Eozynofilia – przyczyny, objawy, norma

Co to jest eozynofilia i czym są eozynofile?

Eozynofilia oznacza stan zwiększonej liczby eozynofilów w badanej krwi obwodowej pacjenta. Liczbę eozynofilów określa się wykonując rozmaz krwi obwodowej pobranej od pacjenta. Wzrost liczby granulocytów kwasochłonnych we krwi obwodowej wskazuje na toczące się w organizmie pacjenta procesy chorobowe.

Eozynofile inaczej nazywane granulocytami kwasochłonnymi lub eozynocytami są rodzajem krwinek białych. Wywarzanie oraz dojrzewanie eozynofilii zachodzi w szpiku. Stamtąd eozynofile trafiają do krwi, a po upływie 12 godzin lokują się w tkankach. Najczęściej przemieszczają się do skóry, dróg oddechowych, a także przewodu pokarmowego. Eozynofile żyją średnio kilka dni.

Granulocyty kwasochłonne mają wielkości około 12–16µm. Mają kształt polimorficzny oraz jądro położone centralnie. Charakterystyczna dla tych granulocytów jest obecność ziarnistości w cytoplazmie.

Eozynofile zaliczane są do komórek układu odpornościowego. Pełnią ważną rolę w utrzymaniu właściwej bariery immunologicznej chroniącej przed wystąpieniem choroby. Główną funkcją granulocytów kwasochłonnych jest niszczenie wnikających z zewnątrz, obcych białek. Eozynofile mają zdolność fagocytozy. Właściwości żerne tychże komórek są skierowane głównie przeciwko bakteriom Gram-ujemnym, Gram-dodatnim, grzybom, a także cząstkom obojętnym i erytrocytom. Biorą udział w niszczeniu pasożytów, regulacji reakcji immunologicznych oraz w procesie gojenia ran.

Poprzez wydzielanie odpowiednich substancji eozynofile przyczyniają się do degradacji komórek tucznych, doprowadzają do aktywacji limfocytów T oraz płytek krwi. Przyczyniają się do zmiany właściwości śródbłonka, a także wywołują skurcz mięśniówki gładkiej.

Badania wykazały, że najmniejsza ilość eozynofilii we krwi obwodowej człowieka występuje w godzinach porannych. Największa zaś w godzinach wieczornych. Zwiększona liczba eozynocytów fizjologicznie występuje również u kobiet w trakcie krwawienia miesiączkowego, a najmniejsza ilości tuż przed jajeczkowaniem.

Przeczytaj również: Świerzb, objawy, przyczyny, leczenie

Jaka jest prawidłowa ilość eozynofilii we krwi obwodowej?

Fizjologicznie granulocyty kwasochłonne stanowią 2–4% liczby wszystkich leucytów we krwi obwodowej. Jest to 50–400 eozynofilii na 1 µl (1mm³) krwi obwodowej.

Podwyższone wartości wskazują na eozynofilię, można ją podzielić na 3 grupy:

• 400–1000/mm³ – eozynofilia nieznaczna,
• 1000–3000/mm³ – eozynofilia wyraźna,
• powyżej 3000 mm³ – eozynofilia wysoka.

Jakie są przyczyny eozynofilii?

Do wzrostu liczby granulocytów kwasochłonnych przyczynia się bardzo wiele czynników. Określa się, że eozynofilia jest związana bardzo mocno z procesami alergicznymi, przewlekłymi procesami zapalnymi, a także wniknięciem pasożytów do organizmu człowieka.

Eozynofilia zawarta w przedziale 5–15% nie jest charakterystyczna dla schorzeń alergicznych, niemniej jednak może wskazywać na atopię. Dopiero eozynofilia sięgająca 15–45% jest specyficzna dla chorób alergicznych. Umiarkowana eozynofilia dotyczy również zarażeń pasożytniczych, zażywania niektórych leków, procesów rozrostowych oraz stanu po lub w trakcie radioterapii. Eozynofilia na poziomie 50–90%, nazywana wysoką eozynofilią występuje w przypadku bytowania pasożytów w tkance, a także w przebiegu białaczki kwasochłonnej.

Przyczyny eozynofilii można podzielić na następujące grupy:

• choroby alergiczne albo atopowe:

• astma oskrzelowa,
• alergiczny nieżyt nosa,
• uczulenie na pyłki kwiatowe,
• choroby zawodowe płuc,
• atopowe zapalenie skóry,
• pokrzywka,
• wyprysk,
• alergia na białko zawarte w mleku,
• w wyniku stosowania następujących leków: antybiotyki (np. streptomycyna, erytromycyna, neomycyna, penicylina, cefalosporyny), przeciwgruźlicze, leków tarczycowych,
• w przebiegu inwazji pasożytów wywołujących następujące choroby:

• lokalizujące się w tkankach – toksokaroza, włośnica, fascjoloza, tasiemczyce.
• lokalizujące się w przewodzie pokarmowym – tasiemczyce, glistnica, giardioza, zarażenie węgorkiem jelitowym, tęgoryjcem dwunastnicy,
• lokalizujące się we krwi – schistosomatoza, zimnica, filarioza.
• w chorobach wywołanych przez drobnoustroje nie będące pasożytami:

• grzybica kropidlakowa, choroba kociego pazura;
• chlamydiowe zapalenie płuc,
• mononukleoza zakaźna,
• płonica,
• gruźlica.
• w chorobach nowotworowych:

• raki oraz mięsaki, które pojawiają się w płucach, kościach, trzustka, żołądku, szyjki macicy,
• ziarnica złośliwa,
• chłoniaki nieziarnicze,
• nacieki płuc związane z eozynofilią:

• ostra i przewlekła eozynofilia płucna,
• eozynofilowe zapalenie płuc,
• zespół Churga-Strass,
• hemosyderoza płucna.
• choroby dotyczące tkanki łącznej, zapalenie naczyń:

• reumatoidalne zapalenie stawów,
• guzkowe zapalenie tętnic,
• toczeń rumieniowaty układowy,
• sklerodermia,
• zespół pozawałowy Dresslera.
• choroby dotyczące skóry:

• złuszczające zapalenie skóry,
• opryszczkowe zapalenie skóry,
• łuszczyca,
• łupież,
• pęcherzyca.
• choroby immunologiczne:

• ziarniniak Wegenera,
• wrodzone zespoły niedoboru odporności.
• choroby przebiegające z zaburzeniami hormonalnymi:

• choroba Addisona – niedoczynności nadnerczy,
• choroba Hashimoto – przewlekłe zapalenie tarczycy.
• do innych niesklasyfikowanych przyczyn zalicza się:

• marskość wątroby,
• leczenie nowotworów radioterapią,
• eozynofilowe zapalenie żołądka, jelit oraz pęcherza,
• głodzenie, zespół złego wchłaniania,
• choroba Leśniowskiego-Crohna,
• wrzodziejące zapalenie jelita grubego,
• ukąszenie przez owady lub pajęczaki,
• narażenie na działanie substancji toksycznych:

• benzenu,
• pilokarpiny,
• fosforu,
• siarczanu miedzi.

Przeczytaj też: Co oznacza wysoki poziom hemoglobiny?

Leczenie eozynofilii

Z reguły eozynofilia ulega samoistnemu cofnięciu wraz z poprawą stanu chorego. W leczeniu należy się skupić na kuracji pierwotnej przyczyny, a wysoki poziom granulocytów kwasochłonnych stopniowo będzie ulegał obniżeniu. Zauważono, że ilość eozynofilów zależna jest od stopnia inwazji ciał obcych lub zaawansowania choroby.

Ważne jest, aby wprowadzić odpowiednie leczenie choroby podstawowej. W zależności od dolegliwości należy zgłosić się do odpowiedniego specjalisty – alergologa, dermatologa, internisty, pulmonologa, onkologa lub hematologa.