Nadmierne pocenie się może dotyczyć całego ciała lub tylko jego części – dołów pachowych, stóp, dłoni, pachwin. Nadpotliwość to problem, który niekorzystnie wpływa na samoocenę, utrudnia kontakty personalne. Pocenie stóp i pachwin zwiększa dodatkowo ryzyko rozwoju chorób skóry, np. grzybicy. Najważniejszym elementem leczenia nadmiernego pocenia się utrzymanie higieny, stosowanie dezodorantów i leków ziołowych.
Skuteczne sposoby na nadmierne pocenie
Czy nadmierne pocenie się jest chorobą?
Pocenie się jest prawidłowym procesem fizjologicznym umożliwiającym obniżenie temperatury organizmu. Dlatego wydzielanie potu w trakcie wysiłku fizycznego czy upałów jest zupełnie naturalne. Pot produkowany jest przez gruczoły potowe, znajdujące się w największych ilościach na dłoniach, stopach, czole i pod pachami. Zdarza się jednak, że ilość wydzielanego potu (oceniana subiektywnie przez chorego) jest nieadekwatnie duża do sytuacji.
Nadmierne pocenie to krępująca przypadłość, nierzadko utrudniająca codzienne funkcjonowanie. Co więcej w wyniku działania bakterii kolonizujących spocone okolice ciała, pojawia się nieprzyjemny zapach. Nadmierne pocenie się stóp, pach i okolic fałów skórnych zwiększa ryzyko pojawiania się chorób skóry. Szczególnie sprzyja grzybicy. Stąd konieczność leczenia nadpotliwości.
Przeczytaj też: Nieprzyjemny zapach moczu – przyczyny
Do najczęstszych przyczyn nadmiernego pocenia (hiperhydrozy) należą:
- czynniki genetyczne – decydują najczęściej o tak zwanym idiopatycznym (samoistnym) poceniu się, gdzie przyczyną nadpotliwości nie jest toczący się proces chorobowy;
- zaburzenia wydzielania hormonów (np. nadczynność tarczycy, cukrzyca, hipoglikemia);
- infekcje z wysoką temperatur;
- wahania hormonalne występujące w sposób fizjologiczny w okresie pokwitania i menopauzy;
- noszenie odzieży ze sztucznych tworzyw.
Jakie są skuteczne sposoby na nadmierne pocenie się?
- Bardzo ważnym elementem walki z poceniem się stóp i pach jest dobór odpowiedniej odzieży i obuwia. Wszystkie elementy garderoby powinny być wykonane z naturalnych włókien. Odzież syntetyczna utrudnia swobodą wymianę powietrza i zwiększa ryzyko pocenia się.
- W przypadku nadpotliwości zaleca się rygorystyczną dbałość o higienę osobistą. Ważne są nie tylko częste i regularne kąpiele, ale także dokładne osuszanie ciała. Warto skorzystać ze specjalnych żeli do kąpieli dostępnych w aptekach, które ograniczają pocenie.
- Na pocenie stóp sprawdzą się dezodoranty, zasypki i chusteczki miejscowo zmniejszające wydzielenia potu. Skarpetki z włókna bambusowego i z włókiem z wykorzystaniem srebra powinny ograniczyć nadpotliwość stóp.
- Nadmierne pocenie się można spróbować zahamować od środka stosując ziołowe leki na pocenie. Wykazano, że takie zioła jak: szałwia, pokrzywa, melisa i skrzyp zmniejszają pocenie skóry.
- Dużym problem jest pocenie się pod pachami. Najlepszym sposobem na ograniczenie wydzielania potu w okolicy dołów pachowy jest zastosowanie dobrego antyperspirantu. Kosmetyki tego typu blokują ujścia gruczołów potowych. W walce z nadmiernym poceniem pod pachami można sięgnąć po antyperspiranty zawierające chlorek glinu, który ogranicza wydzielanie potu. Tego typu preparatów nie należy stosować na świeżo wydepilowaną skórę, ponieważ chlorek glinu ma działanie drażniące. Z biegiem czasu następuje redukcja wydzielania potu, ważne jest przestrzeganie zasad stosowania antyperspirantu – na początku kuracji codziennie, z czasem jedynie 2–3 razy w tygodniu.
- Wstydliwą dolegliwością jest nadmierne pocenie się dłoni. Tu z pomocą przyjdą chusteczki miejscowo zmniejszające potliwość. Zapewniają natychmiastowe oczyszczenie i odświeżenie skóry, a dzięki obecności składników o działaniu antyperspirującym blokują wydzielanie potu i w konsekwencji długotrwale eliminują problem pocenia się. Dodatkowo tworzą barierę antybakteryjną, która przeciwdziała powstawaniu przykrego zapachu, oraz pielęgnują i odżywiają skórę.
Dieta na nadmierne pocenie
Szybki i intensywny tryb życia sprzyja nieprawidłowej diecie. Kawa wypijana w zbyt dużych ilościach (kofeina w niej zawarta pobudza metabolizm) oraz pikantne przyprawy takie jak chili, pieprz i ostra papryka (zawierające działającą rozgrzewająco kapsaicynę) przyczyniają się do zwiększonego wydzielania potu przez organizm.
Dlatego w walce z nadmiernym poceniem dieta zajmuje bardzo ważne miejsce. Zaleca się ograniczenie spożycia pikantnych przypraw i mocno przyprawionych potraw. Posiłki powinny być ciepłem ale nie gorące
Ważne jest wypijanie dużych ilości niegazowanej wody mineralnej oraz herbat ziołowych (w ilości co najmniej 2 litrów na dobę). Ograniczeniu powinna ulec kawa i napoje energetyczne zawierające kofeinę.
Szczególne zastosowanie w leczeniu nadmiernego pocenia się mają zioła takie jak kora dębu, szałwia, melisa czy mięta pieprzowa. Unikać należy także nadmiernych ilości soli. Warto je zastąpić pietruszką, koprem oraz bazylią. Również niektóre warzywa jak cebula, brokuły i czosnek nie są wskazane.
Leczenie nadpotliwości w gabinecie lekarskim
Gdy domowe sposoby na pocenie dają niewystarczające efekty, warto zwrócić się o poradę do lekarza. Ustali on przyczynę nadmiernej potliwości i dobierze odpowiednią terapię.
- Gdy powodem hiperhydrozy jest zdiagnozowana choroba, istotą walki z nadmiernym poceniem jest stosowanie odpowiedniego leczenia odpowiedniego dla danego schorzenia, jak na przykład zażywanie tiamazolu w przypadku nadczynności tarczycy, czy utrzymywania prawidłowego poziomu glikemii w cukrzycy.
- Spośród leków na pocenie stosuje się leki antycholinergiczne, zawierające belladonę, hydroksyzynę oraz niewielkie dawki fenobarbitalu.
- Skuteczny na nadmierne pocenie się może być także zabieg jontoforezy, polegający na rozrywaniu kanałów jonowych w gruczołach potowych prądem o niskim natężeniu.
- Stosuje się także miejscowe wstrzykiwanie toksyny botulinowej, która blokuje nerwy zaopatrujące gruczoły potowe. Blokada wydzielania potu utrzymuje się przez około pół roku, po tym czasie powstają bowiem nowe zakończenia nerwowe. Do przeciwwskazań tego typu zabiegu należą takie schorzenia jak miastenia, zespół Lamberta-Eatona oraz zaburzenia krzepnięcia krwi.
- Możliwe jest także zastosowanie leczenia chirurgicznego. Przy bardzo nasilonym poceniu się wykonywany jest zabieg sympatektomii, polegający na niszczeniu nerwów. Pomyślne efekty w leczeniu nadpotliwości przynosi także operacyjne usunięcie gruczołów potowych pod pachami, oraz liposukcja (odsysanie tkanki tłuszczowej) okolicy pach.
Niezależnie od przyczyny należy pamiętać o codziennej higienie, depilacji oraz usuwaniu zrogowaciałego naskórka ze stóp.
Agnieszka Dziubosz
Lekarz
Absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. W czasie studiów kreatywnie angażowała się w działalność Studenckich Kół Naukowych, między innymi z chorób wewnętrznych oraz pediatrii. Brała czynny udział w Studenckich Konferencjach Naukowych. W zakresie medycyny przede wszystkim interesuje się gastroenterologią.
Komentarze i opinie (4)
opublikowany 04.11.2020
opublikowany 24.12.2021
opublikowany 24.12.2021
opublikowany 01.12.2022