Obecnie coraz więcej słyszymy o różnorodnych formach terapii, które uzupełniają standardowe leczenie farmakologiczne. Pomagają one osiągnąć lepsze wyniki na drodze do zdrowienia i są nowoczesną formą rehabilitacji. Coraz częściej używa się również terminu ergoterapia. Czym jest ergoterapia i jakie płyną z niej benefity?
Ergoterapia – co to jest i na czym polega? Wskazania, metody i techniki, cele ergoterapii
Ergoterapia – co to jest?
Termin ergoterapia pochodzi od greckiego pojęcia ergo oznaczającego robię. Ergoterapia uznawana jest za najstarszą formę terapii zajęciowej.
Ergoterapia znajduje się na pograniczu psychoterapii i rehabilitacji ruchowej , a jej celem jest aktywizowanie pacjentów poprzez zajęcia rozwijające zainteresowania. Inne rodzaje terapii zajęciowej to arteterapia czy socjoterapia. Niekiedy ergoterapia określana jest również jako terapia przez pracę, choć według niektórych specjalistów pojęcie to jest zbyt wąskie w odniesieniu do bogactwa technik ergoterapeutycznych.
Ergoterapia najczęściej służy poprawie jakości życia osobistego i samodzielnego funkcjonowania u dzieci, osób niepełnosprawnych ruchowo ( zwłaszcza osób wykluczonych przez chorobę), a także pacjentów i pacjentki w podeszłym wieku. Określone działania i możliwość aktywności przyczyniają się zwiększeniu możliwości podopiecznych ergoterapeuty i służą opanowaniu pewnych czynności podnoszących komfort i samoocenę chorego.
Jakie są metody ergoterapii?
Ergoterapia może być realizowana poprzez bardzo różne formy terapii zajęciowej. Pacjenci i pacjentki mogą na przykład zajmować się ogrodnictwem, kulinariami czy twórczym wypełnieniem czasu. Robią to poprzez działania służące rozrywce, w tym próby malarskie czy literackie, majsterkowanie czy szycie oraz inne zajęcia manualne. Często zajęcia takie świadczone są w zakładach samopomocy zawodowej.
Metody terapii zazwyczaj dostosowane do możliwości pacjentów. Przede wszystkim, służą one bowiem usprawnieniu codziennych czynności, a niekiedy także aktywizacji zawodowej na rynku pracy, w zależności od potrzeb pacjenta. Chorzy podejmują się wykonywania różnego rodzaju prac, by uczestniczyć aktywnie w życiu społecznym i zachować poczucie niezależności i sprawność ruchową.
Co to jest ergoterapia dla dzieci?
Ergoterapia jest często stosowana w przypadku rehabilitacji dzieci, również tych ze stwierdzoną niepełnosprawnością czy spektrum autyzmu. Terapia zajęciowa w tym przypadku często pomaga zaspokoić potrzeby emocjonalne, umożliwiając integrację z innymi(poprzez gry zespołowe, wspólne spożywanie posiłków, etc.) i budowanie pierwszych relacji, ucząc jednocześnie zasad życia społecznego.
Dzieci często kaligrafują, rysują, a także zajmują się rękodziełem w ramach wspomnianej terapii zajęciowej. Wiele zależy od występującego deficytu, nad którym dziecko i ergoterapeuta wspólnie pracują. W przypadku osób niepełnosprawnych fizycznie może być to na przykład poprawienie koordynacji wzrokowo-ruchowej, a u dziecka z dysgrafią – trening zdolności manualnych.
Na czym polega ergoterapia seniorów?
Ergoterapię bardzo często stosuje się również w przypadku osób starszych. Ergoterapeuta niejednokrotnie współpracuje z osobami niepełnosprawnymi fizycznie, aby pomóc im trenować umiejętności potrzebne w codziennym życiu, na przykład poprzez poprawę ich koordynacji ruchowej czy zadania rozwijające zdolności manualne.
Terapia zajęciowa w formie odpowiednio dobranej ergoterapii poprawia sprawność umysłową, jest więc często stosowana w przypadku pacjentów z łagodnym otępieniem starczym. Chory uczy się wraz z ergoterapeutą instrumentalnych czynności, które ułatwiają mu życie w tym niełatwym czasie.
Cele terapeutyczne ergoterapii
Ergoterapia służy przede wszystkim psychice poddającej się jej osoby. Jej efekty mają na celu zmienić pacjenta przekonania – te dotyczące własnej wartości, sprawczości i niezależności. Ergoterapia ma pozytywnie wpłynąć na zdrowie emocjonalne pacjenta poprzez zajęcia ruchowe, zajęcia artystyczne czy gry towarzyskie.
Nowoczesne techniki ergoterapii pozwalają chorym lepiej odnaleźć się w życiu społecznym, sprzyjają nawiązywaniu relacji interpersonalnych, a ich wspólnym mianownikiem jest walka o społeczny dobrostan pacjenta.
Czy ergoterapia jest skuteczna?
W literaturze naukowej coraz częściej wspomina się o korzyściach płynących z ergoterapii. Pozytywne wyniki skłaniają specjalistów do postawienia hipotezy, że konsekwentnie prowadzona ergoterapia przynosi duże benefity pacjentom i znacząco polepsza stan chorego. Określone działania przyczyniają się do poprawy społecznych umiejętności, a ich pozytywne wyniki widać również w relacjach międzyludzkich.
Zalety tego rodzaju technik zachęcają terapeutów do wprowadzania ergoterapii do swojego zakresu zadań w pracy z pacjentami i wykorzystywania jej elementów w swojej praktyce. Pozytywne rezultaty są zdecydowanie widoczne, gdy analizuje się postępy chorego. Prawidłowo prowadzona ergoterapia podnosi samoocenę chorego, pozwala przełamać bariery w codziennym funkcjonowaniu i aktywizuje chorego do życia społecznego. Przede wszystkim może być jednak ogromnym źródłem radości, gdy wykonywanie wchodzących w skład ergoterapii zadań staje się źródłem radości pacjenta.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Matejek, J., & Zdebska, E. Warsztaty terapii zajęciowej jako forma wsparcia rodzin osób niepełnosprawnych. [w:] Oświata dorosłych wobec jednostek i grup defaworyzowanych : ku społecznej jedności, pod red. nauk. Zofii Szaroty. Wydawnictwo Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków, 2012;
- Sienkiewicz-Wilowska, J. (2013). Terapia zajęciowa w usprawnianiu osób starszych. Edukacja, 3, (123):93-103;
- [online] Janus E., Nowak, J. (2015). Ergoterapia. Medycyna Praktyczna [https://www.mp.pl/pacjent/rehabilitacja/terapia-zajeciowa/118025,ergoterapia].
Monika Mazurek
Psycholog
ukończyła psychologię o specjalności klinicznej i neuropsychologicznej USWPS w Warszawie, doktorantka Instytutu Psychologii UJ w Krakowie. Autorka prac naukowych poświęconych psychologii klinicznej i kilkuset artykułów popularnonaukowych o tematyce z zakresu neuropsychologii, seksuologii klinicznej i psychologii osobowości. Na co dzień zajmuje się popularyzacją zagadnień dotyczących powiązań pomiędzy biologią, psychologią i medycyną.
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 08.03.2024