Mastka, inaczej smegma, to biała lub żółtawa wydzielina gromadząca się pod napletkiem u mężczyzn. U kobiet pojawia się z kolei pod żołędzią łechtaczki. Mastka u dzieci, np. u niemowlaka, prowadzi do fizjologicznego sklejenia napletka z żołędzią (tzw. stulejka), czasem jednak konieczny bywa zabieg obrzezania. Jak usunąć mastkę? O czym warto pamiętać na co dzień i jak pozbyć się smegmy?
Mastka – co to jest, jak usunąć i się jej pozbyć?
Mastka – co to?
Mastka (łac. smegma) jest białą lub lekko żółtawą wydzieliną, zbierającą się w okolicy narządów płciowych. Składa się w większości ze złuszczonych fragmentów naskórka, substancji łojowej, resztek moczu, a w przypadku mężczyzn – również z komórek nasienia.
Mastka u kobiet gromadzi się jako mazista wydzielina pod żołędzią łechtaczki, natomiast u mężczyzn występuje zazwyczaj jako serowata wydzielina pod napletkiem.
Występowaniu mastki nie towarzyszą dolegliwości bólowe lub swędzenie czy pieczenie. Jej obecność jest zjawiskiem całkowicie naturalnym, mającym za zadanie nawilżać te okolice, a także ułatwiać odbycie stosunku płciowego.
Zobacz też: Guzek w odbycie – co może oznaczać?
Mastka u dzieci – zwężony i przyklejony napletek
Mastka pod napletkiem u dzieci i niemowląt płci męskiej pojawia się w ciągu pierwszych miesięcy życia – wraz ze wzrostem prącia. Niepokój rodziców początkowo wzbudza zwężenie napletka – tak zwana stulejka, będąca w pierwszych latach rozwoju zjawiskiem fizjologicznym. Polega ona na sklejeniu napletka z żołędzią, co uniemożliwia odciągnięcie go.
W miarę rozwoju dziecka, gromadząca się biała maź pod napletkiem, nawilżając skórę, umożliwia stopniowe odklejenie go od żołędzi członka. Dziewięciu na dziesięciu trzylatków posiada już napletek, który daje się całkowicie zsunąć. U pozostałych chłopców zazwyczaj normuje się to w późniejszych latach, więc jeżeli zdarza się przyklejony napletek u pięciolatka czy sześciolatka, sytuacja taka nie musi oznaczać nieprawidłowości. Każdy taki przypadek powinien jednak indywidualnie ocenić lekarz pediatra.
Przeczytaj też: Nieprzyjemny zapach moczu – przyczyny
Ewentualnym problemom ze stulejką zapobiega obrzezanie – zabieg usunięcia końcowego fragmentu skóry napletka, wykonywany w drugiej bądź trzeciej dobie życia chłopców. Praktykowany jest on w wielu rejonach świata, głównie jednak ze względów religijnych i kulturowych. W Polsce liczba zabiegów obrzezania kształtuje się na poziomie kilkunastu tysięcy rocznie. Bezpłatnie jest on jednak wykonywany jedynie ze względów medycznych – na podstawie skierowania od lekarza urologa.
To też może Cię zainteresować: Śmierdzące stopy – przyczyny, leczenie
Mastka a zapalenie napletka
Niedostateczna higiena jest najczęstszą przyczyną zapalenia napletka u dzieci. Do charakterystycznych objawów zgłaszanych przez zaniepokojonych rodziców należą między innymi:
- zaczerwienienie napletka u niemowlaka,
- swędzący napletek,
- biała wydzielina pod napletkiem (maź), często określana przez rodziców, jako „serek” pod napletkiem lub „mastka na żołędzi” (zazwyczaj jest to symptom prawidłowy, ale często niepokoi rodziców w połączeniu z innymi dolegliwościami),
- ropa pod napletkiem u dziecka,
- nabrzmiały, opuchnięty członek,
- drażliwość, płaczliwość dziecka,
- trudności z oddawaniem moczu.
Zapalenie napletka jest nieprzyjemną i bolesną dolegliwością, która w którymś momencie dotyka bardzo wielu kilkulatków. Właściwe leczenie nie pozostawia śladów i szybko niweluje objawy choroby. Przyczyny schorzenia mogą być różne (wirusy, bakterie, grzyby), jednak w większości przypadków infekcja ustępuje stosunkowo szybko. Pomocne okazują się preparaty odkażające, przeznaczone dla dzieci i dostępne bez recepty, jak również domowe kąpiele ziołowe w naparze szałwii czy rumianku. Jeżeli choroba ma podłoże grzybicze, zazwyczaj potrzebne są specjalne preparaty lub maści na napletek.
Przeczytaj też: Pieczenie penisa – co może być przyczyną?
Jak usunąć mastkę u dziecka?
Pomimo uzasadnionej obecności smegmy w okolicy narządów rodnych, jej regularne usuwanie jest absolutnie konieczne ze względu na ryzyko występowania i rozwijania się stanów zapalnych.
Higiena intymna u najmłodszych dzieci jest tym bardziej konieczna w sytuacji, w której odsuwanie napletka z prącia jest utrudnione.
Przeczytaj: Łechtaczka, budowa, funkcje, stymulacja łechtaczki, orgazm łechtaczkowy
Zazwyczaj do usunięcia mastki i zapobiegania ewentualnym zapaleniom wystarcza kształtowanie u dzieci prawidłowych nawyków higieny, również intymnej. Należy tu wymienić:
- każdorazowe mycie rąk po skorzystaniu z toalety,
- delikatne mycie żołędzi łagodnym płynem do higieny intymnej dla dzieci,
- regularne, dokładne mycie całego ciała.
Dziecku warto przypominać również o noszeniu czystej, suchej bielizny i odzieży.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/12003/psychoseksuologia_3_5-14.pdf?sequence=1&isAllowed=y
- http://www.klinikaurologii.edu.pl/stulejka/
- http://obrzezanie.pl/meskie-zdrowie/mastka-smegma
Komentarze i opinie (2)
opublikowany 19.06.2022
opublikowany 18.08.2022