Cięcie cesarskie to operacja wykonywana wtedy, gdy zagrożone jest życie matki lub dziecka i należy szybko ukończyć ciążę. Tak jak każda operacja, cięcie cesarskie niesie za sobą ryzyko wystąpienia powikłań. Badania pokazują, że cięcie cesarskie obarczone jest 4-krotnie większym ryzykiem powikłań niż poród drogami i siłami natury.
Komplikacje po cesarskim cięciu
Spis treści
Zakażenia rany po cięciu cesarskim
Oprócz tego, że rana na brzuchu jest bolesna, a szwy mogą ciągnąć przez kilka następnych miesięcy, mogą pojawić się jeszcze inne powikłania. Zakażenia rany po cięciu cesarskim są najczęstszym powikłaniem pooperacyjnym. Dzieli się je na powierzchowne - dotyczą skóry i tkanki podskórnej oraz głębokie - zajmujące narządy głęboko położone. Objawami wystąpienia zakażenia są:
- wydobywanie się ropnej, cuchnącej wydzieliny,
- rozejście się brzegów rany,
- gorączka,
- bolesność,
- obrzęk rany.
Przyczyną zakażeń może być przeniesienie bakterii ze skóry osób wykonujących operację lub ze skóry pacjentki na ranę. Większe ryzyko zakażenia występuje u osób otyłych.
Zakażenie rany powłok brzusznych może pojawić się w ciągu 48 godzin od operacji, natomiast najczęściej objawy widoczne są około 5. dnia od cięcia cesarskiego. Widoczne jest wtedy:
- zaczerwienienie,
- obrzęk,
- wydobywanie wydzieliny ropnej,
- odczuwalny jest ból w miejscu przecięcia powłok brzusznych,
- towarzyszy temu podwyższona temperatura ciała.
Leczenie polega na oczyszczaniu i odkażaniu rany. Konieczne jest także zastosowanie antybiotykoterapii.
Cesarskie cięcie zwiększa także ryzyko wystąpienia zakażenia narządu rodnego, a dokładniej błony śluzowej macicy. Objawem tego zakażenia jest:
- wzrost temperatury ciała,
- złe samopoczucie,
- ból macicy,
- obfite i cuchnące odchody połogowe.
Powikłanie to jest niebezpieczne, ponieważ spowalnia obkurczanie się mięśnia macicy po porodzie i może być pierwszym etapem do rozwinięcia się zakażenia uogólnionego, a w konsekwencji posocznicy (zespołu ogólnoustrojowej reakcji zapalnej - SIRS). Leczenie polega na intensywnej antybiotykoterapii i nawodnieniu organizmu. W skrajnych przypadkach konieczne może być usunięcie mięśnia macicy.
To też może Cię zainteresować: Co oznacza przyspieszone bicie serca?
Wśród zakażeń pooperacyjnych wyróżnia się także zakażenie układu moczowego. Może wystąpić w następstwie cewnikowania pęcherza moczowego, które jest wykonywane rutynowo przed każdym cięciem cesarskim. Objawami są wysoka ciepłota ciała, bóle w okolicy krzyżowej oraz dreszcze. Przy wystąpieniu tego powikłania lekarz powinien wykluczyć także możliwość przypadkowego podwiązania moczowodu w przebiegu operacji. Leczenie polega na wdrożeniu antybiotykoterapii, najlepiej po wykonaniu posiewu moczu.
Urazy mechaniczne po cięciu cesarskim
W przebiegu cięcia cesarskiego może dojść do urazów narządów wewnętrznych, np. pęcherza moczowego lub moczowodów, jelit. Zdarzają się one bardzo rzadko i występują zazwyczaj wtedy, gdy jest to kolejny zabieg otwarcia powłok brzusznych. W jamie brzusznej znajdują się zrosty pooperacyjne, które uniemożliwiają dobrą widoczność dla operatora. Mogą one powodować także przesuwanie się narządów.
Niedokrwistość
Cesarskie cięcie związane jest z większą utratą krwi, w porównaniu z porodem drogami natury. Związane jest to z obniżeniem poziomu hemoglobiny, a to z kolei z niedostatkiem tlenu w tkankach organizmu. Wystąpienie niedokrwistości może powodować nieprawidłowe obkurczanie się macicy po porodzie. Może wymagać transfuzji preparatów krwi. Objawem niedokrwistości może być:
- duszność,
- zmęczenie,
- uczucie słabości,
- bladość skóry i śluzówek,
- przyspieszone bicie serca.
Może także występować bezobjawowo, dlatego konieczna jest systematyczna kontrola morfologii krwi w przebiegu połogu. U większości kobiet rokowanie jest dobre.
Krwotok po cięciu cesarskim
Najczęstszą przyczyną krwotoku po cesarskim cięciu jest niedowład mięśnia macicy. Jest to sytuacja, w której mięsień macicy nie obkurcza się po wydobyciu dziecka i łożyska. Jeżeli podanie leków naskurczowych oraz ręczny masaż mięśnia nie pomagają, konieczne jest podwiązanie dużych naczyń krwionośnych położonych w miednicy. Jeśli takie postępowanie nie daje poprawy, dalsze postępowanie może obejmować usunięcie mięśnia macicy.
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa
Zmniejszona aktywność ruchowa przed porodem, otyłość, odwodnienie oraz nieprawidłowości w układzie krzepnięcia są czynnikami sprzyjającymi wystąpieniu żylnej choroby zakrzepowo - zatorowej. Choroba ta polega na wytworzeniu się zakrzepu w układzie żył głębokich. Może ona powodować zator oraz niedokrwienie części organizmu. Poważnym jej następstwem jest oderwanie się wolnego fragmentu zakrzepu od ściany żyły. Z biegiem krwi może dostać się do przedsionka lub komory serca, a także do krążenia płucnego, powodując zgon. Istotne jest szybkie rozpoznanie i leczenie schorzenia. Objawem pojawienia się choroby może być niesymetryczny obrzęk jednej kończyny np. dolnej z zaczerwienieniem i bólem. Profilaktyką choroby jest zakładanie pończoch uciskowych przed planowaną operacją. Bardzo ważnym postępowaniem profilaktycznym jest wczesne uruchamianie po cesarskim cięciu. Stosuje się także farmakoterapię. Po zabiegu operacyjnym, przed uruchomieniem podaje się heparynę drobnocząsteczkową, która ma za zadanie rozpuszczenie ewentualnie powstałych zakrzepów.
Zaburzenia laktacji
Po cesarskim cięciu mogą wystąpić zaburzenia w procesie laktacji. Mogą one pojawić się również u kobiet po porodzie fizjologicznym, natomiast operacja zwiększa ryzyko ich wystąpienia. Głównie dlatego, że pierwsze przystawienie noworodka do piersi jest odłożone w czasie. Po porodzie drogami natury dziecko zostaje przystawione do piersi mamy zaraz po urodzeniu, natomiast po cięciu cesarskim następuje to po kilku godzinach, w zależności od placówki. Przez ten czas może zajść potrzeba dokarmienia dziecka mlekiem sztucznym. Po dokarmieniu dziecko może mieć problem z prawidłowym przystawieniem się do piersi mamy. Kłopoty te mogą spowodować początkowe zaburzenia, a w niektórych przypadkach spowodować nawet zatrzymanie procesu laktacji.
Powikłania po cesarskim cięciu u dziecka
Dla dziecka ma znaczenie jaką drogą przyjdzie na świat. Fizjologiczny poród, czyli drogami i siłami natury przygotowuje m.in. dziecko do samodzielnego oddychania. Ciasne przejście przez kanał rodny, powoduje ucisk klatki piersiowej noworodka. Dzięki temu z płuc dziecka zostaje „wyciśnięty” znajdujący się tam płyn owodniowy, co umożliwia fizjologiczne rozprężenie pęcherzyków płucnych i tym samym podjęcie czynności samodzielnego oddychania. U dzieci urodzonych drogą cięcia cesarskiego ominięty zostaje ten etap porodu i dlatego może u nich dojść do powikłania nazywanego zespołem mokrego płuca. Gdy nie zostanie całkowicie odessany płyn owodniowy z płuc noworodka, może dojść do niebezpiecznej infekcji płuc. Oprócz zaburzeń w oddychaniu, musimy pamiętać jeszcze
o tym, że dziecko z ciepłego, ciemnego i mokrego brzucha mamy, zostaje „wyciągnięte” do zimnej i jasnej sali operacyjnej. Jest to dla niego traumatyczne przeżycie.
Powikłania odległe u kobiety
Po pewnym czasie od porodu niektóre pary decydują się na kolejne dziecko. W przypadku porodu operacyjnego, okres jaki trzeba odczekać, by ponownie zajść w ciążę jest dłuższy niż po porodzie drogami natury. Zalecany czas pomiędzy porodem operacyjnym a kolejną ciążą wynosi od 18 do 24 miesięcy. Tyle trwa prawidłowe zagojenie się rany po cięciu cesarskim na mięśniu macicy. Z tym wiąże się powikłanie odległe, które może wystąpić u kobiety po przebytym cięciu cesarskim. Przy kolejnej ciąży oraz porodzie może dojść do rozejścia się blizny na macicy. Jest to bardzo niebezpieczne powikłanie. Dlatego przed zajściem w kolejną ciążę należy odczekać zalecany czas oraz skonsultować się z lekarzem. Zleci on wtedy badanie ultrasonograficzne, które będzie miało na celu ocenę blizny, a tym samym oszacowanie powodzenia kolejnej ciąży.
Opublikowano: 05.02.2014;
aktualizacja: 15.06.2015
Oceń:
4.7
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Joanna Strzerzyńska
Położna
Licencjonowana położna, studentka studiów magisterskich Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego na kierunku Położnictwo. Autorka artykułów w czasopismach medycznych. Łączy pracę z pasją – stale rozwija swoje umiejętności angażując się w badania naukowe oraz uczestnicząc w konferencjach związanych z wykonywanym zawodem. Aktywnie spędza wolny czas, uprawiając sport.
1
Komentarze i opinie (2)
opublikowany 15.02.2023
opublikowany 02.04.2023