Seks w czasie miesiączki
Współżycie w trakcie okresu uznawane jest przez niektórych za metodę zapobiegania ciąży. W pewnej grupie kobiet istotnie może być skuteczne, ale nie u wszystkich. Istnieją pewne warunki, które z dużym prawdopodobieństwem wskazują u kogo jest to efektywna metoda.
„Seks w czasie miesiączki zapobiega ciąży” – jest stwierdzeniem uznawanym za mit medyczny, niemniej u niektórych okazuje się działać. Główne założenia tej metody zapobiegania ciąży, a właściwie „unikania ciąży”, opierają się na pojęciu niepłodności w pierwszych dniach cyklu miesięcznego. Stan ten nie jest charakterystyczny dla wszystkich. Istnieje kilka czynników, które decydują o tym, u której z kobiet występuje małe prawdopodobieństwo owulacji i ewentualnego zapłodnienia w czasie miesiączki.
Kiedy są dni płodne?
Długość cyklu miesięcznego kobiety jest zmienna. Podaje się, że powinien wynosić 28 dni+/-4dni. Za początek trwania cyklu uznaje się pierwszy dzień okresu. Po miesiączce następuje pierwsza faza – estrogenowa. Dochodzi do odbudowy endometrium macicy – przygotowywanej do ewentualnego zagnieżdżenia zarodka. Po niej występuje faza lutealna, która cechuje się dominacją gestagenów w organizmie kobiety. Niezmiennie trwa ona 14 dni. W przypadku dłuższych lub krótszych cykli zmianie ulega faza estrogenowa – folikularna.
Ma to przełożenie na ewentualną możliwość zajścia w ciążę. Około 14 dnia cyklu dochodzi do owulacji, czyli uwolnienia komórki jajowej z jajnika. Wychwytywana jest przez strzępki jajowodu, które prowadzą ją do jamy macicy, gdzie możliwe jest zagnieżdżenie zarodka i rozwój ciąży. Są to dni płodne. Czas, w którym możliwe jest zapłodnienie komórki jajowej wynosi 12-24 godzin od momentu owulacji. Z kolei plemniki mogą przeżyć do 5 dni (średnio 72 godziny, ale dla bezpieczeństwa uznaje się jednak granicę 5 dni) w drogach rodnych kobiety.
Męskie komórki płciowe mogą przebywać tak długo jedynie w tzw. „płodnym” śluzie kobiety – obfity, rzadki, przezierny. Ich obecność poza drogami rodnymi, czy w wydzielinie pochwowej fazy niepłodnej – skąpy, gęsty, nieprzeźroczysty bądź lekko białawy śluz; skutkuje szybkim obumarciem plemników.
Seks w czasie okresu – kto może zajść w ciążę?
W przypadku cykli nieregularnych, krótkich i jednocześnie przy długim krwawieniu miesięcznym, jest możliwość zapłodnienia komórki jajowej przez plemniki, które przebywają w dolnych drogach rodnych kobiety. Dzieje się to np. w przypadku dłuższych krwawień miesięcznych, czyli takich powyżej 6 dni i jednocześnie krótkiego cyklu miesięcznego – np. 20-dniowego. W tym przypadku, przy stałej fazie progesteronowej – 14 dniowej, okazuje się, że owulacja zachodzi około 6 dnia cyklu, czyli właśnie w trakcie ostatnich dni przedłużających się krwawień. Standardowo uznaje się, że plemniki mogą przeżyć do 5 dni, średnio 3 dni, czyli możliwe jest zapłodnienie komórki jajowej współżyjąc nawet w środku okresu krwawienia.
Uważa się, że większość kobiet ma cykle regularne, trwające około 28 dni i ich krwawienia miesięczne trwają do 5-6 dni. W tej grupie istotnie, współżycie w czasie miesiączki wiąże się z małym prawdopodobieństwem owulacji w czasie do 5 dni od momentu współżycia. Niemniej, u bardziej podatnych pacjentek, u których podróż, stres, infekcje, mogą skutkować zmianami w długości cyklu miesięcznego, trudny do przewidzenia jest moment owulacji. Zawodne wtedy może okazać się założenie o okresie niepłodnym.
Seks podczas okresu a zakażenie
Podczas miesiączki dochodzi do fizjologicznego rozwierania się szyjki macicy. Ma to ułatwić opróżnianie jamy macicy z wydalin miesiączkowych, czyli złuszczonego nabłonka endometrium macicy, śluzu wytwarzanego przez gruczoły szyjkowe oraz złuszczonego nabłonka pochwy. Rozwieranie szyjki macicy zwiększa ryzyko przenikania drobnoustrojów z dolnego odcinka dróg rodnych do jamy macicy. Z tego też powodu seks w czasie okresu bez prezerwatywy stanowi istotny czynnik ryzyka poważnej infekcji płciowej.
Obserwacja wydzieliny pochwowej i uwzględnianie możliwych stanów, które mogą zaburzać długość trwania cyklu, powinny skłaniać do świadomej decyzji co do współżycia. Stosowanie prezerwatywy bywa najrozsądniejszym rozwiązaniem w przypadku seksu podczas okresu. Mamy tu na uwadze możliwe zaburzenia miesiączkowania – wcześniejszą owulację, a także potencjalną transmisję zakażeń drogą płciową. Warto wspomnieć, że początkowo metoda obserwacyjna wyznaczania dni płodnych i niepłodnych, nazwana kalendarzykową, była docelowo wymyślona dla par starających się o dziecko. Dopiero później przekształcono ją na metodę zapobiegania ciąży.
Podsumowując, w wielu mitach można znaleźć odrobinę prawdy. W przypadku naturalnych metod zapobiegania ciąży, konieczna jest świadomość fizjologii własnego ciała i wpływu czynników życia codziennego na cykl miesięczny. Należy podkreślić, że seks podczas okresu nie jest pewną metodą zapobiegania ciąży.
