Biegunka z krwią – co oznacza krwista biegunka?

Krwiste biegunki i zakażenia układu pokarmowego

Biegunka infekcyjna jest charakterystyczna dla zatrucia pokarmowego. Pacjenci stosują na jej określenie różne nazwy – grypa jelitowa, jelitówka, grypa żołądkowa. Wirus grypy nie ma żadnego związku z tymi zakażeniami.

Przyczyną krwistych biegunek u dzieci i dorosłych są najczęściej bakterie, m.in. Salmonella, Campylobacter, Escherichia coli, Shigella, rzadziej także Yersinia albo też toksyny bakteryjne, np. gronkowca, Clostridium. Można się nimi zarazić poprzez skażone bakteriami ręce, wodę lub pokarmy, np. mleko, surowe jaja, majonez, niedopieczone mięso, kremy, lody i inne wyroby cukiernicze, sałatki, surowe warzywa. Infekcja może dać o sobie znać po pewnym czasie, natomiast w zatruciu objawy często występują gwałtownie i u wielu osób jednocześnie.

Przeczytaj też: Gorączka u dziecka bez innych objawów

Czasem choroby można nabawić się podczas wyjazdów za granicę, szczególnie do krajów o niższym standardzie sanitarno-epidemiologicznym, czego skutkiem jest biegunka podróżnych.

Jeżeli krwisty stolec pojawi się u osoby leczonej niedawno antybiotykami, zwłaszcza przez ponad 4 tygodnie, można podejrzewać rzekomobłoniaste zapalenie jelit, czyli zakażenie Clostridium difficile . Taka sytuacja częściej zdarza się w szpitalu, domach opieki, u ludzi starszych. Również zakażenia pierwotniakami mogą sprawić, że zakażona osoba zauważy krew w kale. Należy do nich np. ameba Entamoeba histolytica, czyli pełzak czerwonki.

Zobacz też: Guzek w odbycie – co może oznaczać?

Biegunka z krwią – objaw chorób jelit

Nie tylko drobnoustroje mogą wywoływać krwiste biegunki. Istnieją nieswoiste (niezwiązane z konkretnym czynnikiem) zapalenia jelit. Najpowszechniej spotykane to wrzodziejące zapalenie jelita grubego (colitis ulcerosa) – dolegliwościami są częste biegunki, śluz w kale (liczne, śluzowo-krwiste stolce), utrata masy ciała, osłabienie.

W ciężkich rzutach odwodnienie, gorączka. Czasem zamiast biegunki objawem jest zaparcie i towarzyszące mu krwawienie z odbytu . Innym zapaleniem jelit jest choroba Leśniowskiego-Crohna – tutaj objawy są bardzo podobne, ale dominują silne bóle brzucha, częste są zmiany w okolicy odbytu, również może pojawić się krwisty stolec. Czasem chorym dokuczają też afty w jamie ustnej, wymioty, szczeliny, ropnie i przetoki okołoodbytnicze.

Obie choroby mają przyczyny autoimmunologiczne, w terapii stosuje się leki przeciwbólowe, przeciwzapalne, immunosupresyjne, specjalne przeciwciała, a niekiedy potrzebna jest operacja.

To też może Cię zainteresować: Upławy z krwią – co oznacza krew w śluzie z pochwy?

Biegunka i krew – inne przyczyny

Krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego (jama ustna, przełyk, żołądek i część dwunastnicy) rzadko objawiają się obecnością żywoczerwonej krwi w stolcu. Typowym objawem jest ciemny lub czarny (smolisty) stolec i fusowate wymioty. Przyczyną może być krwawienie z wrzodu żołądka lub dwunastnicy, ostra gastropatia krwotoczna (nadżerki wywołane przez różne czynniki, np. leki takie jak aspiryna, alkohol, stres), żylaki przełyku

i żołądka. Natomiast krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego (pozostała część dwunastnicy, dalsze jelito cienkie, jelito grube) objawiają się żywoczerwoną krwią w kale, obserwuje się najczęściej w przebiegu chorób jelit i odbytu takich, jak:

• uchyłkowatość jelita grubego;
• wspomniane już nieswoiste zapalenia jelit;
• guzki krwawnicze (żylaki odbytu – hemoroidy) – tu charakterystyczna jest krew i wydzielina z odbytu, najczęściej śluz z krwią;
• nowotwory – jest to bardzo ważne, ponieważ krwawienie może być pierwszym objawem choroby nowotworowej, m.in. raka jelita grubego.

Co ważne, również zaburzenia krzepnięcia krwi lub przyjęcie zbyt dużej dawki leków przeciwkrzepliwych (tzw. leków „rozrzedzających krew”).

Przeczytaj też: Biegunka po jedzeniu – przyczyny i leczenie

Biegunka z krwią – kiedy jest groźna?

Z reguły biegunki z krwią ustępują samoistnie i wymagają jedynie leczenia objawowego i nawadniania pacjenta.

U chorych z bólami brzucha i biegunką, krwawienie z przewodu pokarmowego zaliczane jest jednak do objawów alarmujacych. Podobnie jeśli biegunka długo się utrzymuje, pojawia się w nocy, wybudza ze snu, towarzyszy jej wysoka gorączka, bóle okołostawowe, zmiany okołoodbytnicze, chudnięcie, u dzieci spowolnienie tempa wzrastania i opóźnienie dojrzewania – należy szybko zdiagnozować przyczynę i wdrożyć leczenie.

Krwawa biegunka jest wskazaniem do wykonania badania bakteriologicznego stolca i oceny wrażliwości ewentualnych bakterii na antybiotyki. Zmiana rytmu wypróżnień, biegunki lub zaparcia, daremne parcie na stolec i uczucie niepełnego wypróżnienia, ołówkowate stolce, niedokrwistość, znaczna utrata masy ciała zwłaszcza u osób powyżej 50 roku życia może nasuwać podejrzenie choroby nowotworowej jelita grubego, które powinno być szybko zweryfikowane w badaniu kolonoskopowym.

Krwista biegunka u dziecka – co oznacza?

Krwista biegunka u dziecka często ma również podłoże infekcyjne. Należy zgłosić się z dzieckiem do lekarza. Wykonuje się posiew kału, który informuje o powodujących biegunkę patogenach. Jeżeli w badaniu nie wykazano obecności bakterii, można podejrzewać u dziecka alergię pokarmową, np. na białko mleka krowiego czy sojowego.

Kolejną przyczyną napadów bólowych i krwawień u dzieci, w tym u niemowląt (stolec o wyglądzie malinowej galaretki) jest wgłobienie jelita, czyli jakby wsunięcie się części jelita w światło jego dalszej części, mogące skutkować niedrożnością i koniecznością operacji.

Krew w kale u dziecka może pojawić się z powodu takich chorób jak polipy, uchyłek Meckela, choroba Crohna czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego.

U dzieci należy szczególnie uważać na możliwe objawy odwodnienia – jeżeli dziecku chce się pić, chudnie, jest podsypiające lub drażliwe, ma suche śluzówki, płacze bez łez – może to świadczyć o znacznym odwodnieniu i należy koniecznie nawadniać je płynami z zawierającymi elektrolity, czasem w warunkach szpitalnych, gdyż jest to groźna sytuacja dla malucha. Szczególnie groźna jest biegunka u niemowlaka – tu jeszcze szybciej pojawić się mogą objawy odwodnienia.

Czytaj również: Luźne stolce – jakie są przyczyny częstych, luźnych stolców?

Jak postępować w ostrej biegunce z krwią?

W razie wystąpienia ciężkich lub krwistych biegunek należy zgłosić się do lekarza. Jeśli biegunki są z krwią, śluzem, ropą, towarzyszy im silny ból brzucha, wysoka gorączka, wykonuje się posiew kału z antybiogramem. Inne badania w diagnostyce krwawień z przewodu pokarmowego to badania krwi, badanie na krew utajoną, rektoskopia, kolonoskopia, USG brzucha, w razie konieczności TK czy MRI.

Leczenie adekwatne do rozpoznanej choroby uzupełnia nawodnienie, leczenie przeciwbólowe, niekiedy (ale nie zawsze) leki przeciwbiegunkowe i probiotyki, odpowiednia dieta – powinno się jeść to, na co ma się ochotę, unikając jednak ciężkostrawnych produktów i słodkiego mleka. W przypadku biegunek infekcyjnych ważne jest zapobieganie transmisji choroby – dokładne mycie rąk po wyjściu z toalety, a także przed jedzeniem i podczas przygotowywania posiłków, zwłaszcza zawierających mięso oraz jaja.

Czytaj również: Zielony stolec – co oznacza zielony kał u dorosłych i dzieci?