Kamica przewodowa oznacza występowanie kamieni żółciowych w przewodach żółciowych. Objawy są takie, jak w przypadku kamicy woreczka żółciowego. Dominuje ból w prawym podżebrzu, który promieniuje do łopatki i pleców. Badania laboratoryjne, a w szczególności obrazowe, potwierdzają chorobę. Leczenie kamicy przewodowej jest operacyjne. Kamica może prowadzić do raka pęcherzyka oraz dróg żółciowych.
Kamica przewodowa – przyczyny, objawy, leczenie
Czym jest kamica przewodowa?
Kamica przewodowa to stan, w którym kamienie żółciowe występują w przewodach żółciowych biegnących wewnątrz wątroby lub na zewnątrz tego narządu. W 95% przypadków kamica przewodowa współistnieje z kamicą pęcherzyka żółciowego.
Kamienie, czyli złogi powstające w kamicy żółciowej odkładają się w woreczku żółciowym lub w przewodach wyprowadzających żółć. Drażniąc te struktury i blokując przepływ żółci, powodują dokuczliwe objawy. Kamienie powstają w przypadku zagęszczenia żółci, która nie może sprawnie odpływać w kierunku wątroby.
Złogi powstają z cząsteczek cholesterolu, wapnia i barwników żółciowych. Przyczyną ich powstawania jest nieprawidłowa, bogata w tłuszcze dieta. Ważnym czynnikiem decydującym o rozwoju choroby jest płeć. Kobiety chorują znacznie częściej. Winne temu są hormony – zarówno estrogeny, jak i progesteron, które przyczyniają się do zagęszczenia żółci. Skłonność do powstawania złogów jest większa po ukończeniu 40. roku życia oraz u osób otyłych.
Przewlekła kamica przewodowa prowadzić może do raka przewodów żółciowych. Kamica pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych prowadzi ponadto do zapalenia woreczka żółciowego – ostrego lub przewlekłego. Stan zapalny doprowadza do charakterystycznego bólu zwanego przez pacjentów kolką żółciową. W zależności od czasu jej trwania, określa się, czy jest to przewlekłe czy ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego.
Przeczytaj: Wymiotowanie żółcią – co oznacza?
Jakie są objawy kamicy przewodowej?
Objawy kamicy przewodowej są takie, jak w przypadku kamicy pęcherzyka żółciowego. Najważniejszym jest wspomniana kolka żółciowa. To charakterystyczny ból pojawiający się z prawej strony pod żebrami. Ból w prawym podżebrzu promieniować może do pleców lub łopatki.
Tak jak w przypadku kamicy pęcherzyka żółciowego, występują nudności i wymioty. Częstym objawem kamicy przewodowej jest żółtaczka (złogi blokują przewody żółciowe) oraz świąd skóry.
Kamicę przewodową należy podejrzewać w przypadku występowania kamicy pęcherzyka żółciowego z towarzyszącą żółtaczką lub u chorych z żółtaczką bądź bólem, u których usunięto pęcherzyk żółciowy.
Kamica przewodowa – badania
W badaniach laboratoryjnych stwierdza się podwyższone wartości enzymów wątrobowych:
- ALT,
- AST,
- fosfatazy alkalicznej (ALP),
- gammaglutamylotransferazy GGTP,
- amylazy w surowicy krwi.
Pojawia się też hiperbilirubinemia, czyli podwyższona wartość bilirubiny we krwi.
Dużą wartość diagnostyczną ma badanie ultrasonograficzne. Badanie obrazowe USG jamy brzusznej może uwidocznić złogi w przewodach żółciowych, najczęściej jednak udaje się uwidocznić jedynie ich poszerzenie. Badaniem obrazowym z wyboru jest endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna (ECPW), która dobrze uwidacznia drogi żółciowe.
Badanie ECPW polega na wprowadzeniu do dwunastnicy urządzenia – endoskopu i uwidocznieniu za jego pomocą ujścia przewodu żółciowego. Następnie do przewodu żółciowego wprowadzany jest kontrast, który wypełnia drogi żółciowe i pozwala je uwidocznić pod kontrolą promieniowania rentgenowskiego. W miejscach, gdzie znajdują się przeszkody lub zwężenia przewodów, widoczne będą ubytki w kontraście. Za kryterium rozpoznania kamicy przewodowej uznaje się uwidocznienie złogów w przewodach żółciowych w trakcie badania obrazowego.
Leczenie kamicy przewodowej
Stwierdzenie kamicy przewodowej, nawet bez istniejących dolegliwości, jest wskazaniem do leczenia endoskopowego lub operacyjnego. Metodą z wyboru jest ECPW ze sfinkterotomią, czyli ECPW z przecięciem brodawki większej dwunastnicy – miejsca, w którym uchodzi przewód żółciowy wspólny i przewód trzustkowy. Złogi z przewodu żółciowego odprowadza się do dwunastnicy. Duże złogi przed usunięciem do dwunastnicy należy najpierw rozkruszyć.
Jeśli złogów nie można usunąć w trakcie ECPW, stosuje się protezy do przewodu żółciowego wspólnego, rozszerzające drogi żółciowe i umożliwiające tym samym odpływ żółci. Gdy wyżej wymienione metody nie są skuteczne, stosuje się leczenie operacyjne.
Złogi tworzą się w pęcherzyku żółciowym. Może to powodować kamicę przewodową w wyniku przesuwania kamieni z pęcherzyka do dróg żółciowych. Długoletnie występowanie kamicy pęcherzyka jest niebezpiecznie, ponieważ może skutkować rozwojem raka pęcherzyka żółciowego, który należy do nowotworów o dużym stopniu złośliwości, tzn. szybko się rozwija, nacieka narządy sąsiednie i charakteryzuje się wysoką śmiertelnością.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- „Diagnostyka obrazowa. Układ trawienny” red. naukowa Stanisław Leszczyński, Joanna Pilch-Kowalczyk, wyd. 2012 r.
- „Anatomia i fizjologia człowieka” Michajlik Aleksander, Ramotowski Witold, wyd. 2013 r.
Ewa Legutowska
Lekarz
Ukończyła Wydział Lekarski na Uniwersytecie Medycznym w Łodzi. Członki Koła Naukowego przy Katedrze Ginekologii i Położnictwa. Współpracuje z czasopismem popularno-naukowym, gdzie publikuje artykuły o tematyce medycznej.
Komentarze i opinie (0)