Cytrynian sodu (E331) – właściwości, zastosowanie, wpływ na organizm, szkodliwość

Cytrynian sodu – właściwości, wzór, cena

Cytrynian sodu jest związkiem organicznym – solą sodową kwasu cytrynowego. Ma postać białego proszku lub bezbarwnych kryształków. Określenie „cytrynian sodu” jest niejednoznaczne i potocznie odnosi się do cytrynianu trisodowego, czyli związku chemicznego, w którym do każdej z trzech występujących w nim grup karboksylowych przyłączony jest atom sodu. Istnieje także cytrynian monosodowy z jednym sodem w cząsteczce oraz cytrynian disodowy z dwoma atomami sodu.

Cytrynian sodu oznaczany jako dodatek do żywności symbolem E331 ma następujący wzór chemiczny: C₃H₄(OH)(COONa)₃. Występuje jako hydrat (w ścisłym połączeniu z wodą) pod postacią dwuwodnego cytrynianu sodu. Posiada pH o lekkim odczynie zasadowym od 7,5 do 9. Jest higroskopijny, czyli pochłania wodę z otoczenia, dlatego należy chronić go przed zawilgoceniem. Gdzie kupić cytrynian sodu? W stacjonarnych i internetowych sklepach z odczynnikami laboratoryjnymi, surowcami chemicznymi, chemią przemysłową i gospodarczą.

Cena cytrynianu sodu waha się w przedziale od 7 do 60 zł za kilogram w zależności od wielkości opakowania i czystości środka. Dostępny jest w paczkach o masie od 100 g do nawet 1000 kg. Można używać go jako odczynnik w reakcjach chemicznych oraz w medycynie i przemyśle.

Zastosowanie cytrynianu sodu – w medycynie, kosmetykach, do czyszczenia

Właściwości cytrynianu sodu pozwalają na jego wykorzystanie w różnych gałęziach przemysłu, a także w medycynie. Cytrynian sodu jest używany:

• w chemii i biochemii jako składnik buforów zapobiegających zmianom pH roztworów, składnik odczynnika Benedicta służącego do wykrywania cukrów redukujących i aldehydów, w kąpielach elektrolitycznych, jako reduktor w reakcjach otrzymywania nanocząstek metali,
• jako antykoagulant – środek zapobiegający zlepianiu krwinek przy transfuzjach i przechowywaniu krwi,
• jako środek wpływający na krzepliwość krwi (zmniejsza ją),
• cytrynian sodu to lek zmniejszający dyskomfort przy infekcjach układu moczowego (zapaleniu pęcherza), chroniący przed powstawaniem kamieni nerkowych i kwasicą metaboliczną u osób z chorobami nerek,
• jako lek przeczyszczający,
• do usuwania kamienia z kotłów; stosuje się cytrynian sodu do czyszczenia chłodnic samochodowych, przypalonych garnków, blach itp.,
• cytrynian sodu w kosmetykach nadaje im odpowiednią kwasowość oraz chroni przed chelatowaniem metali.

Cytrynian sodu w żywności – regulator kwasowości, konserwant, emulgator, dodatek smakowy

Cytrynian sodu jest dodatkiem do żywności oznaczanym symbolem E331. Dodatki do żywności mogą pełnić różne funkcje, a działanie cytrynianu sodu wykorzystuje się jako: regulatora kwasowości czyli substancji utrzymującej odpowiednie pH produktu; emulgatora nadającego jednolitą konsystencję roztworom niemieszających się cieczy; konserwantu, który chroni tłuszcze w produkcie przed utlenianiem i jełczeniem, a także zapobiega zmianie barwy produktów spożywczych; dodatku smakowego do kwaskowatych napojów; sekwestranta czyli substancji absorbującej jony i zapobiegającej zmianom smaku, konsystencji i barwy żywności.

Cytrynian sodu w jedzeniu jest obecny: w napojach gazowanych o smaku cytrynowym typu sprite, mleku kozim UHT, mleku zagęszczonym, deserach mlecznych, serkach twarogowych termizowanych, fermentowanych napojach mlecznych (jogurt, kefir, maślanka), serach topionych, mozzarelli. E331 występuje w wyrobach cukierniczych, koncentratach do ciast i deserów, lodach, polewach do deserów, lukrach, chrupkach, chipsach, wyrobach garmażeryjnych, koncentratach obiadowych, konserwach warzywno-mięsnych, napojach spirytusowych, napojach bezalkoholowych, margarynach, przyprawach, musztardzie, sosach, majonezie, przetworach rybnych, oliwkach w zalewie, dżemach, marmoladach.

Wpływ na organizm cytrynianu sodu – czy E331 jest szkodliwy?

Szkodliwość E331 w żywności nie została wykazana. Uznaje się, że cytrynian sodu w dawkach stosowanych w przemyśle spożywczym jest bezpieczny dla organizmu i nie wywołuje problemów zdrowotnych u osób ogólnie zdrowych.

• Cytrynian sodu w postaci leku nie powinien być przyjmowany przez osoby z niewydolnością nerek, ciężkimi uszkodzeniami serca, np. po przebytym zawale, z zaburzeniami pracy nadnerczy, o wysokim poziomie potasu we krwi, odwodnionych.
• Szkodliwość cytrynianu sodu występuje jedynie w przypadku przyjmowania jego dużych ilości. Może pojawić się ból brzucha, biegunka, wymioty. Leki z cytrynianem sodu trzeba przyjmować po posiłku, popijając szklanką wody.
• Alergia na cytrynian sodu występuje bardzo rzadko. Po jego spożyciu może wystąpić jednak wysypka, swędzenie szczególnie okolic twarzy, języka i przełyku, zawroty głowy oraz trudności z oddychaniem.