Brodawki na stopach – przyczyny, leczenie, powikłania. Jak usunąć?

Czym są brodawki na stopach?

Brodawki zwykłe skóry stóp, potocznie zwane kurzajkami, to łagodne, lecz wysoce zakaźne zmiany skórne, wywołane przez wirus brodawczaka ludzkiego (HPV, ang. human papilloma virus). Najczęściej pojawiają się w postaci charakterystycznych zgrubień (często owalnych). Okres inkubacji omawianego wirusa wynosi 4 miesiące. Do tej pory poznanych jest ok. 100 typów wirusów HPV wywołujących łagodne oraz groźne zmiany na skórze. Te drugie mogą być przyczyną nowotworów złośliwych.

Jak można się zarazić kurzajkami?

Ze względu na dużą zakaźność, nietrudno o przeniesienie brodawek na inne osoby. Wystarczy bezpośredni kontakt z osobą, mającą omawiane zmiany skórne lub też z materiałem biologicznym, czyli komórkami naskórka zakażonego.

Rodzaje brodawek stóp

Wyróżnia się dwa główne rodzaje brodawek stóp:

• Myrmecia , które nazywane są potocznie zakażeniami basenowymi. Są to brodawki głęboko umiejscowione w skórze właściwej (głębokie brodawki stóp) wywoływane przez wirusa brodawczaka ludzkiego HPV 1. Zakażenie brodawkami typu myrmecia przebiega w dwóch fazach. Na początku na skórze stóp pojawia się jeden wykwit. Następnie dochodzi do rozsiania zmian, w wyniku którego na skórze stóp występuje wiele brodawek – zwanych satelitami. Ze względu na głębokie zakorzenienie w skórze właściwej dochodzi do rozwoju stanu zapalnego, a brodawki wywołują ból podczas chodzenia. Najczęściej można je zaobserwować na skórze: pięt, dużych paluchów, między palcami oraz na podeszwach. Mają nierówną, mocno zrogowaciałą strukturę i średnicę od kilku milimetrów do 1 cm. Tam, gdzie występują brodawki myrmecia, nie widać linii papilarnych, dzięki czemu łatwo odróżnić je, np. od odcisków. Zdarza się, że ustępują one samoistnie.

  Dobrą wiadomością jest także to, że bardzo rzadko zdarza się, żeby w ich przypadku występowały reinfekcje. Ustępowanie brodawek myrmecia można rozpoznać po zmianie zabarwienia zakażonej skóry stóp na: brunatnoczarną, czerwoną lub brunatną.

• Mozaikowe, które zajmują duże powierzchnie stóp. Są one wywoływane przez wirusa HPV 2. Brodawki mozaikowe to zmiany powierzchowne, które pojawiają się najczęściej na skórze podeszwy oraz na obszarach pomiędzy palcami stóp. Można je także zaobserwować na piętach i wokół paznokci. Mają postać niewielkich, kilkumilimetrowych wykwitów, które występują bardzo licznie i często zlewają się ze sobą. Analogicznie do wcześniej omówionego typu brodawek, występuje przy nich przerwanie ciągłości linii papilarnych. W odróżnieniu od brodawek myrmecia, brodawki mozaikowe nie są bolesne, lecz niestety mają tendencję do nawracania i nie zdarza się, żeby ustępowały samoistnie.

Brodawki na stopach – przyczyny powstawania

Bezpośrednią przyczyną powstawania brodawek stóp jest zakażenie wspomnianym wcześniej wirusem HPV. Natomiast do trzech najczęściej wymienianych – pośrednich – przyczyn powstawania brodawek zalicza się: niewłaściwą odpowiedź immunologiczną organizmu, podatność osobniczą oraz obecność uszkodzeń naskórka i ran na skórze.

Brodawki stóp – kto jest na nie najbardziej narażony?

Grupa najbardziej narażona na zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego to dzieci i młodzież. Wynika to z częstego korzystania przez nieletnich z miejsc użytku publicznego, takich jak: baseny, sale zabaw oraz szkolne szatnie, z jednoczesną mniejszą świadomością zagrożeń patogenami.

Ponadto osobami u których jest zwiększone ryzyko tego, że wystąpią np. brodawki podeszwowe stóp, przez obniżoną odporność organizmu, są, m.in. chorzy na nowotwory oraz osoby po przeszczepach narządów. Osłabienie układu odpornościowego może być także wynikiem:

• infekcji,
• ciąży,
• zaburzeń hormonalnych,
• niedożywienia organizmu,
• przewlekłego stresu,
• alergii.

Jak można usunąć brodawki ze stóp? Leczenie kurzajek

Najpopularniejszym sposobem usuwania brodawek ze stóp jest stosowanie odpowiednich preparatów dostępnych w aptece lub też oddanie się w ręce specjalistów, którzy za pomocą silniej skoncentrowanych substancji lub specjalistycznych zabiegów usuwają brodawki. Substancje, które wykazują działanie niszczące na brodawki, to:

• kwas salicylowy w stężeniach od 10 do 60%,
• kwas mlekowy,
• kwas pirogronowy,
• kwas mrówkowy,
• kwas trichlorooctowy,
• kwas monochlorooctowy,
• azotan srebra,
• retinoidy,
• 5-flurouracyl.

Domowe sposoby na pozbycie się brodawek ze stóp

Jedną z domowych metod na pozbycie się kurzajek, opisywaną w źródłach, jest tzw. terapia okluzyjna. Polega ona na naklejeniu na zmianę skórną kawałka taśmy klejącej, namoczeniu stopy w wodzie, a następnie usunięciu brodawki za pomocą pumeksu. Jednakże badania przeprowadzone do tej pory, które porównywały skuteczność poszczególnych metod, nie potwierdzają jej znaczącej skuteczności w usuwaniu brodawek.

Innym domowym sposobem usuwania brodawek stóp jest stosowanie jaskółczego ziela, znanego jako glistnik górski lub glistnik jaskółcze ziele. Jego działanie polega na rozkładaniu komórek brodawek, a także niszczeniu zakaźnego patogenu. Preparaty zawierające ten składnik aktywny można bez problemu kupić w drogeriach i sklepach internetowych.

Poza wymienionymi sposobami można także sięgnąć po ogólnodostępne preparaty służące do walki z kurzajkami, w których składzie znajdują się substancje niszczące brodawki. W aptece dostępne są także domowe zestawy do wymrażania kurzajek.

Profesjonalne metody usuwania brodawek ze stóp i możliwe powikłania pozabiegowe

Poza nieinwazyjnymi metodami usuwania brodawek, można zdecydować się na jedną z metod inwazyjnych. Trzeba mieć jednak świadomość ryzyka wystąpienia powikłań pozabiegowych. Do profesjonalnych metod leczenia brodawek i ich usuwania należą:

• Krioterapia – wymrażanie kurzajek za pomocą ciekłego azotu o temperaturze -196 stopni Celsjusza. Zabieg trzeba powtarzać do momentu ustąpienia niechcianych brodawek. To bardzo popularny sposób niszczenia brodawek stóp. Do powikłań pozabiegowych krioterapii zalicza się: pęcherze, odbarwienia i przebarwienia miejsca zabiegowego.
• Elektrokoagulacja – polega na niszczeniu niechcianych tkanek prądem oraz usuwaniu nadmiaru zrogowaciałego naskórka dłutem lub skalpelem. Co ważne, wystarczy jeden zabieg do uzyskania pożądanych efektów, czyli pozbycia się brodawek.
• Lasery: CO2, KTP, Nd:Yag oraz pulsacyjno-barwnikowy – zabiegi polegają na niszczeniu chorych tkanek za pomocą monochromatycznego światła o określonej długości fali. Po dotarciu do tkanki energia świetlna zamienia się w cieplną o sile niszczącej niepożądane tkanki. Zaobserwowano, że wirus HPV silnie reaguje na ciepło, dlatego takie wypalenie kurzajki, czyli usuwanie brodawek za pomocą lasera uważa się za skuteczne. Do powikłań pozabiegowych laseroterapii zalicza się: ból, wydłużony czas gojenia, blizny, delikatne uszkodzenia otaczających tkanek. Powikłania zależą od rodzaju zastosowanego lasera.
• Zabieg chirurgiczny to usuwanie kurzajek przez wyłyżeczkowanie brodawki oraz zastosowanie metody kauteryzacji, dzięki której uszczelnia się powstałą ranę. Zabieg chirurgiczny może także polegać na wycięciu brodawki skalpelem. Nie jest to jednak metoda tzw. pierwszego rzutu ze względu na: bolesność procedury, możliwości nawrotu oraz powstałe blizny.

Czy brodawki stóp dają powikłania?

Brodawki należy leczyć przede wszystkim ze względu na ich zakaźny charakter, ale także z uwagi na możliwe powikłania. Choć należą do zmian łagodnych, to jednak w rzadkich sytuacjach – między innymi w przypadku częstego podrażnienia czy narażenia na działanie promieniu UV lub RTG – może dochodzić do transformacji w zmianę złośliwą.

Jeśli nie mamy pewności, czy niepokojąca nas zmiana jest „zwykłą brodawką stopy”, warto zawsze zasięgnąć porady dermatologa lub innego specjalisty. Częstym źródłem pomyłek są między innymi: odciski, nagniotki, zmiany barwnikowe.