Czy wiesz, że przeciętny Grek spożywa ok. 24 l oliwy z oliwek rocznie? Dla porównania: w Polsce jest to zaledwie 1 l na osobę rocznie – zdecydowanie za mało! O jej pozytywnym wpływie na nasze zdrowie już od dawna mówią naukowcy, lekarze i dietetycy. Wiemy, że olej ten wspiera serce, mózg i pracę układu odpornościowego. Jednak zanim zaczniesz pić oliwę z oliwek bądź używać jej do gotowania, dowiedz się, jaka jest najlepsza oliwa z oliwek i jakie są jej pozostałe właściwości!
Oliwa z oliwek – na co jest dobra, co daje jej picie?
Spis treści
- Oliwa z oliwek – co to jest i jak powstaje?
- Extra virgin, virgin… – rodzaje oliwy z oliwek
- Jaką oliwę z oliwek wybrać?
- Składniki odżywcze oliwy z oliwek
- Co daje codzienne picie oliwy z oliwek?
- Na co jest dobra oliwa z oliwek?
- Ile można jeść oliwy z oliwek dziennie?
- Co daje picie oliwy z oliwek na noc?
- Czy spożywanie oliwy jest dobre dla każdego?
Oliwa z oliwek – co to jest i jak powstaje?
Oliwa z oliwek to olej, który wytwarza się z owoców drzewa oliwki europejskiej (Olea europaea L.). Najwięcej – bo aż 98% – drzew pod uprawę oliwek rośnie w rejonie basenu Morza Śródziemnego. Głównym producentem oliwy z oliwek są: Hiszpania, Włochy i Grecja.
Oliwki w ciągu maksymalnie 24 godz. od zbioru powinny być poddane obróbce, aby oliwa miała jak najlepsze smak i jakość. Po zbiorach owoce są miażdżone, a następnie przerabiane na pastę, którą tłoczy się na zimno (w temperaturze do 27°C) lub na gorąco. Metoda tłoczenia na zimno uchodzi za najlepszą, ponieważ pozwala zachować wysoką zawartość prozdrowotnych związków w końcowym produkcie.
W ostatnim etapie uzyskaną miazgę wiruje się lub filtruje, aby oddzielić wodę i pozostałe elementy owoców od tłuszczu.
Na zakończenie oliwa jest przelewana do naczyń – głównie ciemnych butelek lub puszek – co chroni ją przed działaniem światła.
Extra virgin, virgin… – rodzaje oliwy z oliwek
Na rynku dostępne są różne oliwy z oliwek. Każda z nich może się różnić wartościami odżywczymi, zastosowaniem, ale też ceną. Cennym olejem tłoczonym na zimno jest oliwa extra virgin, którą należy spożywać na zimno, dodając do różnego rodzaju sałatek, surówek. Jest ona: gorzka, zielonkawa, mętna, ale za to najzdrowsza.
Drugi rodzaj oleju to oliwa z oliwek virgin, która używana jest także do potraw gotowanych i krótkotrwałego podsmażania. Te dwa rodzaje oliwy należą do oleju z pierwszego tłoczenia, a więc są najlepsze dla zdrowia.
Dostępna jest także oliwa z oliwek rafinowana, która nadaje się do smażenia, ale nie ma ona właściwości takich jak oliwa nierafinowana. Kolejnym rodzajem jest oliwa z oliwek produkowana z wytłoków (sansa, pomace).
Należy wiedzieć, że procesy rafinacji niszczą substancje bioaktywne. Warto więc wybierać oliwę z oliwek tłoczoną na zimno, by cieszyć się jej prozdrowotnymi właściwościami, aromatem i smakiem.
Jaką oliwę z oliwek wybrać?
Pod względem właściwości zdrowotnych najbardziej polecana jest oliwa extra virgin. Jest to produkt z pierwszego tłoczenia, który cechuje się intensywnym smakiem i niską kwasowością. W tej formie nadaje się do picia, jedzenia na surowo, np. jako dodatek do sałatek. Polecana jest zwłaszcza hiszpańska oliwa i grecka.
Składniki odżywcze oliwy z oliwek
Na zawartość poszczególnych składników oliwy z oliwek mają wpływ: sposób uprawy i przetwarzania, pochodzenie i odmiana oliwek. W oliwie z pierwszego tłoczenia znajdują się takie składniki, jak np.:
- sterole,
- skwalen,
- chlorofile,
- fosfolipidy,
- witamina E,
- karotenoidy,
- związki fenolowe.
Oliwy rafinowane podczas produkcji są pozbawiane wymienionych składników, dlatego są mniej polecane do spożycia.
Oliwa z oliwek extra virgin w 73% składa się z kwasów tłuszczowych jednonienasyconych, głównie kwasu oleinowego (omega-9). Kwasy tłuszczowe wielonienasycone stanowią 14% – zwłaszcza kwas linolowy (omega-6) i kwas linolenowy (omega-3) i również 14% nasycone kwasy tłuszczowe – palmitynowy i stearynowy.
Co daje codzienne picie oliwy z oliwek?
Oliwa – poza tym, że nadaje potrawom wyjątkowy smak – wpływa pozytywnie niemalże na każdy aspekt naszego zdrowia. Oto dlaczego warto wypracować nawyk codziennego picia oliwy z oliwek:
- Wspiera zdrowie serca – kwas oleinowy pomaga uregulować profil lipidowy oraz ciśnienie tętnicze krwi.
- Chroni przed wystąpieniem cukrzycy – zwiększa insulinowrażliwość i wpływa na redukcję poziomu glukozy we krwi.
- Łagodzi stany zapalne – niektóre związki np. kwasy tłuszczowe omega-3 i witamina E wpływają na obniżenie cytokin prozapalnych w organizmie.
- Wpływa na kondycję skóry – kwasy tłuszczowe wzmacniają strukturę bariery hydrolipidowej, a także wspomagają łagodzenie zmian zapalnych skóry.
- Poprawia funkcje kognitywne – duża zawartość antyoksydantów spowalnia procesy neurodegeneracyjne w układzie nerwowym, a także wspiera pamięć i koncentrację.
Na co jest dobra oliwa z oliwek?
Dobrej jakości oliwa z oliwek tłoczona na zimno może wspierać leczenie niektórych dolegliwości – zwłaszcza związanych z układem pokarmowym. Przede wszystkim warto sięgać po nią przy problemach z trawieniem. A to dlatego, że zawarte w niej związki, takie jak np. oleuropeina, mogą stymulować produkcję enzymów trawiennych. Dodatkowo oliwa pomaga w walce z zaparciami i wspiera terapię zakażeń wywołanych przez bakterię H. pylori .
Oliwę dobrze jest stosować również zewnętrznie. Sprawdzi się m.in. do olejowania skóry głowy. W ten sposób może łagodzić jej stany zapalne i zmniejszać łupież . Nakładanie jej na włosy sprawi, że staną się one mocniejsze, mniej podatne na złamania i gładsze.
Co więcej, można smarować oliwką skórę objętą egzemą w celu złagodzenia zaczerwienienia i łuszczenia.
Ile można jeść oliwy z oliwek dziennie?
Oliwa z oliwek może stanowić doskonałe uzupełnienie Twoich codziennych posiłków. Dodając ją np. do sałatek czy dań obiadowych, uzupełnisz dietę o: witaminy, przeciwutleniacze i przede wszystkim o prozdrowotne kwasy tłuszczowe.
Pamiętaj przy tym, że jest to produkt wysokokaloryczny, dlatego warto zachować tutaj umiar i nie starać się nie przekraczać porcji ok. 1–3 łyżek w ciągu dnia.
Co daje picie oliwy z oliwek na noc?
Często mówi się, że picie oliwy z oliwek na noc może: wspierać trawienie, poprawiać jakość snu, wzmacniać układ odpornościowy i korzystnie wpływać na profil lipidowy. Jednak badania naukowe nie potwierdzają, że spożywanie oliwy właśnie w tym czasie przynosi większe korzyści zdrowotne.
Jeśli więc zdecydujesz się na picie oliwy, zadbaj przede wszystkim o regularność i wybierz taką porę, która będzie dla Ciebie optymalna.
Czy spożywanie oliwy jest dobre dla każdego?
Spożywanie oliwy jest dla większości bezpieczne i nie wiąże się z wystąpieniem skutków ubocznych. Ostrożność powinny jedynie zachować osoby z alergią na oliwki. Oprócz tego zaleca się, aby ograniczali ją chorzy na choroby: trzustki, wątroby czy pęcherzyka żółciowego.
Osoby zmagające się z otyłością lub nadwagą powinny spożywać oliwę w ograniczonych ilościach z uwagi na jej kaloryczność. Nie warto jednak całkowicie wykluczać jej z diety, ponieważ zawiera składniki, które mogą korzystnie wpływać na zdrowie osób z nadmierną masą ciała.
współpraca: dietetyk Agnieszka Bożyk
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Dankowska A., Małecka M., Skład i właściwości prozdrowotne oliwy z oliwek, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, „Zeszyty Naukowe”, 2010 (162).
- Marwicka J. i in., Właściwości oraz kosmetyczne zastosowanie oliwy z oliwek jako produktu bogatego w substancje biologicznie czynne, „Kosmetologia Estetyczna”, 5, 2015, vol. 4.
- Memmola R. i in., Correlation between Olive Oil Intake and Gut Microbiota in Colorectal Cancer Prevention, „Nutrients” 2022, 14, 3749.
- Skowron M. i in., Właściwości prozdrowotne oleju rzepakowego i oliwy, Postepy Hig Med Dosw (online), 2018; 72: 1104–1113.
- Wroniak M., Maszewska M., Oliwa z oliwek w diecie śródziemnomorskiej, „Żywność. Nauka. Technologia”. Jakość, 2011, 5 (78), 26 – 36.
- https://web.archive.org/web/20230406121242/https://www.aboutoliveoil.org/olive-oil-consumption
Opublikowano: 19.11.2024;
Oceń:
0.0
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Agata Soroczyńska
dietetyk kliniczny i sportowy
Dietetyk kliniczny i sportowy, absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach i Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu. Główne tematy jej zainteresowań to dieta roślinna, dieta w sporcie, suplementacja oraz psychodietetyka. W kontekście współpracy z podopiecznymi istotne jest dla niej całościowe podejście do pacjenta. Wierzy, że do osiągnięcia celów nie zawsze wymagany jest jadłospis. Od kilku lat zajmuje się edukacją żywieniową. Jest autorką wielu artykułów, wykładów oraz webinarów, podczas których poruszała tematy związane z profilaktyką zdrowotną, dietoterapią, zdrowym odżywianiem oraz dietetyką sportową. Prywatnie pasjonatka fitnessu, książek historycznych i fantasy oraz górskich wędrówek.
78
Komentarze i opinie (0)