Główną przyczyną zapalenia czerwieni wargowej są spierzchnięte, piekące usta. Popękane, suche usta narażone są na działanie bakterii, wirusów i grzybów, które odpowiadają za infekcję i rozwój choroby. Usta są spuchnięte i czerwone, naskórek warg się łuszczy, a na ich powierzchni mogą pojawiać się strupy. Powodem swędzenia, pękania, pieczenia ust może być także alergia kontaktowa, fotodermatoza czy atopowe zapalenie skóry.
Zapalenie czerwieni wargowej – przyczyny i objawy
Spis treści
- Spierzchnięte, piekące usta – zagrożenie dla czerwieni wargowej
- Jak zaczyna się zapalenie czerwieni wargowej?
- Zapalenia czerwieni wargowej – objawy
- Cheilitis – zapalenie czerwieni wargowej – przyczyny
- Alergiczne zapalenie czerwieni wargowej
- Alergiczne zapalenie czerwieni wargowej – najczęstsze alergeny:
- Piekące usta w wyniku alergii – diagnostyka i sposób postępowania
- Zapalenie czerwieni wargowej – drożdżyca, opryszczka, infekcja bakteryjna
- Inne przyczyny zapalenia czerwieni wargowej
- Ziarniniakowe zapalenie czerwieni wargowej
- Pękające, piekące usta a Atopowe Zapalenie Skóry, Zespół Sjögrena
- Leki wywołujące pieczenie ust
- Suche, czerwone usta u dzieci i dorosłych – czy to odwodnienie?
- Sposoby na spierzchnięte, suche, piekące usta u dzieci
- Leczenie zapalenia czerwieni wargowej
Spierzchnięte, piekące usta – zagrożenie dla czerwieni wargowej
Wargi z powodu braku naturalnej, lipidowej warstwy ochronnej są bardzo podatne na wysuszanie. Dodatkowo, ze względu na brak barwnika (melanocytów) w tym miejscu, skóra jest wrażliwsza na działanie promieni słonecznych. Czynniki atmosferyczne (wiatr, niska temperatura, suche powietrze) wysuszają skórę warg, która daje uczucie ściągania i spierzchnięcia. Odruchowo nawilżamy usta językiem (oblizujemy usta), co paradoksalnie pogarsza ich stan. Parowanie śliny powoduje szybsze wysuszanie. Skóra ust staje się szorstka, pęka i zaczyna się łuszczyć.
Czytaj również: Spuchnięte dziąsła – przyczyny i leczenie
Jak zaczyna się zapalenie czerwieni wargowej?
Spierzchnięcie ust to zdecydowanie najczęstsza przyczyna zapalenia czerwieni wargowej. Usta są suche i popękane. Choremu towarzyszy uczucie pieczenia warg. Pęknięcia mogą tworzyć głębokie szczeliny, które krwawią i są bardzo bolesne. Dodatkowo charakterystyczne jest nadmierne złuszczanie skóry ust. Objawy obejmują najczęściej obie wargi, a także skórę wokół ust, która również jest podrażniona.
Zapalenia czerwieni wargowej – objawy
Zapalenie czerwieni wargowej (cheilitis) to choroba ust objawiająca się stanem zapalnym warg. Dodatkowo zapaleniem może być objęta skóra wokół ust.
Objawy zapalenia czerwieni wargowej:
- popękane usta,
- pękanie kącików ust,
- spuchnięte usta,
- ból, pieczenie ust,
- łuszczenie się skóry na ustach,
- strupy na ustach,
- sucha, podrażniona, zaczerwieniona skóra wokół ust.
Zapalenie czerwieni wargowej może być ostre i przewlekłe. Niektóre osoby mają tendencję do nawracania choroby. Mówimy wtedy o nawracającym zapaleniu czerwieni wargowej. Stan taki należy koniecznie skonsultować z dermatologiem.
To też może Cię zainteresować: Łuszcząca się skóra – czy zawsze oznacza łuszczycę?
Cheilitis – zapalenie czerwieni wargowej – przyczyny
Cheilitis najczęściej spowodowane jest przez podrażnienie delikatnej skóry warg niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, takimi jak wiatr, nadmierne słońce, niska temperatura.
Wśród przyczyn istotne jest również alergiczne zapalenie czerwieni wargowej (cheilitis venenata), które związane jest z ekspozycją na alergeny.
Infekcyjne zapalenie czerwieni wargowej może być spowodowane zarówno przez bakterie, jak i wirusy i grzyby.
Przyczyn stanu zapalnego istnieje wiele. Dokładne badanie i wywiad lekarski pomogą w ustaleniu etiologii.
Zobacz też: Gorzki posmak w ustach – przyczyny
Alergiczne zapalenie czerwieni wargowej
Zapalenie czerwieni wargowej często związane jest z alergią kontaktową . Stan zapalny jest rozmaicie nasilony. Choroba częściej występuje u kobiet niż mężczyzn. Objawia się jako pękanie kącików ust i warg, ból, nadmierne zaczerwienie, pieczenie ust. Dodatkowo skóra wokół ust jest wyraźnie podrażniona i przekrwiona. W postaci przewlekłej dominującym objawem jest złuszczanie naskórka.
Kontaktowe alergiczne zapalenie czerwieni wargowej związane jest z ekspozycją na alergeny, czyli czynniki uczulające.
Przeczytaj też: Co oznaczają grudki i krosty na języku?
Alergiczne zapalenie czerwieni wargowej – najczęstsze alergeny:
- pasta do zębów,
- pomadka,
- kremy,
- płyny dezynfekujące,
- tonik,
- inne kosmetyki,
- niektóre pokarmy.
Piekące usta w wyniku alergii – diagnostyka i sposób postępowania
W rozpoznaniu "choroby suchych ust", wywołującej nieprzyjemne pieczenie ust, pomagają kontaktowe testy skórne, które pomogą ustalić czynnik wywołujący. Najlepszym leczeniem jest unikanie alergenu oraz powstrzymanie się od nawyku oblizywania ust.
Zapalenie czerwieni wargowej – drożdżyca, opryszczka, infekcja bakteryjna
Zapalenie czerwieni wargowej może być wywołane także przez różne czynniki infekcyjne o podłożu grzybiczym, wirusowym lub bakteryjnym.
Drożdżakowe zapalenie czerwieni wargowej wcale nie jest rzadkim zjawiskiem. Wywołane jest przez zakażenie grzybami z rodzaju drożdżaków (Candida).
Objawy drożdżakowego zapalenia czerwieni wargowej:
- bardzo nasilony stan zapalny,
- ból, pieczenie ust,
- spuchnięte wargi,
- pęknięcia kącików ust,
- pęknięcia warg, które są bardzo bolesne i głębokie (tworzą rozpadliny),
- krwawienie ust, a następnie pojawienie się strupów.
Występowaniu drożdżycy sprzyjają:
- zaburzenia hormonalne,
- otyłość ,
- cukrzyca,
- zaburzenia odporności,
- długotrwała antybiotykoterapia,
- steroidoterapia.
Niestety choroba ma tendencje do nawracania. Jest zakaźna, więc można ją nabyć poprzez pocałunek z chorą osobą, a nawet stosowanie tych samych sztućców, czy naczyń.
Zapalenie czerwieni wargowej wywołane infekcją bakteryjną
Zapalenie czerwieni wargowej może być również wywołane przez bakterie (Streptoccocus pyogenes, Staphylococcus aureus). Infekcja manifestuje się zazwyczaj jako przewlekłe łuszczenie naskórka ust.
Opryszczka – piekące usta, bolesne pęcherzyki
Zakażenie wirusami to przede wszystkim infekcja Herpes Simplex Virus, czyli opryszczka wargowa, powodująca punktowe pieczenie ust. Choroba zlokalizowana jest najczęściej w kącikach ust jako bolesne szczeliny, nadżerki, pojawiające się jako następstwo pierwotnych pęcherzyków.
Czytaj również: Pieczenie skóry – przyczyny. Jak leczyć pieczenie skóry?
Inne przyczyny zapalenia czerwieni wargowej
Jeśli zapalno-wysiękowe zmiany w obrębie warg pojawiają się po nadmiernej ekspozycji na światło, mamy do czynienia ze świetlnym zapaleniem czerwieni wargowej (cheilitis actinica). Jest to odczyn fotoalergiczny. Często towarzyszą mu zmiany skórne na twarzy. W leczeniu zaleca się stosowanie pomadek ochronnych do ust ze środkami chroniącymi przed promieniami UV . Należy także pamiętać, że w tej sytuacji oblizywanie ust tylko pogorszy stan skóry.
Ziarniniakowe zapalenie czerwieni wargowej
Nawracające obrzęki i pieczenie ust o ziarniniakowym charakterze wskazują na bardzo rzadką chorobę, jaką jest ziarniniakowe zapalenie czerwieni wargowej. Początkowo miękkie, spuchnięte usta z upływem czasu stają się twarde i zwłókniałe. Z powodu znacznego powiększenia warg może dojść do ich popękania i krwawienia. Ponadto chorobie towarzyszą objawy ze strony jamy ustnej i twarzy.
Objawy towarzyszące ziarniniakowemu zapaleniu czerwieni wargowej to m.in.:
- uogólniony przerost dziąseł,
- bruzdy na języku,
- obrzęk twarzy,
- kurcz powiek,
- owrzodzenia i nadżerki błon śluzowych jamy ustnej.
Przyczyny choroby nie są jeszcze poznane.
Pękające, piekące usta a Atopowe Zapalenie Skóry, Zespół Sjögrena
Zapalenie czerwieni wargowej może być także objawem atopowego zapalenia skóry. Złuszczającemu się naskórkowi z warg towarzyszą linijne pęknięcia kącików ust.
Zespół Sjögrena także może objawiać się m.in. zapaleniem, pieczeniem ust, opuchniętymi, popękanymi wargami.
Leki wywołujące pieczenie ust
Ponadto, stan zapalny ust i skóry wokół ust może być związany z miejscowym stosowaniem niektórych leków, jak glikokortykosteroidy, retinoidy.
Suche, czerwone usta u dzieci i dorosłych – czy to odwodnienie?
Sucha skóra wokół ust i złuszczający się naskórek warg to także niektóre z objawów odwodnienia organizmu. Jest ono szczególnie niebezpieczne u osób starszych i małych dzieci. Towarzyszą im takie symptomy jak łuszczenie się naskórka z innych części ciała, suchość śluzówek, języka, zmniejszone oddawanie moczu, zwiększone pragnienie czy nadmierna senność.
Czytaj również: Choroba Kawasaki – jakie są przyczyny, objawy i leczenie choroby Kawasakiego?
Sposoby na spierzchnięte, suche, piekące usta u dzieci
Często obserwuje się czerwone usta u dzieci. Nawyk przygryzania, wycierania, oblizywania ust jest jedną z głównych przyczyn występowania objawów. Częściej takie przyzwyczajenia występują właśnie u dzieci. U młodszych pacjentów należy zwrócić uwagę na zapobieganie nawykowemu przygryzaniu warg. To może potęgować objawy zaczerwienionych ust u dzieci. W tym celu można zastosować specjalne kremy mające gorzki smak. Innym sposobem, aby uchronić się przed nieprzyjemnymi objawami suchych, piekących ust jest smarowanie ust pomadką ochronną, najlepiej zawierającą filtr UV, witaminy, olejki. Usta smaruj przed wyjściem na dwór, podczas pobytu w pomieszczeniach z suchym powietrzem (klimatyzowanych) oraz zawsze wtedy gdy poczujesz uczucie pierzchnięcia warg.
Leczenie zapalenia czerwieni wargowej
Do jednych z częstszych przyczyn zapalenia czerwieni wargowej należy miejscowe stosowanie glikokortykosteroidów oraz liszajec suchy. Dermatolodzy stosują zwykle miejscowe leczenie maścią z antybiotykiem (mupirocyna, neomycyna, detreomycyna). W przypadku infekcji wirusowej stosuje się acyklowir.
Czytaj również: Zapalenie języka – przyczyny, objawy, jak leczyć?
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Joanna Narbutt, "Najczęstsze dermatozy w praktyce lekarza rodzinnego", wyd.1, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2019,
- Wolfram Sterry, Ralf Paus, Walter Burgdorf, red. wyd.pol. Waldemar Placek, "Dermatologia", wyd.1, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2009,
- Andrzej Emeryk, "Choroby alergiczne w praktyce lekarza rodzinnego", wyd.1, Wydawnictwo Termedia, Poznań 2019,
- Monika Staniszewska, Małgorzata Bondaryk, Marzena Kowalska, Urszula Magda, Martyna Łuka, Zbigniew Ochal, Wiesław Kurzątkowski, „Patogeneza i leczenie zakażeń Candida spp”, Warszawa 2014,
- Renata Górska, „Diagnostyka i leczenie chorób błony śluzowej jamy ustnej”, Wydawnictwo MTP, Warszawa 2011,
- Andrzej Kaszuba, "Zmiany skórne w chorobach ogólnoustrojowych. Tom 2", wyd.1, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2018,
- [online] Krystyna Knypl, „Zakażenie wirusem opryszczki zwykłej u dorosłych” [dostęp: 2.12.2020] [http://www.czytelniamedyczna.pl/728,zakazenie-wirusem-opryszczki-zwyklej-u-doroslych.html].
Opublikowano: 12.04.2017;
aktualizacja: 20.07.2021
Oceń:
4.7
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Anna Owczarczyk
Lekarz
Absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Podczas studiów aktywna działaczka studenckiego gastroenterologicznego koła naukowego. Ponadto członek Zarządu Międzynarodowej Organizacji Studenckiej (IFMSA) i Zarządu Akademickiego Związku Sportowego - AZS. Obecnie lekarz stażysta w Miejskim Szpitalu w Łodzi. Zawodowo interesuje się endokrynologią i reumatologią. Swoją wiedzę pogłębia na konferencjach naukowych, kursach i szkoleniach medycznych.
12
Komentarze i opinie (5)
opublikowany 01.03.2020
opublikowany 19.04.2020
opublikowany 21.07.2020
opublikowany 30.01.2023
opublikowany 15.02.2023