Infekcje intymne a seks – czy seks może być przyczyną infekcji intymnych?

Czy seks może być przyczyną infekcji pochwy?

Oprócz oczywistej satysfakcji oraz poczucia więzi, intymności między partnerami, seks niesie za sobą również pewną dozę ryzyka. Stosunek bez zabezpieczenia może być przyczyną nie tylko chorób wenerycznych, ale także powszechnie występujących infekcji bakteryjnych lub grzybiczych. Seks bez zabezpieczenia może być przyczyną bakteryjnej waginozy, a także grzybicy (kandydozy pochwy).

Mikrośrodowiska śluzówek narządów płciowych stanowią w niektórych warunkach dobre miejsce do rozwoju rozmaitych chorobotwórczych grzybów, bakterii i wirusów. Nawet gdy nie wywołują one żadnych objawów u nosiciela, mogą stać się przyczyną dolegliwości u partnera seksualnego. Niektóre grzyby bytujące na skórze jednego z partnerów mogą nie wywoływać żadnych objawów, jednak po kontakcie z narządami płciowymi kochanka mogą doprowadzić do rozwoju pełnoobjawowej infekcji.

Ponadto infekcje intymne, początkowo bezobjawowe lub skąpo objawowe, mogą z biegiem czasu rozszerzać się na pozostałe narządy i w konsekwencji powodować poważniejsze zagrożenie dla zdrowia.

To też może Cię zainteresować: Upławy z krwią – co oznacza krew w śluzie z pochwy?

Infekcje intymne to problem dotykający kobiet w każdym wieku, będący jedną z częstszych przyczyn zgłaszania się pacjentek do ginekologa. Typowe objawy infekcji intymnych to: świąd, pieczenie pochwy i upławy. U podstaw dolegliwości leży zwykle zaburzone pH pochwy, z czym wiążą się zmiany we florze bakteryjnej tej okolicy. Seks może przyczyniać się do rozwoju niektórych zakażeń, istnieją jednak liczne sposoby zapobiegania infekcjom intymnym.

Przeczytaj też: Infekcje intymne u mężczyzn

Dlaczego seks może być przyczyną infekcji intymnych?

Powszechnie uważa się, że choroby narządów płciowych związane są z kontaktami seksualnymi. Faktycznie, seks zwiększa ryzyko zakażenia infekcjami intymnymi, szczególnie w przypadku licznych kontaktów seksualnych z różnymi partnerami. Niezaprzeczalne jest przenoszenie drogą płciową chorób takich, jak:

• kiła,
• rzeżączka,
• wrzód miękki,
• wirus HIV,
• wirus HCV (wirus żółtaczki typu C).

Nie wszystkie choroby w obrębie narządów płciowych uważa się jednak za choroby przenoszone drogą płciową (STDs – sexually transmitted diseases). Dwie bardzo częste jednostki chorobowe – bakteryjna waginoza i infekcja grzybicza pochwy – nie są uważane za przenoszone typowo drogą płciową, aczkolwiek istnieje zwiększone ryzyko zachorowania w przypadku kontaktu z zakażonym partnerem.

Infekcje grzybicze pochwy i sromu zwykle występują w korelacji z ciążą, otyłością, niekontrolowaną cukrzycą, długotrwałym stosowaniem antybiotykoterapii lub steroidoterapii oraz w przypadku obniżonej odporności wywołanej chorobą ogólnoustrojową pacjentki lub działaniem leków immunosupresyjnych.

Bakteryjna waginoza z kolei wiązana jest głównie z utratą równowagi flory bakteryjnej środowiska pochwy, w konsekwencji ze wzrostem pH i rozwojem patologicznych drobnoustrojów.

Seks podczas okresu zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia infekcji intymnych, zarówno u kobiety, jak i u mężczyzny. Błona śluzowa jest wtedy dodatkowo podrażniona, a krew stanowi świetne środowisko dla rozwoju patologicznych drobnoustrojów.

Kobiety, które stosują antykoncepcję hormonalną, narażone są także na podwyższone ryzyko infekcji intymnych. Związane jest to z wpływem hormonów na produkcję śluzu, zmianę pH środowiska pochwy i zahamowanie rozwoju bakterii Lactobacillus. Podobna sytuacja występuje w okresie okołomenopauzalnym, w ciąży.

Inne przyczyny zwiększonego ryzyka infekcji intymnych to m.in. korzystanie z basenów, publicznych toalet, współdzielenie ręczników, stosowanie niewłaściwych środków do higieny intymnej, zbyt częste irygacje pochwy, niszczące naturalną florę bakteryjną oraz zabiegi ginekologiczne.

Sprawdź też: Co oznacza nieprzyjemny zapach z pochwy?

Waginoza i grzybica pochwy po stosunku

Jak wspomniano, seks bez zabezpieczeń jest czynnikiem rozwoju bakteryjnej waginozy. Niespecyficzne bakteryjne zakażenie pochwy to jedna z najczęściej występujących infekcji intymnych u kobiet. Blisko połowa pacjentek nie ma jednak dolegliwości z jej powodu, dlatego często pozostaje nierozpoznana. Przyczyną jest mieszana flora bakteryjna, m.in. Gardnerella vaginalis oraz bakterie beztlenowe z rodziny Bacteroides, Peptostreptococcus czy Prevotella.

Typowymi cechami bakteryjnej waginozy jest szara lub mleczna wydzielina pochwowa o charakterystycznym, nieprzyjemnym, rybim zapachu. Cechami ułatwiającymi lekarzowi rozpoznanie tej jednostki chorobowej jest podniesione pH pochwy, związane ze zmniejszeniem ilości pałeczek Lactobacillus oraz obecność tzw. komórek jeżowych, możliwych do zaobserwowania w wydzielinie pod mikroskopem.

Z kolei typowy przebieg infekcji grzybiczej pochwy po stosunku to nasilony świąd oraz charakterystyczne białe, serowate upławy. Najczęstszym czynnikiem wywołującym są grzyby z rodzaju Candida albicans. Lekarz rozpoznaje grzybicę pochwy poprzez ocenę wyglądu wydzieliny, a potwierdzenie uzyskuje w badaniu mikroskopowym lub mikrobiologicznym (hodowla).

Infekcje intymne po stosunku

W czasie seksu bez zabezpieczeń możliwe jest także zakażenie pierwotniakiem – rzęsistkiem pochwowym. Rzęsistkowica to infekcja intymna wywołana przez pasożyta Trichomonas vaginalis. Zwykle jest to zakażenie przewlekłe skąpoobjawowe lub bezobjawowe. Najczęstszy obraz rzęsistkowicy to szarożółte, pieniste upławy o mdłym zapachu z towarzyszącym bólem i pieczeniem w obrębie pochwy i zewnętrznych narządów płciowych.

Innymi częstymi patogenami dróg rodnych są chlamydie (Chlamydia trachomatis), gonokoki (Neisseria gonorrhoeae) wywołujące rzeżączkę. Do rzadszych chorób zaliczyć można kiłę i zakażenia wirusowe – od mniej groźnych, jak zakażenie wirusem opryszczki HSV, wirus brodawczaka ludzkiego HPV, po zakażenie wirusem zapalenia wątroby (HBV, HCV) i zakażenie wirusem HIV.

Jak zapobiegać infekcjom intymnym?

Ryzyko infekcji intymnych po stosunku można zmniejszyć przestrzegając kilku podstawowych zasad.

• Należy zadbać o higienę własną i partnera.
• Używanie prezerwatyw zapobiega wzajemnej transmisji drobnoustrojów między partnerką i partnerem.
• Unikanie kontaktów seksualnych z przygodnymi partnerami znacząco zmniejsza szansę na wystąpienie infekcji intymnej po stosunku.
• W przypadku zaobserwowania suchości pochwy i drobnych otarć po stosunkach warto zastosować różnego rodzaju żele nawilżające podczas następnego współżycia. W większości przypadków żele dostępne w aptekach są obojętne dla środowiska pochwy lub wręcz wspomagają rozwój prawidłowej flory, a ponadto zdecydowanie zwiększają komfort stosunku.
• Należy unikać seksu w czasie miesiączki.
• Wskazana jest wstrzemięźliwość seksualna w trakcie leczenia infekcji intymnych.
• Po długotrwałej antybiotykoterapii lub wcześniejszym leczeniu dopochwowym czasem warto zastosować dopochwowe środki ginekologiczne. Są to preparaty zawierające odpowiednie szczepy bakterii, umożliwiające odtworzenie uszkodzonej flory bakteryjnej pochwy.

Leczenie infekcji intymnych po stosunku

Leczenie grzybicy pochwy po stosunku polega na stosowaniu dopochwowym leków przeciwgrzybiczych, takich jak nystatyna czy klotrimazol w postaci kremów lub tabletek. W przypadku kobiet w ciąży zalecanymi lekami są mikonazol i ekonazol. W sytuacji ciężkich, nawrotowych zakażeń rozważyć można terapię doustną, np. flukonazolem.

Podstawowe leczenie bakteryjnej waginozy obejmuje stosowanie doustnego i dopochwowego antybiotyku – metronidazolu, alternatywnie oraz w ciąży skuteczna jest również klindamycyna.

Infekcja rzęsistkiem pochwowym powinna być leczona za pomocą metronidazolu w postaci doustnej i dopochwowej lub tinidazolu. Istotne jest leczenie obojga partnerów.

W leczeniu rzeżączki podstawowymi lekami są antybiotyki, takie jak penicylina, ampicylina, amoksycylina lub fluorochinolony, natomiast chlamydie najszybciej reagują na terapię azytromycyną, doksycykliną i tetracykliną.

Czasem pacjentki zastanawiają się, czy można uprawiać seks w czasie trwania infekcji i jej leczenia. Badania kliniczne wykazują, że jest to zdecydowanie niewskazane. Nie dość, że istnieje realne ryzyko zakażenia partnera, to dodatkowo stosunek płciowy wpływa drażniąco na błonę śluzową pochwy – może prowadzić do jej kolejnych mikrouszkodzeń ułatwiających dalsze wnikanie infekcji.

Ponadto ejakulat charakteryzuje się odczynem zasadowym, wpływając na pogorszenie warunków do rozwoju fizjologicznej flory bakteryjnej pochwy – pałeczek Lactobacillus . Leczenie infekcji intymnych zwykle nie trwa długo, dlatego abstynencja seksualna powinna być przestrzegana w każdym przypadku, dla zdrowia własnego i partnera.