Zakwaszony organizm oznacza zaburzenie równowagi kwasowo-zasadowej ustroju. Tym, co powoduje zakwaszenie organizmu, są składniki mineralne zawarte w pożywieniu, przede wszystkim fosfor, chlor i siarka. Sposobem na zakwaszenie organizmu i pozbycie się uciążliwych objawów, jest stosowanie diety zasadowej (alkalizującej). Włączenie do jadłospisu produktów odkwaszających ma ogromne znaczenie dla utrzymania prawidłowego pH krwi.
Dieta a zakwaszenie organizmu – jakie składniki diety mogą zakwaszać i odkwaszać organizm?
Co to jest zakwaszenie organizmu? Na czym polega?
Równowaga kwasowo-zasadowa to zachowanie odpowiedniego stosunku kationów i anionów w płynach ustrojowych, wynikiem czego jest odpowiednie pH krwi i utrzymanie właściwego przebiegu wszystkich procesów życiowych. Gdy dojdzie do zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej, może dojść do kwasicy (organizm jest zakwaszony) bądź zasadowicy.
Dla właściwego funkcjonowania ustroju konieczne jest środowisko słabo zasadowe (pH krwi to 7,35–7,45). Równowaga pomiędzy kwasami i zasadami w głównej mierze jest parametrem, który zależy od podaży składników mineralnych w diecie, a tym samym od tego, jakie produkty wybieramy na codzienne posiłki. Spożywane jedzenie podlega trawieniu w przewodzie pokarmowym, a zawarte substancje odżywcze wpływają na odczyn w tkankach, narządach i mogą wykazywać działanie zakwaszające lub alkalizujące. Dieta zakwaszająca organizm będzie wiązać się z wystąpieniem określonych dolegliwości, dieta zasadowa, bogata w produkty odkwaszające, pomoże je zniwelować.
Poza niewłaściwą dietą, na zakwaszenie organizmu wpływ mają również: podwyższona temperatura ciała, stres,otyłość.
Zobacz też: Dieta w depresji
Objawy zakwaszenia organizmu – jak rozpoznać?
Objawy zakwaszenia organizmu można zaobserwować poprzez ocenę czynności większości narządów. Należy pamiętać, że oznaki zakwaszonego organizmu mogą być różnie nasilone i zależą od wrażliwości osobniczej na zmiany pH organizmu. Po czym poznać, że organizm jest zakwaszony?
- Zakwaszenie organizmu wpływa niekorzystnie na czynność układu krążenia, powoduje zaburzenia rytmu serca i przewodzenia spowodowane nadmiarem potasu. Stany kwasicze nasilają niedokrwienie mięśnia sercowego.
- Zakwaszony organizm powoduje upośledzenie spalania glukozy i sprzyja wysokim poziomom cukru we krwi.
- Przy kwasicy, nadmiar CO2 w ośrodkowym układzie nerwowym powoduje bóle głowy, zwiększoną senność, ospałość, znużenie.
- Zakwaszenie mięśni powoduje spadek siły ich skurczów, szybkie męczenie i osłabienie sprawności fizycznej.
- Należy wspomnieć, że kiedy organizm jest zakwaszony zmniejsza się także rozpuszczalność kwasu moczowego w moczu, co sprzyja powstawaniu kamieni moczowych; może też odkładać się on w stawach i tkance łącznej.
Na tym nie kończy się lista dolegliwości wskazujących na zakwaszenie organizmu. Objawy, jakie mogą wystąpić, często dotyczą także przewodu pokarmowego – pojawiają się nudności, brak apetytu, mogą pojawiać się wymioty i bóle brzucha. Dodatkowo, kiedy mamy zakwaszony organizm, stajemy się bardziej podatni na infekcje.
Zobacz też: Dieta na stres – co jeść, by obniżyć stres?
Skutki zakwaszenia – do czego prowadzi zakwaszenie organizmu?
Jeśli dieta jest źle skomponowana, z przewagą produktów zakwaszających, organizm może wysyłać wyraźne sygnały, że procesy metaboliczne nie przebiegają prawidłowo. Utrzymujące się zakwaszenie organizmu może także prowadzić do poważniejszych powikłań, które pojawią się w miarę powtarzania błędów dietetycznych.
Choroby związane z zaburzeniami pH w ustroju to:
- cukrzyca,
- nadciśnienie tętnicze,
- choroby wątroby,
- kamica nerkowa i inne choroby nerek.
Co zakwasza organizm najbardziej?
By uniknąć zakwaszenia organizmu bardzo ważna jest odpowiednio skomponowana dieta. To, z jaką siłą konkretny produkt spożywczy będzie oddziaływał na równowagę kwasowo-zasadową, zależy od zawartych w nim składników mineralnych oraz tego, w jakiej ilości zostaną one przyswojone przez organizm. Produkty spożywcze, które najczęściej spożywamy, czyli mięso i jego przetwory, chleb, jaja, ryby działają kwasotwórczo. Z tego powodu w diecie alkalizującej powinniśmy ograniczyć ich ilość, a zwiększyć udział mleka i jego przetworów, warzyw i owoców.
Co zakwasza organizm? Pierwiastki przyczyniające się do zakwaszenia organizmu to fosfor, chlor i siarka, a więc produkty z przewagą tych składników będą działały zakwaszająco. Większość spożywanych pokarmów ma właśnie charakter kwasotwórczy. Do najbardziej kwasotwórczych zaliczamy produkty pochodzenia zwierzęcego, z wyjątkiem mleka. Należy tu wymienić:
- mięsa – drób, wołowinę, wieprzowinę,
- sery żółte, pleśniowe, topione,
- wędliny, jajka,
- chleb pszenny,makaron,
- dżemy, ciastka z białej mąki,
- kakao, czekoladę, cukier, sól,
- kawę rozpuszczalną, czarną herbatę,
- alkohol, słodkie napoje gazowane,
- produkty typu instant, paluszki, chipsy.
Produkty zakwaszające organizm – których unikać?
Rozkład składników spożywczych w prawidłowo zbilansowanej diecie powinien być następujący:
- 55–60 proc. energii z węglowodanów,
- 25–30 proc. energii z tłuszczów,
- do 15 proc. energii z białka.
Gdy ilość białka w diecie wzrasta, a węglowodanów spada (przebiałczenie/przebiałkowanie), w organizmie wzrasta zakwaszenie, którego objawem jest tzw. kwasica metaboliczna. Dzieje się tak dlatego, że w przebiegu przemian metabolicznych powstają produkty niecałkowitego spalania tłuszczów, a to dodatkowo nasila ich zakwaszające działanie na organizm.
Produkty, które w umiarkowanym stopniu wpływają na zakwaszenie organizmu to:
- ryby, owoce morza,
- chleb żytni, płatki zbożowe,
- owocowe soki słodzone,
- słodkie jogurty, majonez, ketchup,
- sos sojowy, orzeszki ziemne,
- popcorn solony.
Pośród składników pokarmowych pochodzenia roślinnego zakwaszające działanie mają przede wszystkim produkty zbożowe. Zakwaszająco na organizm działają także suszone śliwki, borówki, ponieważ zawierają kwas benzoesowy, nieulegający „spaleniu” w organizmie. Dodatkowo, zaleca się wyeliminowanie lub zmniejszenie w diecie udziału produktów zawierających znaczne ilości soli oraz produktów wysoko przetworzonych z dużą ilością substancji konserwujących i sztucznych barwników.
Dieta zasadowa – dieta odkwaszająca organizm
Jak odkwasić organizm? Dieta alkalizująca (dieta na odkwaszenie) powinna zawierać przede wszystkim produkty zawierające w swym składzie pierwiastki alkalizujące, do których należą: sód, magnez, wapń i potas.
Aby pozbyć się zakwaszenia, w jadłospisie warto uwzględnić potencjalnie zdolne do alkalizowania produkty żywnościowe, takie jak:
- mleko;
- owoce – pomarańcze, grejpfruty, cytryny, brzoskwinie, jabłka, arbuzy, dojrzałe banany, porzeczki, kiwi, winogrona słodkie, gruszki, ananas, mango, papaja, agrest, limonka;
- warzywa – sałata, rzodkiewka, burak, marchew, seler, pietruszka, ziemniak, kalafior, kapusta, brokuł, szparag, kabaczek, brukselka, cebula, czosnek, dynia, szpinak, świeże zioła i przyprawy.
Należy mieć świadomość, że w owocach w głównej mierze występują pierwiastki zasadotwórcze, a w niektórych z nich pierwiastki występują w postaci kwasu cytrynowego i jabłkowego (cytryny, jabłka, śliwki, pomidory), kwasu winowego (winogrona), szczawiowego (szpinak, rabarbar, truskawki, pomidory), kwasu benzoesowego (borówka, żurawina). Odczuwamy je jako smak kwaśny. W toku przemian metabolicznych, kwas jabłkowy i cytrynowy w organizmie ulega przekształceniu do dwutlenku węgla i wody, pozostawiając alkaliczne kationy. Zgodnie z powyższym, cytrusy są więc częścią diety odkwaszającej. Z tego powodu nie należy mylić smaku kwaśnego z działaniem kwasotwórczym.
Do produktów działających neutralnie zaliczamy:
- oleje roślinne,
- świeże masło,
- śmietankę,
- serwatkę,
- naturalne jogurty.
Zakwaszony organizm i objawy, które powoduje ten stan, są na ogół na tyle uciążliwe, że warto unikać tego typu zaburzeń. Najlepszym sposobem na odkwaszenie organizmu jest dieta składająca się z dużych ilości owoców i warzyw, gdyż produkty te w przewadze mają charakter zasadotwórczy.
Małgorzata Andrzejczak
Dietetyk
Wraz z Agnieszką Ludwiszewską prowadzi poradnię dietetyczną tuDietetyk. Jej celem jest niesienie pomocy osobom z problemami żywieniowymi. Plany żywienia, które przygotowuje, są zgodne z zasadami prawidłowego odżywiania i zapewniają sukces w drodze po zdrowie oraz wymarzoną sylwetkę. Duży nacisk kładzie na edukację żywieniową pacjentów, co pomaga w utrzymaniu osiągniętych rezultatów oraz zmiany stylu życia. Oferuje poradnictwo żywieniowe w każdym zakresie. Oferta poradni skierowana jest do wszystkich osób, które poszukują fachowych porad żywieniowych w zakresie odchudzania i chorób dietozależnych.
Komentarze i opinie (2)
opublikowany 13.01.2021
opublikowany 23.02.2023