Escherichia coli – co to jest?
Escherichia coli to bakteria z Gram-ujemna z grupy Enterobacteriaceae. Spotykana jest pod nazwą pałeczka okrężnicy. Bywa ona nazywana bakterią kałową, ponieważ bakterie E. coli występują także w kale. Szczepy bytujące w drogach moczowych różnią się jednak od bakterii występujących w przewodzie pokarmowym. Określane są one mianem szczepów uropatogennych.
Bakterie Escherichia coli mają mechanizmy umożliwiające im bytowanie w drogach moczowych. Istotne znaczenie mają tzw. fimbrie, czyli nitkowate wypustki, dzięki którym bakterie przyczepiają się do nabłonka dróg moczowych. Uropatogenne bakterie E. coli w moczu wywołują zakażenia układu moczowego - zapalenie pęcherza moczowego, cewki moczowej. Znaczna część tego typu infekcji wiąże się z nieprzyjemnymi objawami takimi jak: parcie na mocz, ból, kłucie w pęcherzu i pieczenie podczas oddawania moczu, krew w moczu. Bakterie te charakteryzują się też zdolnością do pobierania żelaza, co pozwala im na przetrwanie.
Przeczytaj też: DMSO (dimetylosulfotlenek) jako lek – wskazania, zastosowanie
Eschericha coli w moczu – co to znaczy?
Badaniem, które pozwala na wykrycie bakterii w moczu i określenie, jakie to są bakterie, jest posiew moczu. Mocz do badania na posiew pobierany jest do jałowego pojemniczka (z którego zostaje posiany na odpowiednie podłoże) lub bezpośrednio na podłoże transportowo – wzrostowe. Najlepiej, jeżeli mocz pochodzi z pierwszej porannej porcji. Przed oddaniem moczu na badanie konieczne jest podmycie się (aby nie zanieczyścić moczu bakteriami z krocza).
Escherichia coli to bakteria wywołująca zdecydowaną większość przypadków zakażeń układu moczowego, zarówno w obrębie górnych, jak i dolnych dróg moczowych. Wywołuje 75–95 proc. zakażeń niepowikłanych oraz znaczący odsetek nawrotów ZUM. Aby rozpoznać zakażenie układu moczowego, konieczna jest obecność objawów oraz wystąpienie tzw. bakteriomoczu znamiennego w posiewie moczu, czyli obecności odpowiedniej ilości jednostek żywych bakterii (tzw. CFU, czyli jednostek tworzących kolonie) w moczu pobranym na posiew.
To też może Cię zainteresować: Zielony mocz – przyczyny
Posiew moczu, bakteriomocz i norma bakterii w moczu
Bakteriomocz znamienny to obecność:
- co najmniej 10/3 CFU (np. E. coli) / ml u kobiety z objawami zapalenia pęcherza moczowego lub u mężczyzny z objawami zakażenia układu moczowego (do objawów zakażenia układu moczowego zaliczamy:dyskomfort przy oddawaniu moczu – pieczenie, szczypanie, ból, częste uczucie parcia na mocz, częste oddawanie moczu, gorączkę, bóle brzucha, bóle w okolicy lędźwiowej i nadłonowej);
- co najmniej 10/4/CFU (np. E. coli) / ml u kobiety z objawami ostrego odmiedniczkowego zapalenia nerek;
- co najmniej 10/5 CFU (np. E. coli) / ml w przypadku powikłanego zakażenia układu moczowego (czyli np. zakażenia układu moczowego z towarzyszącą anatomiczną lub czynnościową wadą układu moczowego);
- co najmniej 10/2 CFU (np. E. coli) / ml w moczu cewnikowanym (przy jednorazowym cewniku, nie przy pobraniu moczu z cewnika założonego na dłużej);
- każda ilość bakterii tworzących kolonie w moczu pobranym przez nakłucie nadłonowe pęcherza moczowego.
Jeżeli liczba bakterii w moczu (np. E.coli) wynosi co najmniej 10/5 CFU/ml pomimo braku objawów zakażenia układu moczowego, mówimy o bakteriomoczu bezobjawowym. Wymaga on leczenia tylko w określonych przypadkach (podanych poniżej).
Występowanie bakterii E. coli w moczu w mianie nieznamiennym może być wynikiem nieprawidłowego pobrania moczu na posiew. W takiej sytuacji często zaleca się powtórzenie badania.
Escherichia coli w moczu wymaga leczenia?
Leczenia wymaga rozpoznane zakażenie układu moczowego oraz bakteriomocz bezobjawowy w wybranych sytuacjach, do których należą:
- bakteriomocz bezobjawowy u kobiety w ciąży,
- bakteriomocz bezobjawowy u pacjentów przed planowanymi zabiegami urologicznymi z naruszeniem śluzówek dróg moczowych, w tym u mężczyzn przed planowanym zabiegiem usunięcia prostaty drogą przezcewkową.
Leczenie zakażeń układu moczowego zaczyna się od leczenia empirycznego (czyli podawania antybiotyków przy założeniu najbardziej typowej etiologii i typowej wrażliwości drobnoustrojów na antybiotyki).
Po otrzymaniu wyniku posiewu moczu i antybiogramu dokonuje się ewentualnej modyfikacji leczenia na antybiotykoterapią celowaną.
Najczęściej stosowanymi lekami u dorosłych są: nitrofurantoina, trimetoprim, fluorochinolony, antybiotyki z grupy beta-laktamów (aminopenicyliny, cefalosporyny). Zakażenie układu moczowego u dzieci leczy się najczęściej przy pomocy beta-laktamów.
