Spuchnięte stopy – przyczyny i sposoby na opuchnięte stopy?

Jakie są przyczyny puchnięcia stóp?

Obrzęk, niezależnie od przyczyny, polega na nadmiernym gromadzeniu się płynu w przestrzeni pozakomórkowej tkanek. Najczęstszą przyczyną obrzęku stóp u osób starszych jest niewydolność krążenia. Natomiast u osób młodszych za puchnięcie stóp odpowiada zwykle zatrzymywanie wody w organizmie związane z cyklicznym wahaniem poziomu hormonów u kobiet. Wówczas spuchnięte stopy są jednym z objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego. Częstą przyczyna puchnięcia stóp jest także niewydolność naczyń żylnych w obrębie kończyn dolnych, czyli żylaki nóg.

Do rzadszych przyczyn opuchlizny stóp nalezą:

• niedobór białka w organizmie np. u osób wyniszczonych;
• z niewydolnością wątroby czy u alkoholików;
• choroby nerek;
• zaburzenia hormonalne zwłaszcza w zakresie hormonów tarczycy
• choroby naczyń limfatycznych.

urazy i reakcje alergiczne (mogą prowadzić do opuchlizny, jednak w tym przypadku zwykle ustępuje ona po kilku dniach).

To też może Cię zainteresować: Ból pod stopą – jakie mogą być przyczyny?

Dlaczego puchną stopy?

Stopy są szczególnie narażone na powstawanie obrzęków z prostej przyczyny – płyn zawsze gromadzi się zgodnie z siłą grawitacji w najniżej położonych częściach ciała, dlatego też jednym z podstawowych sposobów walki z obrzękami jest odpoczynek z uniesionymi nogami. Puchnięcie stóp częściej pojawia się u osób wykonujących pracę w pozycji stojącej lub siedzącej.

U osób z chorobami serca i płuc, u których rozwija się niewydolność krążenia, w dolnych partiach ciała krew gromadzi się w naczyniach żylnych ponieważ zawodzi mechanizm sprawnego przepompowywania krwi od serca do naczyń krwionośnych i z powrotem. Organizm stara się odzyskać równowagę, a więc część nadmiaru płynu z naczyń krwionośnych przenika do tkanek. Obrzęki tego typu są bardzo charakterystyczne – określa się je mianem ciastowatych, bowiem przy ucisku zachowują się jak ciasto albo plastelina.

Tego typu zmiany, w razie braku leczenia, sukcesywnie postępują, dochodzi do coraz gorszego ukrwienia tkanek – mięśnie gorzej pracują, skóra staje się sucha, pokryta przebarwieniami, tkanki miękkie tracą elastyczność i stają się sztywne. Zwykle opuchlizna ulega zmniejszeniu w czasie snu, kiedy silą rzeczy unosimy stopy, natomiast nasilają się w godzinach wieczornych.

Przeczytaj również: Skurcze stóp – przyczyny, leczenie, ćwiczenia

Żylaki nóg jako przyczyna obrzęku stóp

Żylaki nóg to druga, najczęstsza przyczyna opuchniętych stóp. Niewydolność żylna polega na wstecznym odpływie krwi w obrębie żył i niewłaściwym działaniu zastawek żylnych, które prawidłowo powinny zabezpieczać przed cofaniem się krwi. Choroba ta może mieć uwarunkowania rodzinne, częściej dotyczy kobiet, rzadziej bywa następstwem przebytej zakrzepicy lub zespołów uciskowych naczyń żylnych.

Żylakom sprzyjają też ciąża, otyłość, praca w pozycji stojącej, stosowanie doustnej antykoncepcji czy częste zaparcia. Początkowo pacjent zauważa nadmiernie wypełnione żyły kończyn dolnych, z czasem rozwija się miejscowy stan zapalny, ściany naczyń stają się nadmiernie przepuszczalne i płyn przenika do tkanek prowadząc do obrzęków.

Pojawia się ból nóg i nieprzyjemne skurcze mięśni, a także uczucie ciężkich stóp, które ustępuje po odpoczynku z uniesionymi nogami. U kobiet dolegliwości nasilają się przed miesiączką wskutek dodatkowych zmian hormonalnych. Bez leczenia pojawiają się kolejno obrzęk, przebarwienia i zmiany troficzne skóry, aż do powstania owrzodzeń i ostatecznie martwicy niedokrwionych tkanek.

Przeczytaj również

Angiolog – czym się zajmuje, jakie choroby leczy?

Opuchlizna stóp – kiedy iść do lekarza?

Nie zawsze opuchnięte stopy oznaczają poważną chorobę serca, która wymaga pilnej konsultacji z lekarzem. Na co zatem zwrócić uwagę w przypadku pojawiania się obrzęków.

Przede wszystkim zwróć uwagę na inne dolegliwości, takie jak:

• duszność
• nietolerancja wysiłku i szybkie męczenie się,
• ból w klatce piersiowej,
• nieprawidłowe wartości ciśnienia tętniczego.

Jeśli obrzęk dotyczy całej łydki, pojawia się silny ból, gorączka, zaczerwienienie skóry – koniecznie pilnie udaj się do lekarza. Mogą to być objawy zakrzepicy żylnej. Towarzyszący obrzękowi nóg obrzęk innych części ciała – powiek, twarzy, dłoni – także powinny skłonić do konsultacji lekarskiej. Niesymetryczna opuchlizna, np. tylko jednej stopy lub duże, widoczne gołym okiem, bolesne i wyczuwalne dotykiem żylaki – również może być niepokojącym objawem. Jeśli opuchnięte stopy zauważasz tylko okresowo, zwłaszcza po całym dniu pracy w pozycji stojącej, u kobiet w okresie przed miesiączką, a odpoczynek z uniesionymi nogami szybko przynosi ulgę – prawdopodobnie nie oznaczają one poważnej choroby. W takim przypadku poniżej podane wskazówki pozwolą uniknąć problemu spuchniętych nóg.

Sposoby na spuchnięte stopy

Jak już wspominano, niezależnie od przyczyny puchnięcia stóp, obrzęki powstają pod wpływem grawitacji i podstawowym zaleceniem dla osób z tym problemem jest odpoczynek z uniesionymi nogami. Pamiętaj, aby całe nogi miały w tej pozycji podparcie, nie opieraj np. tylko samej pięty o podstawione krzesło.

Ponadto aby pozbyć się problemu opuchniętych stóp należy

• unikać długiego przebywania w pozycji stojącej lub siedzącej, zwłaszcza z nogam założonymi jedna na drugą;
• robić sobie kilkuminutowe przerwy w pracy podczas których przespacerujesz się;
• zadbać o regularny wysiłek – spacery, jazda na rowerze, jogging, nordic walking, pływanie; zamienić windę na schody;
• stosować terapię uciskową w postaci rajstop lub pończoch uciskowych, najlepiej kupionych w dobrej aptece lub sklepie medycznym;
• zadbaj o utrzymanie prawidłowej masy ciała;
• unikać zaparć poprzez picie odpowiedniej ilości płynów i stosowanie diety za zaparcia;
• unikać ciepłych kąpieli, opalania czy przebywania w saunie;
• stosować preparaty z diosminą, hesperydyną, rutyną czy escyną, jednak zawsze w połączeniu z ww. metodami;
• ograniczyć sól w diecie do 2g ram na dobę (sól zatrzymuje wodę w organizmie);
• ograniczyć spożycie alkoholu;
• rzucić palenie;
• unikać obuwia na wysokich obcasach i skarpetek z ciasną gumką;
• unikać stosowania leków przeciwzapalnych, steroidów, niektórych leków stosowanych w terapii nadciśnienia tętniczego oraz leków przeciwdepresyjnych.

W przypadku zaawansowanej niewydolności żylnej rozważyć należy zabieg chirurgiczny. Zawsze należy także leczyć chorobę podstawową, która objawia się obrzękami stóp. Stąd w przypadku rozpoznania nadciśnienia tętniczego, niewydolności serca lub krążenia, niewydolności żylnej lub pozostałych wymienionych wyżej schorzeń, dbaj o okresową kontrolę u specjalisty i regularne przyjmowanie leków. Dobrym nawykiem jest także codzienna kontrola wagi – szybki jej wzrost np. o 2–3 kilogramów w ciągu 1–2 dni może oznaczać nasilenie obrzęków i konieczność pilnego leczenia odwadniającego.