Glistnica (askarioza) to choroba pasożytnicza wywoływana przez Ascaris lumbricoide (glistę ludzką). Przyczyną jest tu: zbyt rzadkie i niedokładne mycie rąk, picie zanieczyszczonej wody oraz spożywanie brudnych owoców czy warzyw. Jeśli chodzi o glistę ludzką, objawy zależą od postaci choroby, tu np.: ból brzucha, nudności, jaja glisty w kale czy spadek wagi. Leczenie glistnicy polegam.in. na podawaniu glikokortykosteroidów.
Askarioza – przyczyny, objawy i leczenie
Spis treści
Czym jest askarioza?
Glistnica, czyli askarioza, to choroba wywołana przez glistę ludzką (Ascaris lumbricoides) – pasożyt jelitowy, będący najczęstszą przyczyną robaczyc układu pokarmowego na świecie.
Glistnica najczęściej dotyka mieszkańców krajów rozwijających się, w których problemem jest zanieczyszczona woda i niskie standardy higieniczne. Na całym świecie z powodu powikłań glistnicy umiera około 20 000 osób. W Europie askarioza stwierdzana jest sporadycznie. Często mamy do czynienia z glistą ludzką u dzieci.
Glista ludzka – jakie są przyczyny glistnicy?
Bezpośrednią przyczyną askariozy jest połknięcie jaj inwazyjnych glisty ludzkiej. Uwolniona w jelicie larwa przenika do krwiobiegu, a następnie, wędrując przez: wątrobę, serce i płuca, dojrzewa.
Ostatecznie osiada w jelicie cienkim i tu żyje do dwóch lat, aktywnie produkując jaja, wydalane z kałem osoby zakażonej i stanowiące potencjalne źródło zakażenia.
Najważniejsze czynniki ryzyka zakażenia jajami glisty ludzkiej to:
- zbyt rzadkie lub niedokładne mycie rąk,
- niedokładne mycie oraz oczyszczanie warzyw i owoców,
- spożywanie zanieczyszczonej wody.
Po spożyciu jaj glista rozwija się i osiąga dojrzałość po około 2–3 miesiącach, czego manifestacją jest obecność produkowanych przez nią jaj w kale.
Azkarioza – objawy glistnicy
Objawy askariozy zależą ściśle od lokalizacji, w której aktualnie przebywają larwy glisty. Niekiedy przebieg zakażenia jest bezobjawowy, towarzyszyć mu może jedynie ból brzucha.
Klasyfikacja tej choroby pasożytniczej, na podstawie występujących objawów glisty ludzkiej, uwzględnia postacie glistnicy opisane poniżej.
- Glistnica płucna – manifestuje się: suchym kaszlem, dusznościami, odkrztuszaniem wydzieliny z krwią. Niekiedy zakażeniu glistą ludzką towarzyszą objawy uogólnione, takie jak gorączka i pokrzywka.
- Glistnica jelitowa – objawia się: kolkami i bólami brzucha, nudnościami, utratą łaknienia oraz spadkiem wagi ciała. Stosunkowo rzadkim powikłaniem jest niedrożność mechaniczna jelit, zapalenie wyrostka robaczkowego lub zapalenie otrzewnej.
- Glistnica wątrobowo-żółciowa – prowadzi do zapalenia dróg żółciowych lub ostrego zapalenie trzustki.
Wymienione objawy glistnicy nie umożliwiają jednoznacznego rozpoznania askariozy, gdyż mają niespecyficzny charakter. Dlatego kluczowe znaczenie w diagnozie Ascaris lumbricoides mają badania laboratoryjne.
Askarioza – badanie z krwi czy kału?
Diagnostyka askariozy opiera się przede wszystkim na stwierdzeniu obecności jaj glisty w kale o charakterystycznym brodawkowatym kształcie. W przypadku płucnej lokalizacji larw, ich obecność można niekiedy wykazać w plwocinie. Ponadto niekiedy w okresie wędrówki larw w przypadku glisty ludzkiej badanie krwi wykazać można eozynofilię, czyli zwiększony odsetek eozynofilów. Nie jest to jednak test specyficzny.
Powikłania glistnicy można potwierdzić badaniem rentgenowskim lub ultrasonograficznym jamy brzusznej. Glistnicę płucną różnicować należy z zapaleniem płuc czy oskrzeli oraz astmą oskrzelową. Z kolei lokalizacja jelitowa askariozy wymaga wykluczenia skrętu bądź guzów jelit.
Czytaj również: Choroba kociego pazura – co to jest? Przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie
Askarioza – leczenie Ascaris lumbricoides
Każde zakażenie glistą ludzką wymaga leczenia – także to o przebiegu bezobjawowym. W leczeniu glistnicy stosuje się następujące leki: mebendazol (w dawce 200 mg) lub albendazol (w dawce jednorazowej 400 mg) oraz pyrantel (w jednorazowej dawce 10 mg/kg).
Ponadto stosuje się objawowe leczenie glisty ludzkiej polegające na podawaniu glikokortykoteroidów rozszerzających drogi oddechowe. Rzadko konieczna jest interwencja chirurgiczna i usunięcie glist na drodze laparoskopowej. Rokowania w glistnicy są dobre, a kryterium wyleczenia jest brak obecności jaj glist w stolcu chorego, w trzykrotnym badaniu kału wykonanym 2 tygodnie po leczeniu.
Jeżeli chodzi o glistnicę, profilaktyka zakażenia sprowadza się do mycia rąk przed jedzeniem oraz dokładnego oczyszczania warzyw i owoców przed spożyciem.
Opublikowano: 22.08.2017;
aktualizacja: 24.08.2017
Oceń:
4.4
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Justyna Mazur
Analityk medyczny
Absolwentka Wydziału Farmaceutycznego z Oddziałem Analityki Medycznej Collegium Medicum na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Stale kontynuuje edukację, uczestnicząc w licznych kursach i szkoleniach z zakresu diagnostyki laboratoryjnej. Kilkuletnie doświadczenie zawodowe zapewnia jej znajomość realnych wątpliwości i obaw pacjentów związanych z wykonaniem oraz interpretacją badań laboratoryjnych.
70
Komentarze i opinie (0)