Ból neuropatyczny – co to jest, jakie są przyczyny i jak się go leczy?

Ból neuropatyczny – co to jest?

Ból to to subiektywnie przykre i negatywne wrażenie zmysłowe i emocjonalne powstające pod wpływem bodźców uszkadzających tkankę lub zagrażających ich uszkodzeniem.

Ból możemy podzielić na ostry i przewlekły. Ból ostry zwykle o znacznym natężeniu jest odbierany przez nocyreceptory. Są to receptory czucia bólu – zakończenia nerwowe, które pobudzane są przez szkodliwe czynniki inicjujące ból. Przyczyna takich dolegliwości jest zazwyczaj łatwa do zdiagnozowania. Najczęściej jest nią uszkodzenie tkanek. Czas trwania i nasilenie jest proporcjonalny do wielkości uszkodzonych tkanek. Ból ostry ustępuje po kliku godzinach, dniach lub tygodniach. Granicą czasową pozwalającą odróżnić ból ostry od przewlekłego są 3 miesiące (kryterium czasowo może różnić się w zależności od indywidualnego przypadku i stosowanej definicji). Ból ostry jest doznaniem powstałym w procesie ewolucji, który pomaga nam unikać czynników mogących uszkodzić organizm

Ból neuropatyczny to subiektywne doznanie zaliczane do bólów przewlekłych odmiennych do tzw bólów ostrych. Dolegliwość ta może wynikać z zaburzenia funkcjonowania układu nerwowego w części obwodowej lub ośrodkowej bądź obu, bezpośrednio dotykając neuronów (komórek nerwowy). W związku z tym że ból ten dotyka wielu ludzi, a jego leczenie jest trudne. Przeprowadzono wiele badań dotyczących bólu neuropatycznego. Nie dały one jednak jednoznacznej odpowiedzi co do przyczyn jego powstawania.

Przeczytaj: Strzelające stawy – czy wymagają leczenia?

Jakie są przyczyny bólu neuropatycznego?

Ból neuropatyczny może wynikać z zaburzeń w ośrodkowym układzie nerwowym (mózgowie i rdzeń kręgowy) lub obwodowym układzie nerwowym. Klasyczne metody leczenia bólu neuropatycznego nie zawsze są skuteczne. Ból tego typu może towarzyszyć takim schorzeniom: jak choroba nowotworowa, choroba parkinsona, stwardnienie rozsiane, miopatia. Ten typ bólu jest częsty po amputacji.

Jednostki chorobowe w których może wystąpić ból neuropatyczny to:

• neuralgia popółpaścowa,
• polineuropatia cukrzycowa,
• rzadkie przypadki udarów w specyficznych lokalizacjach w mózgu,
• nerwobóle,
• rwa kulszowa,
• rwa ramienna,
• zespół cieśni nadgarstka,
• inne zespoły cieśni.

Jedną z najczęstszych przyczyn bólu neuropatycznego jest neuralgia po półpaścu, dlatego warto ją dokładniej opisać. Neuralgia po półpaścu, neuralgia popółpaścowa (PHN – postherpetic neuralgia) to zwykle jednostronny ból zlokalizowany w obrębie dematronów (obszar skóry unerwiony zwykle przez jeden nerw rdzeniowy), w których znajduje się wirus. Dotyka nawet co dziesiątą osoba która zachorowała na półpasiec. Ból opisywany jest jako piekący, strzelający, nagły, kłujący. Często nasila się wieczorem, w sytuacjach stresowych, jesienią i zimą.

Jak leczyć ból neuropatyczny?

Terapia bólu neuropatycznego jest trudna. Wymaga interdyscyplinarnego podejścia. Leki stosowane w leczeniu bólu neuropatycznego to:

• leki przeciwdepresyjne – głównie TLPD (trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne), u niektórych grup pacjentów, zwłaszcza starszych wskazane jest stosowanie SNRI (inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny) takich jak wenlafaksyna i duloksetyna;
• leki przeciwpadaczkowe takie jak gabapentyna i pregabalina;
• leki stosowane miejscowo takie jak lidokaina i kapsaicyna;
• leki opioidowe (stosowane gdy powyższe trzy grupy nie dają zadowalających efektów terapeutycznych) takie jak tramadol i oksykodon.

Leki do stosowania miejscowego i opioidowe mogą być stosowane również w postaci plastrów na skórę. W niektórych postaciach bólu neuropatycznego można zastosować inne nie farmakologiczne.

W bólu neuropatycznym występującym w chorobach reumatoidalnych ważne jest stosowanie leków przeciwzapalnych. Jeśli tło bólu jest infekcyjne np: w boreliozie, można stosować również antybiotyki.

Czytaj również: Demencja starcza – co to? Przyczyny, objawy, leczenie otępienia starczego

Inne sposoby na ból neuropatyczny

Poza leczenie farmakologicznym ważne są również pozostałe metody wspomagające leczenie, takie jak:

• rehabilitacja ruchowa np.: masaże pozwalają na zmniejszenie napięcia mięśni, które może powodować dolegliwości bólowe.
• szeroko pojęta fizykoterapia, hydroterapia, elektroterapia.

W leczeniu bólu neuropatycznego należy rozważy również psychoterapię, oraz medycynę alternatywną (jednak jej skuteczność jest co najmniej wątpliwa).