Przed pojawieniem się miesiączki wiele kobiet doświadcza różnych dolegliwości. Za większość z nich odpowiedzialne są wahania poziomu hormonów, głównie estrogenów. Jednym z bardziej dokuczliwych jest zatrzymywanie wody w organizmie, które może przekładać się na powstawanie obrzęków. Oprócz nich mogą pojawić się typowe objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego, np. bóle głowy i brzucha, uczucie zmęczenia, spadek libido.
Obrzęki przed miesiączką – czy to powód do niepokoju?
Jakie zmiany zachodzą przed miesiączką?
Wiele kobiet tuż przed zbliżającą się miesiączką doświadcza szeregu nieprzyjemnych zmian w organizmie. Są one wynikiem wahań hormonalnych.
Przed miesiączką najczęściej pojawia się:
- uczucie ciężkości,
- obrzmienie łydek, palców lub twarzy,
- napięcie i tkliwość piersi,
- skłonność do przybierania na wadze.
Objawy te mogą sygnalizować zbliżającą się miesiączkę. Za gromadzenie i zatrzymywanie wody w organizmie mogą odpowiadać wahania hormonów płciowych. Często obserwuje się też zmienny nastrój, wzrost apetytu oraz spadek libido. Objawy najczęściej ustępują samoistnie w ciągu kilku pierwszych dni trwania krwawienia.
Przeczytaj też: Jak załagodzić objawy napięcia przedmiesiączkowego?
Przyczyny i objawy gromadzenia wody w organizmie przed miesiączką
W organizmie każdej dojrzałej płciowo kobiety dochodzi okresowo do prawdziwej gry hormonalnej. Jej głównymi składowymi są hormony steroidowe jajnika – estrogeny oraz progesteron. Pod ich wpływem dochodzi nie tylko do przemiany błony śluzowej macicy, której efektem jest wystąpienie miesiączki, ale również do licznych zmian ogólnoustrojowych.
Przeczytaj też: Brak okresu przy tabletkach – o czym może świadczyć?
W drugiej fazie cyklu miesięcznego dochodzi do znacznego wzrostu stężenia progesteronu. Hormon ten jest produkowany przez ciałko żółte w jajniku, a jego zadaniem jest przygotowanie błony śluzowej macicy (endometrium) do prawidłowego zagnieżdżenia zarodka. Stężenie progesteronu osiąga najwyższe wartości w 8–9 dniu po owulacji, a więc na kilka dni przed wystąpieniem miesiączki. W tym czasie u części kobiet pod wpływem progesteronu może dochodzić do gromadzenia płynów w organizmie. Najczęstszymi objawami są zazwyczaj:
- uczucie ciężkości,
- wrażenie opuchnięcia,
- obrzmienie łydek, stóp, palców, twarzy, powiek,
- napięcie i tkliwość piersi,
- łatwe przybieranie na wadze (do około 2–3 kg).
Stężenie progesteronu zaczyna gwałtownie spadać tuż przed wystąpieniem miesiączki. Z chwilą pojawienia się krwawienia niekorzystne objawy zatrzymywania wody w organizmie ustępują samoistnie, by pojawić się ponownie na kilka dni przed następnym okresem.
Przeczytaj też: Spuchnięte usta – jakie są przyczyny obrzęku warg?
Zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS)
Objawy zatrzymania i nadmiaru wody w organizmie przed miesiączką mogą współistnieć z zespołem napięcia przedmiesiączkowego. PMS cechują symptomy psychiczne, najczęściej pod postacią:
- zmiennego nastroju,
- płaczliwości,
- nadpobudliwości,
- ogólnego rozdrażnienia,
pojawiające się w drugiej fazie cyklu miesiączkowego i zanikające w chwili wystąpienia krwawienia. Stanowią one poważny problem dla wielu kobiet, którym utrudniają codzienne funkcjonowanie. Pacjentki z rozpoznanym zespołem napięcia przedmiesiączkowego mogą ponadto uskarżać się na następujące dolegliwości:
- spadek ochoty na seks,
- uczucie zmęczenia lub braku energii,
- upośledzenie koncentracji,
- bóle i zawroty głowy,
- bóle brzucha,
- nadmierny apetyt,
- trądzik,
- kołatanie serca.
U podłoża obserwowanych objawów wymienia się wpływ progesteronu i jego pochodnych na różne ośrodki w mózgu człowieka.
Zobacz również: Jakie mogą być przyczyny opuchniętych (powiększonych) warg sromowych?
Jak sobie radzić z obrzękami przed miesiączką
Istnieje kilka prostych metod, dzięki którym udaje się złagodzić objawy gromadzenia wody w organizmie oraz łagodne dolegliwości związane z PMS. Należą do nich m.in.:
- ograniczenie spożywania alkoholu,
- ograniczenie spożywania mocnej kawy,
- regularna aktywność fizyczna.
Warto w okresie nasilonych dolegliwości stosować dietę bogatą w magnez (banany, kakao, migdały, kasza gryczana, biała fasola) oraz ograniczyć spożywanie słonych potraw. Na rynku dostępne są również ziołowe preparaty zawierające w swoim składzie wyciągi z owocu opuncji figowej, korzenia mniszka lekarskiego, pokrzywy zwyczajnej, zielonej herbaty i nasion winogron. Pomagają one regulować gospodarkę wodną organizmu, oczyszczają go z toksyn i szkodliwych produktów przemiany materii, ograniczają apetyt oraz wspomagają metabolizm tłuszczów.
W przypadku nasilonych objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego warto zasięgnąć opinii lekarza ginekologa, który pomoże w ustaleniu odpowiedniego leczenia farmakologicznego.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Grzegorz Bręborowicz, Ewa Nowak-Markwitz, Tomasz Rechberger, „Sytuacje kliniczne w ginekologii, onkologii ginekologicznej i uroginekologii”, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2017,
- Luis Raul Lepori, „Atlas endokrynologii u kobiet”, Wydawnictwo DK Media, Warszawa 2020,
- Romuald Dębski, „Endokrynologia ginekologiczna - najczęstsze problemy”, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2018,
- Wojciech Zgliczyński, „Wielka interna - endokrynologia - część 2”, Wydawnictwo Medical Tribune Polska, Warszawa 2020.
Marcin Fajkis
Lekarz
Lekarz, specjalista onkologii klinicznej. Absolwent Wydziału Lekarskiego w Katowicach Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.
Komentarze i opinie (3)
opublikowany 04.01.2021
opublikowany 16.02.2021
opublikowany 22.02.2021