Przegrzebki, zwane małżami świętego Jakuba czy też muszlą pielgrzyma, to wykwintny smakołyk podawany w kuchniach na całym świecie. Stanowią one element zdrowej diety, który dostarcza organizmowi cennych składników odżywczych i zdrowotnych. Jakie właściwości mają przegrzebki? Gdzie je kupić i jak przyrządzić?
Przegrzebki – właściwości i zastosowanie. Gdzie kupić i jak przyrządzić małże świętego Jakuba?
Przegrzebki – co to?
Przegrzebki to smakołyk zaliczany do owoców morza. Środowiskiem naturalnym tych mięczaków jest obszar północno-wschodniego Atlantyku. Wyławia się je od Norwegii po Afrykę Północną. Występują zarówno w wodach płytkich, jak i głębokich chowając się na dnie. Małże świętego Jakuba osiągają zazwyczaj 10-15 cm długości. Biały jadalny mięsień i czerwony mlecz, zwany koralem, znajdują się w cienkiej muszli. U góry jest ona płaska o czerwonobrązowej barwie, zaś dolna jej część jest wypukła, wygięta i jasnobrązowa lub jasnokremowa w zygzakowate linie/pasy. Obydwie części muszli są połączone zawiasem i dwoma zaworami. Od innych mięczaków odróżnia przegrzebki to, iż potrafią się poruszać. Pływają bardzo szybko, energicznie otwierając i zamykając muszlę.
Warto wiedzieć, iż muszle św. Jakuba są symbolem, który prowadzi pielgrzymów Drogą Świętego Jakuba (Camino de Santiago) do katedry w Santiago de Compostela, znajdującej się w północno-zachodniej Hiszpanii. Pielgrzymi zabierali muszle na pamiątkę i zarazem na dowód przebytej wędrówki.
Muszlę przegrzebka zwyczajnego (Pecten maximus) uwiecznił Sandro Botticelli na obrazie „Narodziny Wenus”. W Europie Środkowej małże św. Jakuba są symbolem płodności.
Czytaj również: Wakame – właściwości i przeciwwskazania. Gdzie kupić i jak przyrządzić glony wakame?
Przegrzebki – właściwości i wartości odżywcze
Przegrzebki zawierają cenne dla organizmu składniki, które zalecane są w profilaktyce wielu schorzeń i chorób.
Przegrzebki są niskokaloryczne. 100 g produktu dostarcza:
- 89 kcal;
- 15,8 g białka;
- 0,89g tłuszczy (w tym wielonienasycone kwasy tłuszczowe 0,13 g/ 100 g);
- 2,68g węglowodanów.
Przegrzebki zawierają też witaminy: witaminy z grupy B (B1, B2, B3, B6, B12), witaminę A, a także minerały: wapń, żelazo, potas, cynk, selen, sód.
Małże te obfitują w aminokwasy egzogenne, których organizm sam nie wytwarza. Owoce morza mogą z powodzeniem zastąpić mięso w diecie.
Małże św. Jakuba wykazują działanie prozdrowotne. Zawierają łatwo przyswajalne białko, które warto włączyć do codziennej diety. Dzięki obecności cennych składników przegrzebki wykazują właściwości:
- przeciwzapalne;
- przeciwnowotworowe;
- przeciwutleniające;
- wzmacniające organizm.
Witaminy i minerały zawarte w przegrzebkach wspierają pracę wielu układów, w tym układu nerwowego, pokarmowego i krwionośnego. Wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 zmniejszają ryzyko rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego. Przegrzebki w diecie mogą chronić przed miażdżycą i udarem mózgu, gdyż wpływają na obniżenie stężenia triglicerydów w surowicy krwi. Zalecane są także w profilaktyce chorób autoimmunologicznych, m.in. w reumatoidalnym zapaleniu stawów.
Mięso tego mięczaka korzystnie wpływa na metabolizm, poprawia też stan włosów, skóry i paznokci.
Przegrzebki – wskazania i przeciwwskazania
Przegrzebki zalecane są w diecie każdego człowieka. Warto je włączyć do diety osób starszych, w okresie rekonwalescencji, czy na diecie odchudzającej. Jednak istnieją pewnie przeciwwskazania do spożywania tego smakołyku. Małże zwierają dużo sodu, który spożywany w nadmiarze może podnosić ciśnienie krwi. Dlatego też osoby z nadciśnieniem tętniczym nie powinny spożywać przegrzebków. Z umiarem powinni po małże sięgać osoby borykając się z dną moczanową oraz kamicą nerkową, gdyż owoce morza zawierają puryny.
Kobiety w ciąży mogą włączyć do diety przegrzebki, jednak muszą zachować ostrożność, zwłaszcza przy wyborze małż. Przegrzebki mogą powodować reakcje alergiczne, dlatego też alergicy powinni wprowadzać je ostrożnie do jadłospisu.
Czytaj również: Wołowina wagyu – właściwości japońskiej wołowiny
Jak zrobić przegrzebki? Przepisy na przegrzebki
Przegrzebki smakują inaczej niż pozostałe owoce morza. Ich białe mięso jest delikatne, a zarazem słodkawe. Niektórzy delektują się surowymi świeżymi przegrzebkami, inni wolą gotowane na parze czy smażone. Nie należy tych małż poddawać długiej obróbce termicznej. Biały mięsień można lekko naciąć i wrzucić na 2 minuty do rozgrzanego oleju (np. oliwy z oliwek) z czosnkiem i obsmażyć. Podstawowy przepis na przegrzebki jest więc prosty. Tak przyrządzone przegrzebki można dodawać do risotto, makaronu (np. spaghetti carbonara z przegrzebkami) czy różnych sałatek (sałatka z rukolą, pomidorkami i przegrzebkami). Doskonale smakują przegrzebki zapiekane pod beszamelem. Warto także przygotować zupę krem z przegrzebków.
Przegrzebki można przygotować na patelni, w piekarniku czy też na grillu. Mięso jest tak delikatne, iż nie wymaga większego przyprawiania. Zazwyczaj wystarczy czosnek, oliwa z oliwek/masło, natka pietruszki i sok z cytryny. Niektórzy też dodają imbir czy chili.
Przegrzebki z czosnkiem i pietruszką
Składniki:
- 12 przegrzebków;
- ząbek czosnku;
- natka pietruszki;
- oliwa z oliwek;
- sól, pieprz.
Sposób wykonania:
Przegrzebki umyć i osuszyć. Wrzucić na rozgrzaną oliwę z oliwek (do oliwy dodać zmiażdżony czosnek) i krótko smażyć/gotować. Niektórzy do oliwy dodają odrobinę masła. Przegrzebki smażyć ok. 2 minuty – po minucie z każdej strony. Gotowe małże podajemy posypane natką pietruszki i skropione sokiem z cytryny.
Sałatka z rukolą, przegrzebkami i pomidorkami koktajlowymi
Składniki:
- garść rukoli;
- 10 przegrzebków;
- 6 pomidorków koktajlowych;
- 3 łyżki oliwy z oliwek;
- 1 łyżeczka miodu;
- 1 łyżeczka soku z cytryny;
- 2 łyżki brązowego ryżu;
- sól;
- pieprz;
Sposób przyrządzenia:
Przegrzebki należy usmażyć w oliwie z oliwek z dodatkiem czosnku. Pamiętamy, ze małże smażymy ok. 2 minuty, czyli krótko. Dłuższe smażenie spowoduje, iż przegrzebki będą twarde i niesmaczne. Rukolę i pomidorki umyć i osuszyć. Ryż ugotować. Na półmisku ułożyć rukolę, ryż, pokrojone pomidorki, gotowe przegrzebki. Doprawić solą i pieprzem. Polać sosem przygotowanym z soku z cytryny, miodu i oliwy z oliwek. Posypać startym parmezanem.
Czytaj również: Japońskie zapalenie mózgu – przyczyny, objawy, leczenie, szczepionka
Przegrzebki – ile kosztują i gdzie je kupić?
Przegrzebki można kupić w Polsce w sklepach, które oferują owoce morza. Można dostać przegrzebki surowe, jak również mrożone – w sklepach dyskontowych. Przegrzebki można kupić jako małże w muszlach albo same mięśnie – mięso.
Owoce morza nie należą do taniej żywności. Niejedna osoba zastanawia się, ile kosztują przegrzebki. Otóż za 100 gram surowych małży św. Jakuba trzeba zapłacić ok. 20 zł. Za kilogram mrożonych przegrzebków trzeba zapłacić od 150-200 zł za kilogram. Przygotowanie obiadu na kilka osób może okazać się więc dość drogie, warto jednak spróbować jak smakują przegrzebki, mimo iż ich cena jest wysoka. Nie musimy ich przecież jeść codziennie.
Przegrzebki to smaczny i zdrowy składnik diety. Warto po nie sięgać, by dostarczyć organizmowi cennych składników o działaniu prozdrowotnym. Ponadto owoce morza to jeden z afrodyzjaków, warto je więc podawać na romantyczne kolacje. Przegrzebki są niskokaloryczne, dlatego tez chętnie sięgają po nie osoby na diecie redukcyjnej. Delikatne, o słodkawym posmaku, znalazły się w menu w wielu kuchniach świata.
Czytaj również: Gęsina – czy jest zdrowa?
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- https://www.medianauka.pl/malze
- https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/food-details/1831018/nutrients
Agnieszka Bożek
Dietetyczka
Dietetyk, autorka bloga Strefa Zdrowego Żywienia oraz tekstów publikowanych w czasopismach i na portalach internetowych. Miłośniczka zdrowego stylu życia i natury. Uważa, że odpowiednio dobrana dieta może być lekarstwem na wiele dolegliwości. Doświadczeniem i wiedzą dzieli się z innymi – edukuje na temat zdrowego odżywiania i pomaga wdrażać zdrowe nawyki żywieniowe. Na bieżąco poszerza swoją wiedzę, uczestnicząc w licznych szkoleniach.
Komentarze i opinie (2)
opublikowany 11.12.2021
opublikowany 01.07.2023