Leczenie nadciśnienia
Stadium rozwoju nadciśnienia tętniczego określa powodzenie terapii lekami przeciwnadciśnieniowymi, dlatego ważne są badania profilaktyczne. W większości przypadków leczenie nadciśnienia wtórnego odbywa się przyczynowo, a więc stosuje się postępowanie terapeutyczne, pozwalające na wyleczenie choroby podstawowej, która jest powodem wzrostu ciśnienia tętniczego. W przypadku kiedy lekarz nie jest w stanie przyczynowo leczyć nadciśnienia pierwotnego i wtórnego, może zastosować jedynie leczenie objawowe. W leczeniu nadciśnienia tętniczego właściwym jest indywidualne podejście do pacjenta. Konsekwentna farmakoterapia daje realne szanse na przedłużenie prognozowanej długości życia osoby chorej.
Ciśnienie powinno być obniżane w sposób stopniowy. Wówczas odbywa się to z zastosowaniem zasad bezpieczeństwa. Oprócz tego należy stosować możliwie najmniejszą dawkę leku przeciwnadciśnieniowego. Oto leki pierwszego wyboru w leczeniu nadciśnienia tętniczego:
- β-blokery,
- inhibitory konwertazy angiotensyny,
- antagonistów receptora AT1 lub kanału wapniowego,
- leki moczopędne.
Zmniejszanie oporu naczyniowego można uzyskać także stosując leki bezpośrednio rozszerzające naczynia krwionośne.
Wszystkie leki tej grupy zmniejszają obwodowy opór naczyniowy poprzez bezpośredni wpływ na mięśnie gładkie małych tętnic i większych tętniczek, co skutkuje obniżeniem ciśnienia krwi.
Zobacz też: Podwyższone ciśnienie u dzieci – przyczyny, objawy, leczenie
Pochodne hydrazynoftalazyny
Leki tej grupy mają znaczenie drugorzędne w leczeniu, należą do starszej generacji leków przeciwnadciśnieniowych. Stosowane są doustnie w przewlekłym leczeniu nadciśnienia tętniczego krwi (w stopniu umiarkowanym i ciężkim). Hydralazyna, z uwagi na działania niepożądane (tachykardia, wzrost pojemności minutowej serca, miejscowe obrzęki), stosowana bywa jedynie w leczeniu skojarzonym z innymi lekami przeciwnadciśnieniowymi.
- Hydralazyna (Hydralazinum)
- Dihydralazyna (Dihydralazinum)
- Todralazyny chlorowodorek (Todralazini hydrochloridum) – postać leku: Rp – tabletki (0,02 g).
Działania niepożądane i przeciwwskazania
Oprócz działań niepożądanych wymienionych dla hydralazyny, leki te mogą powodować bóle i zawroty głowy, osłabienie, nudności, biegunki oraz reakcje alergiczne (toczeń rumieniowaty). Długotrwałe stosowanie dihydralazyny może wywołać reumatoidalne zapalenie stawów, którego rozwój wymaga odstawienia tego leku.
Nie należy ich stosować u kobiet w ciąży i karmiących piersią.
Nitroprusydek sodu (Nitroprusside sodium, SNP)
Substancja ta rozszerza naczynia oporowe wskutek nagłego uwolnienia tlenku azotu. Z uwagi na silne, natychmiastowe oraz bardzo krótkie działanie, stosowana jest w doraźnym leczeniu przełomów nadciśnieniowych oraz w celu kontrolowanego obniżania ciśnienia krwi podczas zabiegów chirurgicznych. Nitroprusydek sodu podaje się wyłącznie pozajelitowo (w postaci ciągłych wlewów dożylnych).
Postać leku: Rp – proszek do sporządzania roztworu do injekcji (0,05 g).
Minoksydil (Minoxidilum)
Jest to lek, który otwiera kanał potasowy, powoduje hiperpolaryzację błony komórkowej, a to prowadzi do zmniejszenia napływu jonów wapniowych do wnętrza komórek mięśniówki gładkiej naczyń, zmniejszenia ich napięcia i w efekcie – obniżenia ciśnienia krwi. Wskazany jest zwłaszcza w terapii przewlekłego i ciężkiego nadciśnienia tętniczego. Działa hipotensyjnie silniej i dłużej niż pochodne hydralazynoftalazyny. Powoduje jednak poważne działania niepożądane, dlatego podawana jest wyłącznie wtedy, gdy inne leki przeciwnadciśnieniowe nie są dość skuteczne. Nie może być stosowana w monoterapii. Charakterystyczną jego cechą jest wywoływanie nadmiernego owłosienia na ciele.
Diazoksyd (Diazoxidum) i Cykletanina
Diazoksyd rozszerza głównie tętniczki oporowe. Działa hipotensyjnie bardzo szybko po podaniu dożylnym.
Złożony mechanizm działania cykle taniny nie został w pełni wyjaśniony. Stosowana jest w leczeniu nadciśnienia pierwotnego.
Niefarmakologiczne metody leczenia nadciśnienia
[VIDEO=2793]
Zdaniem eksperta
Niefarmakologiczne metody leczenia nadciśnienia tętniczego stosujemy zwykle w pierwszym okresie, tj. tuż po rozpoznaniu. U części pacjentów zastosowanie się do zaleceń lekarza może zapobiec przyjmowaniu jakichkolwiek leków. Niefarmakologiczne sposoby leczenia stosuje się w każdym okresie zwalczania nadciśnienia, jako leczenie uzupełniające farmakoterapię.
Podstawowym zaleceniem, u pacjentów, którzy mają nadwagę, jest redukcja masy ciała. W tym celu zaleca się pacjentom stosowanie odpowiedniej diety, szczególnie polecane to dieta DASH i dieta niskocholesterolowa, korzysta się również z diet ograniczających ilość kalorii, po to by pacjent mógł łatwiej zmniejszyć masę ciała. Diecie bezwzględnie powinien towarzyszyć ruch, wysiłek fizyczny na powietrzu – bez tego zwykle nie udaje się uzyskać dobrych rezultatów. Pacjenci z nadciśnieniem kategorycznie nie mogą palić papierosów i spożywać alkoholu. Ważny jest również regularny odpoczynek i umiejętność radzenia sobie ze stresem.
Podjęcie działań niefarmakologicznych jest bardzo skuteczne na każdym etapie leczenia nadciśnienia tętniczego.
