Alkoholik wysokofunkcjonujący to osoba, która zmaga się z uzależnieniem od alkoholu, prowadząc jednocześnie z pozoru normalne życie. Zazwyczaj osiąga znaczne sukcesy na polu zawodowym i osobistym, co dodatkowo utwierdza go w przekonaniu, że problem alkoholowy go nie dotyczy. Wyparcie, gra pozorów, wymówki i usprawiedliwienia dla picia to jedne z cech charakterystycznych dla alkoholików wysokofunkcjonujących.
Alkoholizm wysokofunkcjonujący (HFA) – objawy, jak rozpoznać i leczyć?
Spis treści
Alkoholizm wysokofunkcjonujący – co to jest, kogo dotyczy?
Alkoholicy wysokofunkcjonujący w skrócie HFA (ang. high-functioning alcoholics) to szczególna grupa chorych borykająca się z problemem uzależnienia od alkoholu. Osoby te odbiegają od stereotypowego obrazu pacjentów z nałogiem alkoholowym, choć w większości przypadków spożywają alkohol niemal codziennie, w dużych ilościach.
Alkoholik w białym kołnierzyku, bo tak nazywa się również pacjenta z HFA, to osoba aktywna zawodowo, wykonująca zazwyczaj prestiżowy zawód, osiągająca sukcesy zarówno na polu zawodowym, jak i osobistym. Zawsze stawia się w pracy na czas i nigdy nie zaniedbuje swoich obowiązków.
Zwykle jest również przykładnym małżonkiem czy rodzicem, nie zaniedbuje obowiązków domowych, a także własnego zdrowia, kondycji fizycznej oraz wyglądu. Dopiero wieczorem, w ukryciu przed bliskimi, sięga po napoje alkoholowe, które spożywa w nadmiernych ilościach, nierzadko podejmując ryzykowne zachowania pod wpływem alkoholu.
Sprawdź również: Polineuropatia alkoholowa – czym jest i jak się ją leczy?
Jak rozpoznać HFA?
Wyróżnia się kilka cech, które charakteryzują większość wysokofunkcjonujących alkoholików. Objawy HFA opisano poniżej.
- Wyparcie występowania problemu z nadużywaniem alkoholu – alkoholik wysokofunkcjonujący nie zauważa zagrożeń związanych z codziennym upijaniem się. Jest przekonany, że problem nałogu jego nie dotyczy – postawę tę tłumaczy faktem, że pozostaje aktywny zawodowo, dobrze prosperuje, opiekuje się rodziną, ma wielu przyjaciół.
- Wymówki i usprawiedliwienia dla codziennego spożywania alkoholu – osoba uzależniona tłumaczy potrzebę wypicia jako pomoc w walce ze stresem lub zmęczeniem albo jako nagrodę za dobrze wykonane zadanie.
- Potrzeba udowodnienia kontroli nad ilością wypijanego alkoholu – alkoholik wysokofunkcjonujący co jakiś czas zaprzestaje picia alkoholu na kilka tygodni lub miesięcy, aby utwierdzić się w przekonaniu oraz pokazać najbliższemu otoczeniu, że panuje nad piciem.
- Gra pozorów i unikanie konsekwencji – alkoholik wysokofunkcjonujący potrafi dobrze kamuflować swój problem z nadużywaniem alkoholu, przez co otoczenie bardzo długo nie zdaje sobie sprawy z powagi sytuacji.
W przypadku większości alkoholików wysokofunkcjonujących momentem przełomowym, który zmusza pacjenta do szukania pomocy specjalisty, jest poważny kryzys rodzinny, zatarg z prawem czy niepowodzenie w życiu zawodowym.
Alkoholik wysokofunkcjonujący – objawy ostrzegawcze uzależnienia
Jak już wspomniano, wysokofunkcjonujący alkoholicy są w stanie prowadzić z pozoru normalne, poukładane życie zarówno osobiste, jak i zawodowe. Dlatego bardzo często otoczenie nie zauważa problemu z nałogiem lub wręcz znajduje usprawiedliwienie dla codziennego spożywania alkoholu przez pacjenta.
Warto jednak zwrócić uwagę na symptomy ostrzegawcze, które świadczą o problemie. Są to między innymi:
- wzrastająca częstotliwość i ilość spożywanego alkoholu,
- stany upojenia alkoholowego, w których choremu „urywa się film”,
- spożywanie alkoholu w okolicznościach, które wymagają abstynencji,
- leczenie objawów nadmiernego spożycia alkoholu poprzez przyjmowanie kolejnej jego dawki,
- konieczność przyjmowania coraz większej ilości alkoholu,
- kontynuacja picia napojów wysokoprocentowych pomimo zauważalnych konsekwencji zdrowotnych lub społecznych.
Alkoholizm w białym kołnierzyku – skutki zdrowotne
Należy mieć świadomość, że choć w większości przypadków alkoholicy wysokofunkcjonujący dbają o swoje zdrowie, kondycję i dietę, to są narażeni na zdrowotne konsekwencje nadużywania alkoholu. Warto wiedzieć, że nadmierne picie alkoholu może prowadzić do wielu powikłań ze strony różnych układów.
- Narządem, który przede wszystkim pozostaje narażony na destrukcyjny wpływ nałogu jest wątroba – odpowiedzialna za metabolizm tej substancji. Pierwszy etap uszkodzenia narządu to jego stłuszczenie, które u większości pacjentów pozostaje bezobjawowe. Kontynuacja spożywania alkoholu w nadmiarze grozi rozwojem zapalenia wątroby, a następnie jej marskością i niewydolnością. W konsekwencji może to skutkować obecnością żylaków przełyku, zaburzeń krzepnięcia czy encefalopatii wątrobowej, a w końcowym stadium – śmiercią pacjenta. Nadmierne spożywanie alkoholu ma negatywny wpływ również na trzustkę – może prowadzić do rozwoju ostrego zapalenia tego narządu. Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy to kolejne częste powikłanie u osób nadużywających alkoholu.
- Osoby nadużywające alkoholu częściej borykają się z nadciśnieniem tętniczym, zaburzeniami rytmu serca czy chorobą niedokrwienną mięśnia serca. Niemal połowa przypadków kardiomiopatii rozstrzeniowej wynika właśnie z nadmiernego spożywania alkoholu.
- Osoby nałogowo przyjmujące alkohol narażone są również na większe ryzyko udaru mózgu. Nierzadko następstwem choroby alkoholowej jest rozwój polineuropatii obwodowej, czyli schorzenia polegającego na uszkodzeniu nerwów obwodowych i zaburzeniu ich prawidłowej funkcji.
- Nadmierne spożywanie alkoholu negatywnie wpływa na pracę jąder, powodując impotencję oraz utratę libido u mężczyzn, a także zaburzenia owulacji i cyklu miesiączkowego u kobiet. Nałóg niekorzystnie oddziałuje ponadto na prawidłowe funkcjonowanie tarczycy.
Znamienne dla uzależnionych od alkoholu są także niedobory mikro- i makroelementów oraz witamin niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Należy pamiętać, że nadmierne spożywanie alkoholu wpływa również na wzrost ryzyka rozwoju nowotworów: języka, gardła, przełyku, krtani, jelita grubego i piersi.
Trzeba również wziąć pod uwagę fakt, że alkoholicy wysokofunkcjonujący pod wpływem alkoholu nierzadko podejmują ryzykowne zachowania seksualne, które mogą skutkować zarażeniem chorobą przenoszoną drogą płciową, w tym zakażeniem wirusem HIV.
Alkoholik wysokofunkcjonujący – leczenie, gdzie szukać pomocy?
Leczenie uzależnienia od alkoholu jest procesem bardzo żmudnym, który wymaga od chorego ogromnej motywacji. Kluczowe jest zdanie sobie sprawy z problemu oraz chęć rozpoczęcia terapii.
Osoba pragnąca podjąć walkę z nałogiem może szukać pomocy u lekarza psychiatry, psychoterapeuty ze specjalizacją leczenia uzależnień lub w licznych ośrodkach terapii uzależnień.
Podstawą terapii uzależnienia od alkoholu jest psychoterapia, która może mieć miejsce w grupach (ta cechuje się większą skutecznością) lub indywidualnie. Pomocne jest również uczestnictwo w tak zwanych grupach wsparcia. Podczas spotkań osoby, które podjęły próbę zerwania z nałogiem, dzielą się swoimi doświadczeniami i przeżyciami.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Jarema M., Psychiatria, Wydanie 2. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2016.
- Pużyński S., Wciórka J., Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Opisy kliniczne i wskazówki diagnostyczne. Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne Vesalius, Kraków 2007.
Opublikowano: 20.11.2018;
Oceń:
4.9
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Marta Cygoń-Pawlicka
Lekarz
Lekarz w trakcie stażu podyplomowego, absolwentka Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Ukończyła Studia Podyplomowe – „Żywienie w zdrowiu i chorobie” MCKP Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Miłośniczka sportów wodnych, kuchni azjatyckiej i kotów.
234
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 21.11.2018