pH pochwy – jakie jest prawidłowe i co zaburza kwaśne pH pochwy?

Prawidłowe pH pochwy

Zdrowie intymne kobiety to temat ważny i często niedoceniany. Delikatna błona śluzowa dróg rodnych jest bardzo wrażliwa na podrażnienia, a zmiany w nawilżeniu i strukturze śluzówek szybko objawiają się dyskomfortem, pieczeniem i świądem pochwy i sromu. Odczyn pochwy ma charakter kwaśny, a jego pH mieści się w zakresie od 3,5 do 4,5, z niewielkim wzrostem do około 5 w czasie miesiączki. Oczywiście mówimy tutaj o pH prawidłowym; jeśli jego wartość wzrasta, może sugerować to zaburzenie fizjologicznej biocenozy pochwy.

Przeczytaj też: Nieprzyjemny zapach moczu – przyczyny

Co zaburza pH pochwy?

Bardzo łatwo zaburzyć właściwy odczyn i równowagę między korzystnymi a patogennymi mikroorganizmami występującymi w drogach moczowo-płciowych. Antybiotykoterapia, stres, przemęczenie, niewłaściwa higiena, zaburzenia hormonalne – to tylko kilka z przyczyn, które zagrażają zdrowiu intymnemu. Na szczęście są sposoby, które pomagają utrzymywać właściwe pH pochwy. Zapobiegają rozwojowi nieprzyjemnych dolegliwości, a w przypadku ich wystąpienia, pomagają zwalczyć infekcję intymną i gwarantują uczucie komfortu.

To też może Cię zainteresować: Upławy z krwią – co oznacza krew w śluzie z pochwy?

Probiotyki na pH pochwy

Niskie, kwaśne pH pochwy zapewniają głównie bakterie Lactobacillus spp. Jest to cała grupa pożytecznych bakterii, naturalnie bytujących w drogach rodnych kobiety. Są to bakterie Gram dodatnie – wybarwiają się pod mikroskopem pod wpływem tzw. barwienia Grama. Ich podłużny kształt i produkowane substancje pozwalają nazywać je potocznie pałeczkami kwasu mlekowego.

Kwasy te, przy współudziale innych organicznych kwasów wydzielanych przez Lactobacillus, utrzymują właściwe, kwaśne pH pochwy. Bakterie tej rodziny świetnie znoszą takie warunki środowiska, natomiast większość patogenów w tak niskim pH nie przeżywa. Dlatego Lactobacillus przyczynia się do zwalczania chorobotwórczych bakterii. Wydziela również specjalne enzymy, rozkładające kwasy nukleinowe i ściany bakterii. Niestety, wiele sytuacji doprowadza do zniszczenia naturalnej mikroflory pochwy.

Czytaj również: Grzybica pochwy – przyczyny, objawy, leczenie

Antybiotyki a pH pochwy

Częste antybiotykoterapie niszczą nie tylko florę jelitową (stąd powikłaniem mogą być biegunki i inne zaburzenia żołądkowo-jelitowe), ale również eliminują bakterie Lactobacillus bytujące w pochwie. Dlatego przy każdej kuracji antybiotykowej należy zażywać tzw. leki osłonowe – są to probiotyki. Probiotyki ginekologiczne, zawierające wysokie zawartości żywych kultur bakterii Lactobacillus można z łatwością dostać bez recepty w każdej aptece, a nawet drogerii. Nie ma ryzyka ich przedawkowania, są bezpieczne również dla kobiet w ciąży i karmiących piersią. Nie zaszkodzi też spożywanie jogurtów naturalnych zawierających te pożyteczne bakterie.

To też może Cię zainteresować: pH moczu – co oznacza zasadowy i kwaśny odczyn moczu?

pH pochwy a menopauza

Skala pH pochwy zmienia się też w zależności od wieku kobiety i jej gospodarki hormonalnej. Udowodniono, że pH pochwy wzrasta wraz z wiekiem kobiety. U kobiet w wieku okołomenopauzalnym wartość odczynu wzrasta do 5,0, by osiągnąć około 6,0-7,0 w późnej starości. Ma to związek ze znaczącym spadkiem poziomu estrogenów, który zaczyna się w okresie menopauzy. Hipoestrogenizm powoduje, że spada ilość pałeczek kwasu mlekowego w pochwie, błony śluzowe są cieńsze i słabiej nawilżone.

To także zwiększa ryzyko zakażeń pochwy, a chorobotwórcze bakterie mogą wypierać już i tak zmniejszoną populację Lactobacillus. Zastępcza terapia hormonalna oraz miejscowe środki zawierające estrogeny mogą temu niekorzystnemu środowisku zaradzić. Zaobserwowano, że u kobiet je stosujących, na nowo pojawiły się pałeczki kwasu mlekowego, pH wróciło do normy. Przyjmowane estrogeny miały tez pozytywny wpływ na nawilżenie pochwy.

Czytaj również: Infekcje intymne w okresie menopauzy

Skutki nieprawidłowego pH pochwy

Kwaśne środowisko pochwy zapobiega rozwojowi patogennych bakterii i grzybów, głównie drożdżaków. Te ostatnie świetnie czują się w wilgotnym, ciepłym otoczeniu, a wzrastające wartości pH tylko temu sprzyjają. Infekcje dróg moczowo-płciowych to najczęstsza przyczyna zgłaszania się kobieta do ginekologa. Statystyki te pokazują, jak szerokie jest to zjawisko. Zakażenia leczy się najczęściej łatwo, ale warunkiem jest szybka reakcja i wdrożenie odpowiednich leków. Nie należy bagatelizować infekcji i przy pojawieniu się białych upławów, świądu, pieczenia – czym prędzej zgłosić się do lekarza. Niekoniecznie musi to być ginekolog; lekarz rodzinny także może nam w tym przypadku pomóc. Zdecydowanie niezalecane są tzw. irygacje pochwy, mylnie uważane za pomoce w leczeniu infekcji dróg moczowych i infekcji pochwy. Okazuje się, że mogą tylko nasilić dolegliwości, przez wypłukanie i tak zmniejszonej już kolonii pałeczek kwasu mlekowego.

Zbagatelizowane, nawracające infekcje dróg moczowo-płciowych mogą doprowadzić do zapaleń wewnętrznych narządów płciowych – macicy, jajników i jajowodów. Zmiany pozapalne to miedzy innymi ropnie i zrosty, które znacząco ograniczają płodność kobiety. Przyczyną niedrożności jajników są właśnie głównie zrosty po nieleczonej infekcji.

Odpowiednie pH pochwy i prawidłowa jej biocenoza są szczególnie ważne u kobiet w ciąży. Właściwy odczyn środowiska dróg rodnych zapewnia ochronę przed drobnoustrojami, dzięki temu nie rozwijają się infekcje, często groźne dla rozwijającego się płodu. Uważa się, że suplementacja probiotyków w okresie ciąży powinna być stosowana profilaktycznie u każdej ciężarnej.

Czytaj również: Waginoza bakteryjna – przyczyny, objawy, leczenie, powikłania