Alergiczne zapalenie skóry – przyczyny, objawy, leczenie

Alergia skórna – jakie są przyczyny?

Alergiczne zapalenie skóry rozwija się w odpowiedzi na różnorodne czynniki ze środowiska zewnętrznego, które u zdrowego człowieka są całkowicie nieszkodliwe, natomiast u osoby z alergią – stymulują układ immunologiczny rozpoznający alergeny jako obce cząsteczki.

Dochodzi do rozwoju stanu zapalnego, napływu komórek odpornościowych do skóry i wydzielania przez nie substancji wywołujących zaczerwienienie, suchość czy świąd (swędzenie) skóry.

Potencjalne substancje uczulające zostały opisane poniżej.

• Alergeny wziewne – pyłki roślin, sierść zwierzęca, roztocza kurzu – mają znaczenie w rozwoju i podtrzymywaniu stanu zapalnego w atopowym zapaleniu skóry.
• Alergeny kontaktowe – przyczyniają się do kontaktowego zapalenia skóry. Głównym przedstawicielem tej grupy jest nikiel, dlatego objawy podrażnienia skóry mogą rozwinąć się np. na brzuchu w miejscu sprzączki od paska, nadgarstku (zegarek) czy szyi (naszyjnik). Do substancji uczulających należą także składniki używane do produkcji kosmetyków, a także farby do włosów, tusze do rzęs, chrom (obecny w zapałkach), lateks (zawarty w rękawiczkach ochronnych), detergenty, środki czyszczące i proszki do prania.

W tym miejscu należy wymienić także alergeny pokarmowe, tj. białko mleka krowiego, jaja, pszenica, owoce – mają one znaczenie w rozwoju atopowego zapalenia skóry u niemowląt.

To też Cię może zainteresować: Pęcherze, pęcherzyki i bąble na skórze – co mogą oznaczać?

Alergiczne zapalenie skóry i objawy alergii skórnej

Alergiczne zapalenie skóry to choroba dermatologiczna objawiająca się m.in. świądem, zaczerwienieniem i różnopostaciową wysypką na skórze. Jest skutkiem alergii na pewne czynniki, które działając na skórę, mogą wywołać jej zapalenie. Alergeny mogą powodować także takie schorzenia alergiczne, jak katar, astma, nadwrażliwość pokarmowa.

Alergia skórna rozwija się zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Zwykle można ją zaobserwować u osób z innymi problemami alergicznymi, takimi jak astma czy katar sienny. Potwierdzone jest także dziedziczenie skłonności do alergii – w przypadku gdy jeden lub oboje rodzice chorują na astmę lub atopowe zapalenie skóry, występuje duże prawdopodobieństwo rozwoju alergii, w tym choroby skóry u dziecka. Do alergii skórnej można zaliczyć kontaktowe i atopowe zapalenie skóry (AZS).

Atopowe zapalenie skóry dotyczy około 15 proc. wszystkich dzieci, najczęściej rozwija się w 1. roku życia – jest to pierwszy symptom zwiększonej skłonności do reakcji alergicznych. U dziecka z atopowym zapaleniem skóry w późniejszych latach życia można spodziewać się astmy i kataru siennego.

Natomiast kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy) zwykle występuje u dorosłych (około 10 proc.) i ma charakter przewlekły.

Zobacz też: Wysypka na nogach – jakie są przyczyny krostek na nogach?

Atopowe zapalenie skóry – objawy

Objawy atopowego zapalenia skóry wynikają nie tylko z działania alergenów, ale także z nieprawidłowej budowy i funkcji ochronnej naskórka. Uszkodzenie jego bariery powoduje, że powierzchnia skóry jest nieszczelna, co skutkuje: utratą wody z naskórka i warstwy lipidowej, odwodnieniem skóry, a także wnikaniem alergenów ze środowiska zewnętrznego.

Atopowe zapalenie to przewlekła choroba skóry, która ma tendencję do nawrotów. Główne objawy to:

• czerwone, swędzące grudki na skórze z wysiękiem,
• rumień, zaczerwienienie, pęcherzyki, pogrubienie naskórka,
• przeczosy – linijne zadrapania, tworzenie się strupków.

Zobacz też: Wysypka na nogach – jakie są przyczyny krostek na nogach?

Skóra atopowa jest przewlekle sucha i swędząca.

W zależności od wieku zmiany skórne umiejscawiają się w określonych częściach ciała: u niemowląt zmiany widoczne są na policzkach oraz na czole, u dzieci starszych – w zgięciach łokciowych i kolanowych, a u dorosłych – na twarzy, dłoniach, w okolicy nadgarstków, w zgięciach łokciowych oraz kolanowych.

Zmianom na skórze mogą towarzyszyć także: nawracające zapalenia spojówek, nadwrażliwość skóry na wełnę i sztuczne materiały, częste nadkażenia bakteryjne w miejscu atopii.

Zobacz też: Alergia wziewna – przyczyny, objawy, leczenie

Kontaktowe zapalenie skóry – objawy alergii kontaktowej

Kontaktowe zapalenie często ma charakter niealergiczny i wynika z podrażnienia skóry przez silnie drażniące substancje, np. smary, oleje, farby. Gdy choroba ma podłoże alergiczne, aby wystąpiły objawy konieczny jest wcześniejszy kontakt z alergenem – po to, aby doszło do wytworzenia odpowiedzi immunologicznej i uczulenia.

To też może Cię zainteresować: Jak rozpoznać i leczyć katar sienny?

Alergia kontaktowa może rozwinąć się po kontakcie skóry z każdym przedmiotem lub substancją, na który dany chory jest uczulony.

Objawy wyprysku kontaktowego to głównie: świąd i zaczerwienienie skóry, grudki z sączącym się wysiękiem, pęcherzyki. Zwykle rozwijają się one w miejscu kontaktu powierzchni ciała, np. na dłoniach w przypadku prac z użyciem lateksowych rękawic, detergentów, smarów czy farb.

Zmiany alergiczne widoczne czasem są jako: wysuszenie naskórka, szorstkość, pękanie i łuszczenie się skóry oraz pogrubienie naskórka z jego pobruzdowaniem.

Zobacz też: Alergia w ciąży – jak leczyć?

Jak leczyć alergiczne zapalenie skóry?

W leczeniu objawowym alergii skórnej stosuje się leki antyhistaminowe, które mają działanie przeciwalergiczne – wygaszają odpowiedź komórek układu immunologicznego na alergeny. Zwalczają one objawy alergicznego zapalenia skóry – przede wszystkim świąd.

Podstawowym lekiem w alergicznych chorobach skóry są glikokortykosteroidy stosowane miejscowo na skórę w postaci: maści, żelów, kremów. Jeśli objawy są bardzo nasilone, lekarz może zalecić ich stosowanie systemowe w postaci tabletek.

Jeśli zmianom alergicznym towarzyszy infekcja bakteryjna, stosuje się maści z antybiotykami.

Skóra atopowa – jak dbać o skórę alergiczną?

Atopowe zapalenie skóry wymaga starannej pielęgnacji – należy systematycznie ją nawilżać. Bardzo ważne jest stosowanie leczniczych tłuszczy oraz emolientów – nawet wtedy, gdy nie mamy do czynienia ze zmianami zapalnymi na skórze ani suchością.

Emolienty i systematyczne nawilżanie skóry pomaga odbudować oraz chronić ją przed wysuszeniem i wnikaniem alergenów, ułatwia utrzymanie bariery naskórkowej, zmniejsza świąd i podrażnienie.

Odpowiednia pielęgnacja, nawilżanie i natłuszczanie skóry to działania istotne również w przypadku zapalenia kontaktowego. Aby uniknąć rozwoju atopowego zapalenia skóry u niemowlaka, zaleca się karmienie piersią przez minimum 6 miesięcy i ostrożne wprowadzanie pokarmów stałych do diety dziecka.

W przypadku zaobserwowania objawów alergii pokarmowej po wprowadzeniu konkretnego pokarmu – należy go wyeliminować z diety i obserwować, czy dochodzi do ustąpienia zmian skórnych.

Alergie skórne – domowe sposoby

W leczeniu alergii skórnej najważniejsze jest unikanie alergenu wywołującego objawy. Jednak czasem, mimo wielu badań i testów, nie jest możliwe wykrycie alergenu odpowiedzialnego za chorobę skóry.

W czasie leczenia alergicznego zapalenia skóry należy dbać o higienę oraz unikać podrażnień (poprzez stosowanie łagodnych kosmetyków bez substancji drażniących, delikatnych mydeł, proszków do prania, a także mycie się w wodzie o umiarkowanej temperaturze).

Poza tym nie należy nosić ubrań ściśle przylegających do ciała, nieprzepuszczających powietrza, wykonanych ze sztucznych materiałów – mogą one wywoływać uczulenia i podrażnienie skóry.