Mięśniaki macicy to najczęstsze nowotwory niezłośliwe macicy. Występują one zarówno u kobiet w wieku rozrodczym jak i około menopauzalnym. Za przyczynę ich powstawania uważa się brak równowagi hormonalnej. Istnieją trzy typy mięśniaków macicy, a jednym z nich jest mięśniak podsurowicówkowy, określany także jako podsurowiczy. Ten typ mięśniaków macicy nie ma wpływu na zajście w ciążę.
Mięśniak podsurowicówkowy macicy (mięśniak podsurowiczy)
Spis treści
Czym są mięśniaki podsurowicówkowe macicy?
Mięśniaki to guzy łagodne macicy. Najczęstszą lokalizacją mięśniaków jest trzon macicy, w tym miejscu powstaje aż 90% guzów. Mięśniaki rzadko występują pojedynczo, najczęściej są liczne osiągając różne wielkości. Najczęstsze typy to: podśluzówkowy, śródścienny i podsurowicówkowy. Rzadsze postacie mięśniaków to mięśniak uszypułowany, mięśniak szyjkowy i mięśniak międzywięzadłowy.
Typy mięśniaków zależą przede wszystkim od lokalizacji. Mięśniak podsurowicówkowy wzrasta pod błoną surowiczą na zewnątrz macicy. Rosną one do jamy brzusznej nie powodując deformacji wnętrza jamy macicy. Mięśniaki podsurowicówkowe mogą być uszypułowane.
Mięśniak podsurowicówkowy – przyczyny
Niepodważalny znaczenia mają wpływy hormonalne. Świadczy o tym fakt, iż mięśniaki macicy nie występują u dziewczynek w okresie przedpokwitaniowym, częstość występowania zwiększa się wraz z wiekiem i fakt, że wejście w okres menopauzy hamuje wzrost guzów. Czynnikami ryzyka są:
- obciążenie genetyczne – jeśli w rodzinie w pierwszej linii u kobiety występowały mięśniaki macicy ryzyko powstania wzrasta aż trzykrotnie;
- mięśniaki częściej obserwuje się u kobiet, które nie rodziły. Wiek, w którym kobieta zaszła w pierwszą ciążę jest bez znaczenia;
- niepłodność;
- nadwaga – prawdopodobni e związek z nadmiarem estrogenów pochodzących z tkanki tłuszczowej;
- wczesne wystąpienie pierwszej miesiączki – przed jedenastym rokiem życia.
Doustna antykoncepcja hormonalna oraz urodzenie co najmniej jednego dziecka zmniejsza ryzyko powstania mięśniaków.
Czytaj również: Choroba posurowicza – co to jest? Przyczyny, objawy, leczenie, powikłania
Objawy mięśniaków podsurowicówkowych
Szacuje się, że nawet 60–80% mięśniaków macicy przebiega bezobjawowo. Często są one wykrywane podczas rutynowej wizyty u ginekologa. Czasami zdarza się, że są one zdiagnozowane w czasie diagnostyki przyczyny niepłodności. Bezobjawowość dotyczy przede wszystkim mięśniaków o małych rozmiarach. Im większy guz tym będzie dawał coraz intensywniejsze dolegliwości. Jako, że mięśniaki podsurowicze rosną do jamy brzusznej mogą powodować charakterystyczne dla nich objawy:
- bóle związane z uciskiem na sąsiednie narządy;
- mięśniak na tylnej ścianie macicy może wpuklać się w odbytnicę, doprowadzając do kłopotów z wypróżnieniem, może wywołać przewlekłe zaparcia oraz wzdęcia, a w skrajnych przypadkach nawet niedrożności jelita;
- obfite krwawienia miesiączkowe – jest to objaw występujący w przebiegu mięśniaka podsurowicówkowego znacznie rzadziej niż w przypadku pozostałych, zwłaszcza podśluzowego;
- bóle pleców lub kończyn dolnych związane z uciskiem mięśniaka na zakończenia nerwowe;
- jeśli mięśniak na macicy usytuowany jest na przedniej ścianie macicy spowoduje ucisk na pęcherz moczowy, zaburzenia oddawania moczu, uczucie parcia na mocz;
- powiększenie obwodu brzucha jeśli mięśniak macicy osiąga znaczne rozmiary.
Należy pamiętać, że jeśli objawy nagle się pojawiły i bardzo szybko się nasilają trzeba wziąć pod uwagę możliwość rozwoju mięśniakomięsaka. Jest to nowotwór które może powstać z utkania mięśni gładkich lub wtórnie ulec transformacji z mięśniaka. Jest to sytuacja bardzo rzadka; 0,1–0,8% mięśniaków macicy ulega takiemu zezłośliwieniu. Mięsaki powstają najczęściej u kobiet które były leczone z powodu innych nowotworów i poddawanych radioterapii miednicy mniejszej.
Mięśniak podsurowiczy – diagnostyka
Jak wcześniej wspomniano, mięśniaki macicy często przebiegają bezobjawowo, zwłaszcza te o małych rozmiarach i wykrywane są podczas rutynowej wizyty kontrolnej. Już podczas badania ginekologicznego mogą być wyczuwalne. Badanie ultrasonograficzne może to potwierdzić, pozwalając na szczegółowy opis zmian; wielkość, kształt, lokalizację, unaczynienie.
Dokładna ocena mięśniaków jest niezwykle istotna ponieważ warunkuje wybór odpowiedniego leczenia. Należy pamiętać że u jednej kobiety mogą występować wszystkie rodzaje mięśniaków macicy. Kolejną metodą diagnostyczną jest rezonans magnetyczny, który pozwala na dokładniejszą ocenę guzów, stosunków anatomicznych w miednicy mniejszej.
Należy pamiętać że coraz bardziej popularna metoda diagnostyczno-terapeutyczna czyli histeroskopia nie może być wykorzystywana w przypadku mięśniaków podsurowicówkowych. Jak wspomniano na początku, mięśniaki te wzrastają na zewnątrz macicy a histeroskopia pozwala na uwidocznienie i zabiegi wewnątrz mięśnia macicznego.
Mięśniak podsurowicówkowy a ciąża
Uważa się, że lokalizacja podsurowicza nie wpływa ani na zajście w ciążę ani na jej utrzymanie. Jako, że guz podsurowicówkowy rośnie na zewnątrz macicy i nie zniekształca jej wnętrza nie stanowi utrudnienia dla implantacji zarodka. Nie utrudnia także prawidłowego rozwoju płodu.
Czasami jednak że mięśniaki podsurowicze zmieniają w ciąży swoją lokalizację i uwypuklają się do wnętrza macicy. Mogą utrudniać prawidłowe wzrastanie płodu, a także przyczynić się do przedwczesnego porodu dlatego ciężarna z mięśniakami zawsze powinna być objęta uważniejszą obserwację.
Leczenie mięśniaków podsurowicówkowych
Istnieje kilka metod leczenia mięśniaków podurowicówkowych; zachowawcze i radykalne czyli operacyjne. Wybór metody zależy od lokalizacji mięśniaków, ich wielkości, unaczynienia, objawów jakie wywołują, a także planów prokreacyjnych pacjentki. Bierze się pod uwagę oczywiście komfort życia pacjentki oraz jej preferencje.
W przypadku bardzo małych mięśniaków możliwa jest niekiedy jedynie obserwacja pacjentki, w innych sytuacjach konieczne może być wdrożenie leczenia. Najczęściej jest to leczenie operacyjne; u kobiet które nie planują już zachodzić w ciążę wykonuje się histerektomię czyli usunięcie całej macicy.
Można także zastosować miomektomię czyli wyłuszczenie z pozostawieniem mięśnia macicy. W rzadkich przypadkach wykonuje się embolizację mięśniaków macicy czyli zamknięcie naczynia zaopatrującego mięśniak. Niewątpliwą wadą tej metody jest brak możliwości wykonania badania histopatologicznego stwierdzającego czy to na pewno mięśniak a nie np. mięsak. Jak już wspomniano przy wyborze bierze się pod uwagę wiele czynników aby efekty były korzystne dla pacjentki.
Opublikowano: 21.04.2015;
aktualizacja: 24.08.2018
Oceń:
4.2
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Katarzyna Ząbek-Kwiek
Lekarz
Absolwentka Wydziału Lekarskiego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Pracuje w Szpitalu MSW w Krakowie.
442
Komentarze i opinie (3)
opublikowany 11.10.2018
opublikowany 13.12.2018
opublikowany 08.02.2019