Mykoplazma (mycoplasma pneumoniae) – objawy zakażenia, badania, leczenie

Co to jest mykoplazmoza?

Zakażenie bakteriami Mycoplasma pneumoniae , czyli mykoplazmoza, może stać się przyczyną wystąpienia różnorodnych zaburzeń, w tym kardiologicznych, neurologicznych czy hematologicznych. Podstawą leczenia mykoplazmozy jest stosowanie antybiotyków z grupy makrolidów oraz tetracyklin.

Mykoplazmoza a atypowe zapalenie płuc

Zapalenia płuc możemy podzielić na kilka sposobów. I tak, w zależności od miejsca zakażenia, wyróżniamy zapalenia szpitalne i pozaszpitalne.

Ze względu na rodzaj odpowiedzialnego za nie drobnoustroju zapalenia płuc dzielimy na bakteryjne, wirusowe i grzybicze. Osobną grupę stanowią zapalenia atypowe, to znaczy wywoływane najczęściej przez jeden z patogenów: Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae czy Legionella pneumophila.

Bakterie Mycoplasma pneumoniae należą do grupy najmniejszych drobnoustrojów, nieposiadających ściany komórkowej. Są one odpowiedzialne za około 15% pozaszpitalnych zapaleń płuc.

Jak można się zarazić? Zakażenie następuje wyłącznie drogą kropelkową podczas kontaktu z osobą chorą. Najczęściej dotyczy dzieci w wieku wczesnoszkolnym.

Okres wylęgania choroby wynosi od 2 do 3 tygodni. W tym czasie bakterie doprowadzają do uszkodzenia nabłonka wyściełającego drogi oddechowe i tym samym upośledzenia transportu śluzowo-rzęskowego.

Pod wpływem ich obecności w organizmie następuje aktywacja układu odpornościowego i w efekcie do tworzenie nacieku zapalnego.

Objawy mykoplazmowego zapalenia płuc

Przebieg zapalenia płuc wywołanego przez bakterie Mycoplasma pneumoniae należy raczej do łagodnych. Objawy obejmują:

• kaszel – początkowo suchy, męczący i napadowy stopniowo ewoluuje do mokrego z odkrztuszaniem śluzowo-ropnej wydzieliny;
• stan podgorączkowy lub niewielką gorączkę;
• ból głowy;
• zapalenie gardła.

Czytaj również: Choroba kociego pazura – co to jest? Przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie

Mycoplasma pneumoniae – objawy

Ponadto, szczególnie u dzieci, mogą pojawić się objawy niekojarzone bezpośrednio z infekcją dróg oddechowych. Dotyczą one:

• układu nerwowego – zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie mózgu i rdzenia kręgowego, ataksja móżdżkowa, niedowłady nerwów w obrębie czaszki oraz nerwów obwodowych, zespół Gullaina-Barrégo, psychozy;
• układu krążenia – choroba Schönleina-Henocha, czyli inaczej autoimmunologiczne zapalenie małych naczyń, zapalenie mięśnia sercowego oraz osierdzia, zaburzenia rytmu serca;
• krwi i szpiku – niedokrwistość hemolityczna, obniżenie poziomu płytek, zespół DIC, czyli zespół wykrzepiania wewnątrznaczyniowego, uszkodzenie i niewydolność szpiku;
• układu pokarmowego – nudności, wymioty, biegunka, stany zapalne trzustki i wątroby;
• układu ruchu – bóle mięśni, zapalenia w obrębie stawów, głównie zaliczanych do dużych – kolanowego i łokciowego;
• układu moczowego – kłębuszkowe oraz śródmiąższowe zapalenie nerek;
• skóry – wysypki o zróżnicowanym charakterze – pokrzywkowe, rumieniowe, plamiste, grudkowe, jak również postaci mieszane; zespół Stevensa-Johnsona (rumień wielopostaciowy).

Rozpoznanie zakażenia Mycoplasma pneumoniae

Postawienie diagnozy mykoplazmy może sprawiać trudności. Pomimo występowania dość typowych objawów klinicznych, nie u wszystkich pacjentów można zaobserwować charakterystyczne dla zapalenia płuc objawy osłuchowe, takie jak trzeszczenia lub rzężenia.

Wykonanie zdjęcia RTG klatki piersiowej również nie musi przynieść odpowiedzi na pytanie, który z patogenów stał się przyczyną zapalenia. Zmiany w obrazie płuc przyjmują różnorodny wygląd. Mogą być jedno- lub obustronne, zlokalizowane najczęściej w dolnych lub środkowych płatach płuc, z towarzyszącym niekiedy odczynem węzłowym.

Z uwagi na długi okres oczekiwania oraz niewielką dostępność, hodowla patogenów wyizolowanych z plwociny lub popłuczyn oskrzelowych nie ma większego znaczenia. W związku z niejednoznacznym obrazem objawów klinicznych oraz wyników badań obrazowych rozpoznanie choroby opiera się na wynikach badań laboratoryjnych. Wykonuje się oznaczenia poziomu swoistych przeciwciał skierowanych przeciwko bakteriom Mycoplasma pneumoniae , należących do różnych klas.

Badanie wykonuje się przynajmniej dwukrotnie – na początku choroby i po upływie kilku dni. Dowodem zakażenia jest czterokrotny wzrost poziomu przeciwciał w klasie IgG.

Czytaj również: Jak wyciągnąć kleszcza? Sposoby, narzędzia, na co zwrócić uwagę?

Leczenie zakażenia Mycoplasma pneumoniae

W leczeniu mykoplazmowych zapaleń płuc znajdują zastosowanie antybiotyki należące przede wszystkim do grupy makrolidów (np. erytromycyna), ale także tetracyklin (tutaj szczególnie należy wymienić doksycyklinę). Terapia trwa zwykle od 10 do 14 dni.

Ponadto, w zależności od postaci choroby, stosuje się odpowiednie leki działające objawowo, np. obniżające gorączkę czy ułatwiające odkrztuszanie wydzieliny.