Betametazon – właściwości, zastosowanie, skutki uboczne

Betametazon – działanie i właściwości

Betametazon jest klasyfikowany jako silny kortykosteroid o właściwościach przeciwzapalnych, przeciwuczuleniowych i immunosupresyjnych, od 25 do 30 razy silniejszy niż jego naturalny odpowiednik, kortyzol. Wszystkie glikokortykoidy są podzielone na klasy od 1 (słabo skuteczne) do 4 (bardzo skuteczne) w zależności od ich siły działania – betametazon jest przyporządkowany do klasy 3 (silnie skuteczny).

Sterydy, w tym betametazon zmniejszają ilość zapalnych substancji chemicznych wytwarzanych przez organizm. Zmniejszają również naturalną odpowiedź immunologiczną organizmu, co pomaga kontrolować stan zapalny.

Po przyjęciu doustnym betametazon szybko wchłania się z przewodu pokarmowego i osiąga najwyższy poziom we krwi po dwóch godzinach. Biologiczny okres półtrwania, czyli czas, w którym efekt działania spada do połowy, wynosi średnio siedem godzin.

Czytaj również: Kanavit – co to za lek, wskazania, przeciwwskazania, dawkowanie, ulotka

Betametazon – w jakich chorobach ma zastosowanie? Kiedy go stosujemy?

Betametazon dostępny jest w różnych postaciach – kremach i maściach do stosowania miejscowego oraz roztworach do iniekcji do stawów, tkanek miękkich oraz w postaci wstrzyknięć domięśniowych lub dożylnych. Dostępne są również preparaty betametazonu, które zawierają w składzie środek przeciwbakteryjny (taki jak kliochinol, neomycyna lub kwas fusydowy) lub środek przeciwgrzybiczy (np. klotrimazol). Niektóre preparaty w swoim składzie zawierają również kwas salicylowy, który pomaga w wchłanianiu steroidu przez skórę.

Betametazon jest ogólnoustrojowym kortykosteroidem mającym zastosowanie w leczeniu takich chorób jak:

• Wrzodziejące zapalenie jelita grubego;
• Schorzenia gruczołów wydzielania wewnętrznego;
• Choroby układu krwiotwórczego (autoimmunologiczna niedokrwistość hemolityczna, małopłytkowość samoistna lub wtórna u dorosłych);
• Kontaktowe zapalenie skóry;
• Ostra niewydolność kory nadnerczy;
• Ostra choroba reumatyczna;
• Ciężkie choroby skóry reagujące na leczenie kortykosteroidami (pęcherzyca, opryszczkowe zapalenie skóry, ciężki rumień wielopostaciowy, złuszczające zapalenie skóry, wyprysk alergiczny, ciężkie łojotokowe zapalenie skóry, pokrzywka, liszaj płaski przerostowy, toczeń rumieniowaty krążkowy, zapalenie skórno- mięśniowe, twardzina skóry);
• Zapalenie nerek;
• Zakażenia bakteryjne;
• Zapalenie kości i stawów;
• Obrzęk naczynioruchowy;
• Choroby wymagające wstrzyknięć podspojówkowych;
• Wstrząs, obrzęk mózgu.

Sprawdź też: Belogent – wskazania, działanie, skutki uboczne

Betametazon a możliwe skutki uboczne i działanie niepożądane leku

Skutki uboczne betametazonu są zależne od dawki. Przy wysokich dawkach i/lub długotrwałym stosowaniu możliwe są następujące działania niepożądane:

• Bóle głowy, depresję, wahania nastroju;
• Zespół Cushinga – nadmierne gromadzenie się tkanki tłuszczowej w okolicy szyi, twarzy i ramion;
• Zwiększenie masy ciała;
• Owrzodzenia przewodu pokarmowego;
• Wzdęcia;
• Zaparcia;
• Nadmierne owłosienie;
• Trądzik;
• Łojotok;
• Cukrzyca;
• Nadciśnienie tętnicze.

Czytaj również: Neurovit – działanie, wskazania i przeciwwskazania, skutki uboczne

Betametazon – przeciwwskazania

Podstawowym przeciwwskazaniem do stosowania betametazonu jest nadwrażliwość na betametazon lub jakikolwiek inny składnik preparatu. Betametazonu nie powinny przyjmować również osoby chorujące na grzybice narządowe lub inne zakażenie ogólne, w których nie stosuje się swoistego leczenia. Inne przeciwwskazania to:

• Idiopatyczna plamica małopłytkowa;
• Gruźlica;
• Jaskra;
• Niewydolność nerek;

• Marskość wątroby.

Betametazon a okres ciąży i karmienia piersią

Glikokortykosteroidy, takie jak betametazon, przenikają przez łożysko i do mleka matki, dlatego nie należy ich stosować w okresie ciąży i karmienia piersią – badania na modelach zwierzęcych wykazały, że duże dawki kortykosteroidów mogą być przyczyną różnych was rozwojowych u płodu. Przyjmowanie betametazonu jest możliwe jedynie, kiedy korzyści przewyższają możliwe skutki niepożądane. W terapii miejscowej, np. w postaci maści, betametazon można stosować zarówno w okresie ciąży, jak i karmienia piersią.

Czytaj również: Tramadol – co to jest? Właściwości, zastosowanie, gdzie kupić?