Leukoplakia sromu (rogowacenie białe sromu) objawia się tworzeniem białych plam na błonach śluzowych przede wszystkim warg sromowych mniejszych i okolic ujścia pochwy. Zmiany nie swędzą ani nie bolą. Niestety leukoplakia jest stanem przednowotworowym, dlatego niezwykle istotne jest jak najszybsze rozpoznanie zmiany i rozpoczęcie leczenia. Pozwala to zminimalizować ryzyko rozwoju raka sromu – nowotworu rzadkiego, ale o dość niepomyślnym rokowaniu.
Leukoplakia sromu – przyczyny, objawy, leczenie leukoplakii warg sromowych
Leukoplakia sromu – co to jest?
Leukoplakia, nazywana także rogowaceniem białym, to choroba dermatologiczna, której objawem jest tworzenie się białych plam lub smug w obrębie błon śluzowych.
Najczęstszą lokalizacją zmian jest śluzówka jamy ustnej. W tym miejscu najważniejszymi czynnikami sprawczymi są palenie papierosów, a także spożywanie alkoholu i potraw mocno przyprawionych. Nie bez znaczenia jest także ciągłe drażnienie mechaniczne, np. źle dobraną protezą zębową.
Ponadto ogniska rogowacenia białego tworzą się u mężczyzn w okolicy żołędzi, a u kobiet na błonach śluzowych sromu (mówimy wówczas o leukoplakii sromu).
Tworzenie się ognisk leukoplakii w okolicach warg sromowych jest najczęściej uwarunkowane hormonalnie i dochodzi do niego zwłaszcza w okresie pomenopauzalnym. W innych przypadkach do rozwoju rogowacenia białego sromu dochodzi na podłożu zmian związanych z zakażeniem wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV).
Zobacz też: Guzek w odbycie – co może oznaczać?
Objawy leukoplakii – zmiany na wargach sromowych
Objawem leukoplakii sromu są białe plamy na wargach sromowych, czasem jedynie nieco jaśniejsze od otaczającej prawidłowej błony śluzowej, co czyni je trudno zauważalnymi. Mogą mieć różne powierzchnie – od zupełnie gładkiej aż po silnie pomarszczoną. Czasami wyraźnie wyczuwalne jest stwardnienie podstawy zmiany.
Ogniska rogowacenia białego okolic intymnych mogą być pojedyncze lub mnogie i zlewać się w większe zmiany. Często są trudno zauważalne przez pacjentkę, bo mogą lokalizować się dość głęboko na wargach sromowych mniejszych, blisko ujścia pochwy. Ogniska z reguły nie wywołują u pacjentek bólu czy swędzenia warg sromowych.
Przeczytaj: Łechtaczka, budowa, funkcje, stymulacja łechtaczki, orgazm łechtaczkowy
Czy leukoplakia to stan przednowotworowy warg sromowych?
Niestety leukoplakie sromu są stanami przednowotworowymi, które mogę stać się punktem początkowym rozwoju raka sromu. Jakie więc zmiany powinny szczególnie zaniepokoić pacjentkę?
O prawdopodobnej transformacji nowotworowej świadczy m.in. brodawkowaty przerost powierzchni ogniska rogowacenia, zaczerwienienie dookoła zmiany, co jest objawem stanu zapalnego. Objawem raka sromu są także tworzące się na jej powierzchni nadżerki i owrzodzenia.
Rak sromu występuje stosunkowo rzadko, bo stanowi tylko 3 proc. wszystkich nowotworów złośliwych u kobiet. Ze względu na to, że stany przednowotworowe przebiegają bezobjawowo (w tym niestety leukoplakia), zwykle jest rozpoznawany w znacznym stopniu zaawansowania, kiedy pojawiają się upławy o nieprzyjemnym zapachu i krwawienia z pochwy, świadczące najczęściej o przerzutach.
Czytaj również: Leukopenia (niedobór białych krwinek) – przyczyny, objawy, leczenie
Diagnostyka rogowacenia białego
O obecności ogniska rogowacenia białego warg sromowych pacjentka najczęściej dowiaduje się podczas rutynowej wizyty u ginekologa. Jeśli zmiana nie jest jeszcze na etapie przemiany nowotworowej, nie boli ani nie swędzi, nie wzbudza niepokoju.
Niestety podstępnie się rozwija, a z uwagi na to, że kobiety nie oglądają swoich okolic intymnych i często nie widzą konieczności wizyt u ginekologa, zwłaszcza po okresie rozrodczym, osiągają duże rozmiary.
Wstępną diagnozę lekarz ginekolog stawia podczas oglądania sromu. Natomiast ostateczną diagnozę stawia się dopiero po pobraniu wycinka ze zmiany i ocenie histopatologicznej. Wiele chorób sromu ma podobne objawy, dlatego też badanie wycinka jest często niezbędne, by nie przeoczyć początkowego stadium nowotworu.
Leukoplakię sromu należy także różnicować z drożdżakowatymi zapaleniami błon śluzowych. Wówczas widoczne są białawe nawarstwienia drożdżaków, które można dość łatwo zdrapać. Ponadto, ze względu na obecność drażniącej wydzieliny z pochwy, pacjentki skarżą się na uporczywy świąd okolic intymnych.
Czytaj również: Homeopatia – czym jest, jak działa?
Leukoplakia sromu – leczenie i rokowania
Forma terapii leukoplakii warg sromowych jest uzależniona od wyniku badania histopatologicznego. Jeśli w wycinku nie zaobserwowano komórek o cechach złośliwości, najczęściej zaleca się przeciwzapalne leczenie miejscowe. Niestety leukoplakia ma przebieg przewlekły i należy kontrolować, czy w jej obrębie nie powstają komórki nowotworowe.
W sytuacji, gdy zachowawcze leczenie leukoplakii sromu okazuje się nieskuteczne lub w wycinku przekazanym do badania histopatolog wykrył transformację nowotworową, zmianę należy bezwzględnie usunąć.
Zakres operacji jest uzależniony od stopnia zaawansowania ewentualnego raka sromu. Jeśli jest to dopiero początkowe stadium, wystarczy usunąć wyłącznie całą zmianę. W innych przypadkach konieczne może okazać się rozszerzenie zakresu zabiegu, np. o usunięcie węzłów chłonnych pachwinowych.
Rokowanie w przypadku raka sromu jest niestety niepomyślne. Najbliższych 5 lat od rozpoznania przeżywa jedynie około 65 proc. pacjentek w przypadku niskiego stopnia zaawansowania. Przy większym stopniu zaawansowania rokowania są jeszcze gorsze.
Dlatego też niewątpliwie, niezależnie od wieku, należy uczęszczać regularnie na wizyty u ginekologa, aby możliwie szybko wykryć i leczyć zmiany przednowotworowe.
Krzysztof Pawlak
Lekarz
Studiował na Uniwersytecie Medycznym im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu (Wydział Lekarski I). Studia ukończył w 2016 roku. Przez 13 miesięcy pracował w Szpitalu Klinicznym Przemienienia Pańskiego w Poznaniu, gdzie odbywał staż podyplomowy. W listopadzie 2017 rozpoczął specjalizację w dziedzinie kardiologii. Aktualnie odbywa staż z zakresu chorób wewnętrznych (w ramach specjalizacji z kardiologii) w Szpitalu Klinicznym Przemienienia Pańskiego w Poznaniu. Dodatkowo pracuje jako lekarz podstawowej opieki zdrowotnej w Poradni Lekarza Rodzinnego.
Komentarze i opinie (3)
opublikowany 21.05.2022
opublikowany 12.03.2024
opublikowany 13.07.2024