Wśród leków szkodliwych dla żołądka należy wymienić NLPZ (np. ketoprofen, ibuprofen, aspiryna). Przeciwwskazane są też surowce roślinne należące do grupy goryczy. Podrażnienie żołądka może wystąpić także podczas stosowania niektórych leków wykrztuśnych (np. ambroksol). Aby uniknąć wrzodów czy zapalenia błony śluzowej narządu, w niektórych przypadkach należy stosować inhibitory pompy protonowej (IPP), tj. leki osłonowe na żołądek.
Leki szkodliwe dla żołądka – które powodują podrażnienie żołądka?
Spis treści
Leki przeciwzapalne (NLPZ) a choroby żołądka
Do leków, które najbardziej podrażniają żołądek, a długotrwale stosowane mogą spowodować zapalenie błony śluzowej żołądka, należą niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ). Są to np.: ibuprofen, ketoprofen, naproksen, diklofenak, kwas acetylosalicylowy (aspiryna).
Ich szkodliwy wpływ na żołądek wynika z 2 powodów – należy tu wymienić bezpośrednie działanie drażniące tych substancji oraz hamowanie enzymu COX. Skutkiem tego jest wstrzymanie produkcji prostaglandyn, które z jednej strony odpowiadają za stan zapalny, a z drugiej – za powstawanie śluzu w żołądku.
Przy długotrwałym zażywaniu niesteroidowych leków przeciwzapalnych wytwarzanie śluzu jest zmniejszone, a co za tym idzie – ściany narządu są chronione w mniejszym stopniu przed działaniem kwasu solnego. Może to doprowadzić do wrzodów żołądka. Aby zmniejszyć podrażnienie wywołane przez NLPZ, środki tego typu zażywać zawsze po posiłku, nigdy na czczo. Jeśli u osoby z chorym żołądkiem pojawia się krótkotrwały ból, lepszym wyborem będzie paracetamol.
Niesteroidowe leki przeciwzapalne wpływają także na stan mikroflory jelitowej. Połączenie ich z inhibitorami pompy protonowej sprawia, że otrzymywany jest odwrotny skutek do zamierzonego – liczba bakterii rodzajów Actinobacteria oraz Bifidobacterium drastycznie spada. Może to powodować nasilenie dyspepsji, stanów zapalnych i owrzodzeń. Sposobem na zahamowanie tego zjawiska jest stosowanie odpowiednio skomponowanych probiotyków. Warto wybierać takie, które chronią także wątrobę.
Podrażniony żołądek – żelazo i leki wykrztuśne
Kolejną substancją doprowadzającą do podrażnienia żołądka jest żelazo. Z tego względu nie należy zażywać preparatów z jego zawartością w dużych dawkach, jeśli nie zostanie stwierdzony jego niedobór.
W przypadku choroby wrzodowej żołądka należy zachować ostrożność podczas przyjmowania leków wykrztuśnych, takich jak: acetylocysteina, bromheksyna czy ambroksol. Ich zadaniem jest bowiem rozrzedzenie śluzu, jednak dokonuje się to nie tylko w drogach oddechowych, ale też np. w żołądku.
Podrażnienie i ból żołądka od leków – zioła
W chorobach żołądka, takich jak wrzody czy zapalenie błony śluzowej, należy unikać alkoholu i kofeiny, a także leków zawierających te substancje (np. nalewki).
Kiedy mamy do czynienia z podrażnionym żołądkiem przeciwwskazane jest także palenie papierosów, które zwiększa ryzyko zachorowania na raka żołądka, a ponadto powoduje częstsze nawroty choroby wrzodowej i utrudnia gojenie się wrzodów. Także z pozoru bezpieczne preparaty pochodzenia roślinnego mogą podrażniać i być szkodliwe dla błony śluzowej żołądka. Do ziół, których nie można zażywać przy schorzeniach opisywanego narządu zaliczamy gorycze obecne w preparatach wzmagających apetyt, np.: ziele piołunu (Absinthii herba), liść bobrka trójlistnego (Menyathidis folium) czy korzeń goryczki (Gentianae radix). Ten ostatni surowiec występuje również w preparatach na zatoki. Zioła te zwiększają wydzielanie soku żołądkowego.
Do surowców przeciwwskazanych w czynnej chorobie wrzodowej żołądka należą również zioła o działaniu wykrztuśnym – zawierające saponozydy, jak i olejki eteryczne. Do pierwszej grupy zalicza się m.in.: liść bluszczu pospolitego (Hederae helicis folium), korzeń mydlnicy (Saponariae radix), korzeń i kwiat pierwiosnka (Primulae radix et flos). Surowce te pobudzają zakończenia nerwowe błony śluzowej żołądka. Do surowców olejkowych zaliczane są natomiast: ziele tymianku (Thymi herba), owoc anyżu (Anisi fructus ), pąki sosny (Pini gemmae), liść eukaliptusa (Eucalypti folium). Innym surowcem przeciwwskazanym dla osób z chorym, podrażnionym żołądkiem jest kora wierzby (Salicis cortex) – zawiera ona kwas salicylowy, który działa jak NLPZ.
Leki osłonowe na żołądek – inhibitory pompy protonowej
Długotrwała terapia NLPZ powinna być stosowana w połączeniu z przyjmowaniem leków osłaniających żołądek – są to tzw. inhibitory pompy protonowej (IPP) .
Zmniejszają one wydzielanie kwasu solnego w żołądku. Są także przeznaczone do krótkotrwałego zwalczania zgagi. Wśród leków z tej grupy bez recepty dostępne są omeprazol i pantoprazol. Istnieją także leki osłonowe na żołądek wydawane z przepisu lekarza – zawierające te same substancje lub lansoprazol, esomeprazol czy rabeprazol.
Bez konsultacji z lekarzem leki z grupy IPP można przyjmować maksymalnie 2 tygodnie. Powinny być przyjmowane na czczo, ok. 30 minut przed śniadaniem – wówczas działają najskuteczniej. W przypadku zdiagnozowanej choroby wrzodowej żołądka lub dwunastnicy i stwierdzenia zakażenia Helicobacter pylori, oprócz IPP konieczne może się okazać także zażywanie co najmniej 2 antybiotyków w celu eradykacji tej bakterii. O wdrożeniu takiego leczenia decyduje lekarz.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- I. Węgielska, J. Suliburska, Wpływ leków na mikroflorę jelitową, Forum Zaburzeń metabolicznych, Via Medica, 2016.
Opublikowano: 28.06.2017;
Oceń:
4.5
1
Komentarze i opinie (0)