?
Obrzęki kostek przejawiają się jako nieestetyczne zwiększenie ich obwodu, możliwe jest wystąpienie uczucia dyskomfortu podczas chodzenia. U kobiet z problemem nadmiaru wody w organizmie związany jest są wahania masy ciała poprzedzające wystąpienie miesiączki, a także uczucie dyskomfortu i pełności w brzuchu w tym okresie czasu. Nadmierne gromadzenie wody w ustroju może być odpowiedzialne także za pojawienie się wahań ciśnienia tętniczego krwi, osłabienia, zwiększonej męczliwości oraz bólów głowy.
Przyczyny zatrzymywania wody w organizmie
Nadmierne gromadzenie wody w organizmie jest stanem, z którym spotykamy się często i w związku z tym niejednokrotnie bagatelizujemy to zjawisko. Wiele osób nie zdaje sobie nawet sprawy z tego, jak wiele jest przyczyn (zarówno błahych, jak i bardzo poważnych – wymagających konsultacji z lekarzem specjalistą), które mogą prowadzić do powstania obrzęków. Do najistotniejszych i zarazem najczęściej spotykanych przyczyn nadmiaru wody w organizmie zaliczamy:
- wysoka temperatura otoczenia w połączeniu z siedzącym trybem życia, z małą aktywnością fizyczną;
- wahania poziomu hormonów płciowych, między innymi estrogenów (w tym wahania hormonalne w różnych fazach cyklu);
- długotrwałe przebywanie w jednej pozycji np. wielogodzinne podróże samochodem, samolotem;
- niewłaściwe nawyki żywieniowe – przede wszystkim nadmiar soli w diecie, przyjmowanie zbyt małych ilości płynów;
- choroby serca i naczyń – głównie niewydolność serca;
- zaburzenia gospodarki hormonalnej – np. niedoczynność tarczycy,
- choroby nerek.
Wahania hormonów a nadmiar wody w organizmie
W organizmie kobiety w każdym cyklu zachodzi wiele zmian hormonalnych. Jedną z nich jest pojawianie się obrzęków przed miesiączką. W drugiej połowie cyklu, zwykle tuż przed wystąpieniem miesiączki obserwujemy kilka charakterystycznych objawów:
- wzrost masy ciała (czasami nawet kilka kilogramów w ciągu paru dni),
- opuchnięte palce,
- opuchnięte kostki i łydki,
- osłabienie,
- bóle głowy.
Obrzęki przed okresem to zjawisko całkowicie prawidłowe. Nie oznacza choroby. Za dokuczliwe zmiany odpowiedzialny jest nadmiar wody związany z wahaniami hormonów płciowych.
W drugiej połowie cyklu dochodzi do zwiększenia stosunku estrogenów do progestagenów. Czym to skutkuje? Estrogeny, których jest dużo pobudzają wydzielanie w zwiększonej ilości związków takich jak wazopresyna i aldosteron, których działanie polega na zatrzymywaniu wody w ustroju, a nadmierne gromadzenie wody objawia się wcześniej wymienionymi dolegliwościami. Zjawisko przejściowe i po miesiączce wszystko wraca do normy. Nadmiarowi wody w organizmie często towarzyszą objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego.
Jak radzić sobie z nadmiarem wody?
Problem, jakim jest gromadzenie wody w organizmie jest zdecydowanie zjawiskiem uciążliwym, męczącym, takim z którym chcemy się jak najszybciej uporać. Istnieje bardzo wiele metod radzenia sobie z tą dolegliwością. Najczęściej stosowane przez pacjentów sposoby to:
- ograniczenie spożycia soli w diecie – warto tu pamiętać o tym, że dostarczamy ją do organizmu nie tylko jako sól kuchenną (której ilość możemy łatwo ocenić), ale także jest ona zawarta w większości dostępnych na rynku produktów spożywczych,
- ruch, czyli zwiększenie aktywności fizycznej, unikanie długotrwałego przebywania w jednej pozycji,
- dbanie o prawidłową podaż wody w diecie – optymalnie jest to 1,5–2 litrów płynów na dzień,
- preparaty zmniejszające ilość wody w organizmie – na rynku dostępnych jest bez recepty sporo środków, mających takie właściwości; zawierają one w swoim składzie zarówno substancje mineralne, jak i wyciągi roślinne.
Jeśli te metody zawodzą, a objawy nadmiaru wody w organizmie utrzymują się nadal lub uporczywie nawracają, to zawsze warto skonsultować się z lekarzem, aby wykluczyć istnienie niebezpiecznych dla zdrowia stanów do tego prowadzących, a gdy takowe istnieją – to je właściwie leczyć.
Paweł Stacha
Lekarz
Jest absolwentem Wydziału Lekarskiego w Katowicach Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Obecnie pracuje jako młodszy asystent w Oddziale Chorób Wewnętrznych Zespołu Szpitali Miejskich w Chorzowie oraz jako lekarz w Poradni Rejonowej w Rudzie Śląskiej. Zainteresowania medyczne – choroby wewnętrzne – głównie gastroenterologia i endokrynologia. W wolnym czasie pływa, jeździ na rowerze i na nartach.
Komentarze i opinie (4)
opublikowany 17.03.2021
opublikowany 25.03.2022
opublikowany 30.09.2022
opublikowany 03.02.2023