Swędzenie stóp jest bardzo dokuczliwym schorzeniem. Może być spowodowane: grzybicą stóp, zapaleniem skóry, świerzbem lub dysfunkcją niektórych narządów. Zwykle oprócz świądu pojawiają się inne objawy, które świadczą o występowaniu danego schorzenia. Swędzenie stóp jest często bagatelizowane i traktowane jedynie jako problem natury kosmetycznej. Szybka diagnoza i właściwe leczenie może pomóc uporać się z tą przypadłością.
Swędzące stopy – jakie mogą być przyczyny? Czy to objaw grzybicy stóp?
Co oznaczają swędzące stopy?
Infekcje grzybicze to bardzo rozpowszechnione schorzenie. Najczęściej wywołują je grzyby dermatofitowe, czyli takie, które atakują wszystko, co związane z keratyną – białkiem naskórka, paznokci i włosów.
Zarażenie następuje poprzez kontakt z zarodnikami, a mogą one bytować praktycznie wszędzie: w glebie, wodzie, sierści zwierząt, dywanach i wykładzinach, skórze ludzkiej, prysznicach. Najbardziej sprzyjającymi warunkami do bytowania dla grzybów są miejsca ciepłe i wilgotne, takie jak np. wnętrze buta. Przez to właśnie stopy stanowią obszar najbardziej narażony na występowanie grzybicy.
Schorzenie ma charakter przewlekły i często nawraca. Swędzenie skóry na stopach to tylko jeden z objawów grzybicy. Poza tym występują zmiany skórne na stopach: zaczerwienienie, grudki i pęcherzyki wypełnione surowiczą treścią, a także złuszczanie naskórka.
Przeczytaj też: Pękająca skóra na palcach – jak temu zaradzić?
Istnieje wiele czynników, które przyczyniają się do rozwoju infekcji grzybiczych, m.in.:
- zaburzenia układu odpornościowego,
- cukrzyca,
- długotrwałe stosowanie antybiotyków,
- podeszły wiek,
- niedostateczna higiena stóp,
- noszenie butów z nieprzewiewnego materiału,
- chodzenie boso w miejscach użyteczności publicznej (np. basen, sauna, siłownia),
- korzystanie z butów lub skarpet osób cierpiących na grzybicę stóp.
To też może Cię zainteresować: Śmierdzące stopy – przyczyny, leczenie
Świerzb – przyczyna świądu stóp
Kolejną przyczyną zmian na stopach oraz swędzenia stóp jest świerzb. Świerzb to dolegliwość wywoływana przez maleńkie roztocza (świerzbowce). Choroba rozprzestrzenia się bardzo łatwo i szybko. Szczególnie predysponowaną grupą są osoby przebywające w dużych skupiskach, np. w żłobkach, szkołach, ośrodkach wychowawczych, domach opieki.
Świerzbowce przenoszą się przez bliski kontakt z osobą chorą. Roztocza rozmnażają się pod skórą, powodując podrażnienia i swędzenie. Mogą rozprzestrzeniać się przez używanie wspólnych ręczników, ubrań, przedmiotów osobistych.
Podstawowe objawy świerzbu to silne swędzenie skóry, zwykle rąk i stóp, nasilające się w nocy. Dodatkowo występuje wysypka pęcherzykowa, czasami z owrzodzeniem. Po rozpoznaniu świerzbu należy wdrożyć odpowiednie leczenie – swędzenie stóp nie minie samoistnie.
Przeczytaj również: Świerzb, objawy, przyczyny, leczenie
Zapalenie skóry a swędzenie i pieczenie stóp
Swędzenie stóp oraz zmiany na stopach mogą być także spowodowane stanem zapalnym skóry. Zapalenie skóry pojawia się często w wyniku kontaktu z alergenem, który wywołuje u osoby predysponowanej uczulenie. Do najczęstszych alergenów powodujących zmiany na stopach należą:
- środki chemiczne (proszki do prania, płyny do płukania),
- guma (składnik butów, pończoch, rajstop),
- kosmetyki (głównie z barwnikami, substancjami zapachowymi).
Alergia jest wynikiem nieprawidłowej odpowiedzi układu immunologicznego na działanie danej substancji. Przy pierwszym kontakcie z substancją uczulającą nie dochodzi do stanu zapalnego. Dopiero wielokrotne „uczulanie” organizmu prowadzi do uruchomienia chorobliwej reakcji. Dochodzi do uwolnienia dużej ilości histaminy, która powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych i wywołuje stan zapalny.
To też może Cię zainteresować: Ból pod stopą – jakie mogą być przyczyny?
Swędzenie stóp może być wywołane także reakcją niealergiczną, to znaczy objawy widoczne są już przy jednorazowym kontakcie z daną substancją. Symptomy zapalenia skóry to głównie:
- intensywne swędzenie stóp,
- często zaczerwieniona skóra,
- pieczenie,
- ból.
Jedyną metodą poradzenia sobie z tym schorzeniem jest unikanie czynnika wywołującego.
Zobacz też: Wysypka na nogach – jakie są przyczyny krostek na nogach?
Swędzące stopy a inne choroby
- Swędzenie skóry stóp może być również spowodowane przez chorobę ogólnoustrojową, np. chłoniaka – przeważnie chłoniaka Hodgkina (ziarnica złośliwa), gdzie charakterystycznym symptomem jest uogólniony świąd skóry, w tym stóp.
- Swędzenie skóry często wiąże się też z innymi chorobami układu krwiotwórczego: niedokrwistością z niedoboru żelaza, czerwienicą i szpiczakiem mnogim.
- Swędzenie skóry bardzo często pojawia się u pacjentów z przewlekłą chorobą nerek. Większość osób dializowanych cierpi na świąd skóry.
- Cholestaza, czyli zastój żółci, to kolejne schorzenie przebiegające ze świądem. Swędzenie stóp i dłoni w tym przypadku nasila się w nocy i zwykle jest bardzo uporczywe.
Swędzenie stóp powinno skłonić do wizyty u lekarza, aby móc odpowiednio zdiagnozować podłoże problemu i wdrożyć odpowiednie leczenie.
Sylwia Mróz
Lekarz
Absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, obecnie w trakcie stażu podyplomowego. Zawodowo interesuje się specjalnościami zabiegowymi: chirurgią ogólną, chirurgią dziecięcą, otolaryngologią.
Komentarze i opinie (3)
opublikowany 02.06.2022
opublikowany 12.07.2022
opublikowany 24.07.2022