Opadająca stopa – jakie są przyczyny i jak leczyć opadanie stopy?

Opadająca stopa podczas chodzenia

Stopa jest dystalną częścią kończyny dolnej. Stanowi ważny element podparcia dla ciała człowieka. Jest swego rodzaju łącznikiem pomiędzy całym ciałem a podłożem, po którym porusza się człowiek.

Prawidłowe funkcjonowanie stopy zapewnia prawidłowa budowa anatomiczna oraz liczne więzadła stabilizujące staw skokowy i stopę. Ponadto ścięgna znajdujące się w swoich troczkach, odpowiedzialne za ruch stopy oraz stawu skokowego zapewniają dodatkową stabilizację. Fizjologiczny ruch stopy możliwy jest dzięki prawidłowej budowie szkieletu kostnego, mięśniowego, a także nerwowego.

Opadanie stopy jest nieprzyjemną dolegliwością związaną z patologicznym układaniem stopy podczas chodzenia. Opadająca stopa zmusza do wyższego podnoszenia stopy, zwiększone jest też zgięcie w stawie kolanowym.

Chodzenie odbywa się wtedy od palców do pięty, a fizjologicznie chodzimy od pięty do palców. W przypadku stopy opadającej mamy do czynienia z tzw. chodem bocianim.

Przeczytaj też: Złamany palec – objawy, przyczyny, leczenie

Opadanie stopy to objaw porażenia nerwu strzałkowego

Nerwy obwodowe wywodzą się z rdzenia kręgowego. Nerwy wychodzące z kręgosłupa w odcinku lędźwiowo-krzyżowym tworzą splot o tej samej nazwie. Z tego splotu wychodzi nerw kulszowy, który przebiega przez udo, a w okolicy stawu kolanowego rozdziela się na nerw strzałkowy i piszczelowy.

Nerw strzałkowy unerwia mięsień łydkowy przedni, który odpowiedzialny jest za zginanie grzbietowe stopy. Porażenie nerwu strzałkowego od kręgosłupa lub przerwanie jego ciągłości prowadzi m.in. do opadania stopy.

Sprawdź również: Drętwienie lewej ręki i palców lewej ręki

Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa w odcinku lędźwiowo-krzyżowym powoduje zmniejszenie kanałów, przez które nerwy opuszczają kręgosłup. Ucisk na nerwy splotu krzyżowo-lędźwiowego prowadzi m.in. do opadania stopy.

Początkowe objawy związane są z mrowieniem, drętwieniem stopy i goleni, występują także chwilowe niedowłady i zniesienie czucia w okolicy kończyn dolnych.

Uraz odcinka lędźwiowo-krzyżowego może również prowadzić do ucisku na nerw splotu poprzez nieprawidłowe gojenie złamań kręgów lub przesunięcia struktur kręgów.

Czytaj również: Naczyniak kręgosłupa: rodzaje i leczenie

Uszkodzenie nerwu strzałkowego przyczyną opadania stopy

Przyczyny opadania stopy mogą być związane z urazem – wtedy efekt opadania widoczny jest od razu po wypadku. W przypadku, kiedy silny uraz ma miejsce w okolicy goleni lub uda, powodując naruszenie ciągłości włókien nerwu strzałkowego (lub wyżej nerwu kulszowego), mięsień łydkowy nie otrzymuje impulsów. W wyniku urazu może dojść do przerwania włókien nerwowych, ich naciągnięcia lub podrażnienia.

Przeprowadzane zabiegi w okolicy goleni, na udzie lub miednicy również niosą za sobą ryzyko uszkodzenia ważnych nerwów w stopie. Niekiedy przebieg nerwów jest na tyle „podstępny”, że trudno przewidzieć, w jakiej konkretnie lokalizacji można napotkać nerw.

Wykonując manewry kończyną dolną podczas nastawiania złamania, można wywołać rozciągnięcie nerwów, co również będzie dawać objawy opadania kończyny dolnej.

To też może Cię zainteresować: Ból pod stopą – jakie mogą być przyczyny?

Niedowład stopy – inne przyczyny

Przyczynami opadania stopy mogą być również: udar, niedowład jednostronny, nerwiaki. Zarówno udar, jak i niedowład jednostronny powoduje szereg objawów związanych z ośrodkowym układem nerwowym.

Ilość i nasilenie objawów dysfunkcji ośrodkowego układu nerwowego zależy od intensywności i czasu trwania udaru. U niektórych pacjentów opadanie stopy może pojawić się jako powikłanie udaru. Wynika to z upośledzenia neuronów i włókien nerwowych odpowiedzialnych za motorykę mięśni lewej lub prawej strony ciała.

Nerwiak jest rodzajem łagodnego nowotworu, który lokalizuje się w komórkach nerwowych, wypustkach nerwowych lub ich osłonkach. Nerwiak może być zlokalizowany bezpośrednio w nerwie strzałkowym, a także nieco wyżej – w nerwie kulszowym.

Nerwiaki mogą występować w kanale kręgowym, powodując znacznie więcej objawów niż nerwiak nerwu strzałkowego. Stopa opada w wyniku zgrubienia włókien nerwowych oraz ich ucisku.

Czytaj również: Złamanie miednicy – przyczyny, objawy, leczenie, rehabilitacja, powikłania

Operacja stopy to sposób na opadanie kończyny dolnej?

Zabiegi operacyjne stosuje się w wyjątkowych przypadkach. Operacji można poddać obecne nerwiaki stopy. Ich usunięcie może przyczynić się do prawidłowego funkcjonowania stopy. Jeżeli znana jest przyczyna neurochirurgiczna ucisku na nerwy w stopie, pacjenta również można poddać operacji celem uwolnienia kanału, przez który wychodzi nerw z kręgosłupa.

Wspomagająco w leczeniu opadania stopy i uszkodzeń nerwów można stosować terapię farmakologiczną. Stosuje się kompleksy witamin – szczególnie z zawartością witaminy B.

Przeczytaj też: Drętwienie i mrowienie palców u nóg – przyczyny

Rehabilitacja i ćwiczenia na opadającą stopę

Opadającą stopę należy poddać intensywnej rehabilitacji. W większości przypadków opadanie udaje się zniwelować i przywrócić w miarę fizjologiczny ruch stopy. Część przypadków niestety wskazuje, że zmiany są trwałe i nie da się ich cofnąć, szczególnie przy przerwaniu ciągłości nerwu lub utrwalonym niedowładzie stopy.

Fizjoterapia zastosowana w tym przypadku obejmuje masaże oraz czynne ćwiczenia na opadanie stopy. Dodatkowo można zastosować zabiegi fizykoterapeutyczne, takie jak: elektrostymulacje, wirówki, pole magnetyczne, lampę sollux, laser.

Elektrostymulacja, ruch i ciepło korzystnie wpływają na regenerację nerwu. Można wykorzystać też specjalne ortezy na opadającą stopę, podtrzymujące staw skokowy.