Opuchlizna twarzy i obrzęk na twarzy

Kiedy może pojawić się obrzęk i opuchlizna na twarzy?

Opuchlizna i obrzęk twarzy jest objawem niespecyficznym, który może pojawić się zarówno w stanach fizjologicznych (w okresie poprzedzającym miesiączkę, w ciąży), jak i w poważnych chorobach. W celu zróżnicowania przyczyn obrzęku twarzy, istotne znaczenie mają okoliczności pojawienia się opuchlizny, czas utrzymywania się obrzęku, tendencja do ustępowania obrzęku, obecność innych objawów.

W razie wątpliwości, lekarz poszerza diagnostykę o badania laboratoryjne i obrazowe. Postępowanie ukierunkowane jest przede wszystkim na usunięcie przyczyny objawu.

Przeczytaj więcej na temat: Niski progesteron – leczenie, objawy, skutki

Najczęstsze przyczyny opuchlizny na twarzy

Opuchlizna na twarzy po urazie

Pourazowy obrzęk twarzy to najczęściej następstwo urazu – wypadku, pobicia. Obrzęk twarzy często bywa efektem urazów, np. pobicia, upadku na twarz, pogryzienia (np. przez zwierzę). Towarzyszą mu zasinienia, powierzchowne uszkodzenie naskórka, bolesność, tkliwość palpacyjna. Opuchlizna na twarzy ustępuje samoistnie. Ulgę choremu mogą przynieść chłodne okłady.

Pokrzywka

Inną z chorób o podłożu głównie alergicznym, w przebiegu której może pojawić się obrzęk twarzy, jest pokrzywka. W jej przebiegu na skórze powstają swędzące bąble, zwykle na podłożu obrzękowym. W leczeniu pokrzywki stosowane są glikokortykosteroidy oraz leki przeciwhistaminowe.

Obrzęk twarzy po ugryzieniu przez owady

Zlokalizowane obrzęki umiejscowione na twarzy bywają efektem pokąsania przez owady, np. przez komary. Najczęściej ognisko obrzęku jest niewielkie, ale w sytuacji, gdy ukąszeń było wiele lub pacjent jest podatny na rozwój silnego odczynu po ukąszeniach owadów, może zdarzyć się, że opuchnięta jest cała twarz. Obrzęku stępuje samoistnie. Czasami pomocne bywa zastosowanie leków przeciwhistaminowych.

Obrzęk twarzy – przyczyny stomatologiczne

Obrzęki umiejscowione na twarzy mogą świadczyć o procesach chorobowych toczących się w jamie ustnej, np. o tworzeniu się ropnia zębopochodnego. Objawia się on silną bolesnością i zaczerwienieniem i obrzękiem skóry nad zębem, utrudnieniem przyjmowania pokarmów oraz mówienia. Ropnie zębopochodne wymagają leczenia stomatologicznego.

Jakie choroby mogą powodować opuchliznę i obrzęk na twarzy?

Obrzęki twarzy w chorobach nerek

Jedną z częstszych przyczyn obrzęków są choroby nerek. Obrzęki typowe są dla tzw. zespołu nerczycowego, w przebiegu którego dochodzi do wzmożonego wydalania białek z moczem, w tym albumin odpowiedzialnych za utrzymanie tzw. ciśnienia onkotycznego osocza. W wyniku hipoalbuminemii dochodzi do obniżenia ciśnienia onkotycznego i ucieczki płynów z przestrzeni wewnątrznaczyniowej do przestrzeni pozanaczyniowej, czego konsekwencją są obrzęki.

Pierwszą lokalizacją obrzęków w chorobach nerek zwykle jest twarz (zwłaszcza okolice powiek) oraz podudzia. Postępowanie sprowadza się przede wszystkim do leczenia choroby podstawowej.

Przyczyny endokrynologiczne obrzęku twarzy

Obrzęki zlokalizowane na twarzy często są wynikiem chorób układu wewnątrzwydzielniczego.

• obrzęki twarzy w niedoczynności tarczycy

Typowym objawem niedoczynności tarczycy jest tzw. obrzęk śluzowaty zlokalizowany przede wszystkim na twarzy, wywołany odkładaniem się glikozaminoglikanów. Skóra nad obrzękiem jest sucha i twarda, a twarz przybiera maskowaty wygląd.

• obrzeki twarzy w nadczynności nadnerczy

Hormony nadnerczy (głównie mineralokortykosteroidy) odpowiadają za zatrzymywanie sodu i wody w organizmie, co skutkuje powstawanie obrzęków. Obrzęki są uogólnione, powstają także na twarzy.

Obrzęk Quinckego

Obrzęk Quinckego to choroba nazywana inaczej obrzękiem naczynioruchowym. Najczęściej ma ona podłoże alergiczne – w odpowiedzi na alergen (np. na pokarmy) uwalniane są mediatory (np. histamina), które prowadzą do gwałtownego powstawania objawów, w tym obrzęku twarzy(zwłaszcza warg oraz okolic powiek). Obrzękowi twarzy często towarzyszy obrzęk krtani, który może spowodować groźną dla życia duszność. Obrzęk Quinckego leczony jest za pomocą glikokortykosteroidów oraz leków przeciwhistaminowych.

Czytaj również: Ból twarzy – przyczyny, objawy i leczenie bólu twarzy

Infekcje a obrzęk twarzy

Obrzęki mogą być wyrazem chorób infekcyjnych. Schorzeniem bakteryjnym objawiającym się obrzękiem jest m.in. zapalenie tkanki łącznej (cellulitis), które może dotyczyć tkanek w obrębie twarzy. Czynnikiem etiologicznym choroby najczęściej są gronkowce (najczęściej Staphylococcus auresus), paciorkowce oraz Haemophilus influenzae. Obrzękowi towarzyszy tkliwość, zaczerwienienie, zwiększone ucieplenie. Leczenie polega na podawaniu antybiotyku (lekiem pierwszego rzutu jest amoksycylina).

Do obrzęku twarzy może dojść także w przebiegu róży – choroby wywoływanej przez paciorkowce. Skóra nad obrzękiem jest zaczerwieniona, napięta, błyszcząca, swędzi i boli. Chory uskarża się na objawy ogólnoustrojowe – wysoką gorączkę z dreszczami, uczucie rozbicia. Leczenie róży polega na podawaniu antybiotyków z grupy penicylin.

Obrzęk twarzy może towarzyszyć zapaleniu ślinianek, zapaleniu zatok przynosowych, zapaleniom tkanek oczodołu,zapaleniu jamy ustnej, zapaleniom w obrębie narządu wzroku, czyrakom, chorobie kociego pazura.

Obrzęk na twarzy przed miesiączką i w czasie ciąży

Opuchlizna twarzy przed miesiączką

Fizjologiczną przyczyną powstawania niewielkich obrzęków przed miesiączką są zmiany hormonalne następujące przed krwawieniem miesiączkowym, czyli w okresie tzw. zespołu napięcia przedmiesiączkowego. Bezpośrednio przed miesiączką stężenie progesteronu jest niskie, a stężenie estrogenów – stosunkowo wysokie. Skutkuje to skłonnością do gromadzenia wody w organizmie. Obrzęki przed okresem tworzą się przede wszystkim na kończynach dolnych oraz na twarzy. Mają one charakter przemijający i ustępują wraz z rozpoczęciem się krwawienia miesiączkowego.

Obrzęk twarzy w ciąży

W przebiegu fizjologicznej ciąży dochodzi do wielu zmian w organizmie kobiety. Jedną z nich jest skłonność do gromadzenia wody w organizmie. Wynika ona z fizjologicznych zmian hormonalnych (wzrost stężenia hormonów nadnerczowych) oraz z utraty białka z moczem.

Obrzęki w ciąży stają się najbardziej zauważalne w końcowych tygodniach ciąży. Najczęściej ciężarne zgłaszają obrzęki podudzi oraz dłoni, mogą jednak pojawić się także na twarzy. Celem złagodzenia dolegliwości zaleca się odpoczynek, wysypianie się, unikanie długotrwałego przebywania na słońcu, picie optymalnej ilości płynów, unikanie dosalania potraw.