Jednym z bardziej nieproszonych lokatorów w naszych domach i mieszkaniach z pewnością jest karaluch domowy. Jego widok to nie tylko nic przyjemnego, ale także sygnał alarmowy wymagający natychmiastowego działania, w przeciwnym razie będziemy zmuszeni do walczenia z całą kolonią. Jak wyglądają karaluchy i skąd się biorą w naszych domach? Czy są groźne dla człowieka? Jakie choroby przenoszą? Czy istnieją sposoby na ich skuteczne pozbycie się?
Karaluchy – jak wyglądają, czy przenoszą choroby, jak się ich pozbyć z domu?
Spis treści
Jak wygląda karaluch?
Karaluch (Blatella orientalis) to niewielki owad, mierzący od 17 do 29 mm, posiadający błyszczące, lekko spłaszczone ciało, o rudawym lub czarnym zabarwieniu (dorosłe osobniki zazwyczaj są brunatno czarne). Obecne są praktycznie na całej kuli ziemskiej. Karaluchy uwielbiają ciepłe i wilgotne pomieszczenia. Samica karalucha składa jednorazowo kilka do kilkunastu jaj, z których po kilkudziesięciu dniach wykluwają się larwy. Warto jednak pamiętać, że karaluchy rozmnażają się przez cały rok, co sprawia, że jedna samica może w ciągu roku powiększyć stado nawet o ponad 200 osobników. W zależności od temperatury i innych czynników klimatycznych czas życia karaluchów może wynosić nawet dwa lata.
Karaluchy to owady wszystkożerne, prowadzące przede wszystkim nocny tryb życia. Uwielbiają zwłaszcza owoce, warzywa oraz produkty sypkie np. cukier czy mąkę. Jest to gatunek wyjątkowo odporny i trudny do wytępienia. Nie tylko potrafią przetrwać bez pożywienia nawet kilkadziesiąt dni, ale także nie straszne im są różnego rodzaju powszechne trucizny czy promieniowanie radioaktywne (są w stanie wytrzymać nawet 100 razy większą dawkę niż człowiek).
Warto pamiętać, że często karaluchy mylone są z innym gatunkiem owadów, jakim są karaczany prusaki (Blatella germanica). Jak rozpoznać karalucha? Jego ciało jest mniej spłaszczone niż ciało prusaka, a głowa niezbyt wyraźnie oddzielona od tułowia. Poza tym prusaki są zazwyczaj żółtawe z czerwonym wybarwieniem.
Czy karaluchy są groźne dla człowieka?
Karaluchy same w sobie nie stanowią bezpośredniego zagrożenia dla człowieka. Ich niebezpieczeństwo wynika głównie z faktu, iż mogą przenosić różnego rodzaju choroby, takie jak cholera, gruźlica czy dżuma. Na ich ciele powszechnie bytuje bowiem ponad 80 chorobotwórczych patogenów, takich jak bakterie, wirusy (w tym rotawirusy czy wirus grypy), grzyby oraz pierwotniaki (wywołujące m.in. toksoplazmozę).
Niejednokrotnie także obecność karaluchów (a właściwie ich odchodów zanieczyszczających np. żywność czy kuchenne blaty) powoduje u ludzi objawy alergiczne. Najczęściej diagnozowanymi objawami są duszności, kaszel, katar czy wyprysk kontaktowy.
Skąd się biorą karaluchy w domu?
Karaluchy i prusaki to grupa owadów, które mogą pojawić się nie tylko w miejscach brudnych i zaniedbanych, ale również w czystych, nowo wybudowanych budynkach. Powszechnie są spotykane one w zabudowie wielorodzinnej, zarówno tej z przed kilkudziesięciu lat jak i nowoczesnych apartamentowcach.
Co przyciąga karaluchy? Przede wszystkim dostępność resztek jedzenia, stanowiących ich pożywienie i umożliwiających przeżycie. Z jednego do drugiego mieszkania mogą one migrować m.in. kanalizacją czy przez ciągi wentylacyjne. Choć mają skrzydła, nie zalicza się ich do owadów latających. Służą im one tylko jako zabezpieczenie przed upadkiem z dużej wysokości.
Jak sprawdzić czy mamy karaluchy w domu? Najłatwiej obecność prusaków i karaluchów zauważyć po zmroku, w pobliżu szafek kuchennych z żywnością, pojemnika na chleb czy śmietnika z resztkami jedzenia, gdzie pojawiają się w poszukiwaniu pożywienia. Niejednokrotnie zapalając nagle światło możemy dostrzec uciekające przed nim dorosłe osobniki. Oprócz tego możemy również w szafkach kuchennych i łazienkowych natknąć się na jaja karaluchów (ciemnobrązowe lub żółtawe, lekko zaokrąglone bloki) lub ich odchody (niewielkie, około 1 mm, przypominające nieco barwą i konsystencją fusy z kawy).
Jak się pozbyć karaluchów?
W przypadku prusaków i karaluchów w domu z pewnością należy nastawić się na długą i trudną walkę. Dostępność pożywienia skutecznie będzie zniechęcać je do przeniesienia się w inne miejsce, dlatego jednym z najprostszych sposobów na ograniczenie ich obecności jest:
- przechowywanie pożywienia w szczelnie zamkniętych pojemnikach;
- regularne sprzątanie resztek, okruszków pieczywa i innych pozostałości posiłków z blatów i szafek kuchennych;
- codzienne wyrzucane śmieci, w szczelnie zamkniętych workach.
Oprócz tego można wypróbować domowe sposoby zwalczania karaluchów, takie jak:
- pułapka piwna – alkohol umieszczamy w miseczce, ustawiając obok niewielką kładkę. Karaluchy wchodzą, skuszone aromatem trunku, do miski i nie są w stanie się z niej wydostać;
- pułapka kawowa – fusy kawy mielonej umieszczamy w misce lub słoiku i ustawiamy go w miejscu, gdzie często pojawiają się insekty. By ułatwić im dostęp, warto oprzeć o słoik kawałek tektury. Najedzone fusami owady nie będą w stanie opuścić pojemnika;
- roztwór kwasu borowego lub maść siarkowa – smarujemy nimi bądź nasączamy np. otręby lub pieczywo i zostawiamy w miejscu gdzie często pojawiają się owady. Dobrym sposobem jest także wymieszanie kwasu borowego z żółtkiem i mąką ziemniaczaną i utworzenie niewielkich kulek, które następnie należy rozłożyć w miejscach bytności owadów.
Warto pamiętać, że stosując domowe metody zwalczania karaluchów, każdą pułapkę należy rozstawiać co najmniej kilkukrotnie, rzadko kiedy bowiem wszystkie owady zostaną wyłapane za pierwszym razem.
Jeżeli jednak chcemy mieć pewność, że żaden owad nie pozostanie przy życiu, warto zdecydować się na zastosowanie specjalnych trutek na karaluchy i karaczany prusaki. Są one dostępne w formie granulatu lub żelu, które należy wyłożyć w miejscach wskazujących na ich obecność. Możemy także zdecydować się na płyny owadobójcze, którymi należy spryskać wszystkie szczeliny i trudno dostępne, wilgotne miejsca.
Chcąc wytępić karaluchy szybko i skutecznie możemy także skorzystać z usług specjalnych firm, zajmujących się ich zwalczaniem. Najczęściej stosowaną przez nie metodą jest profesjonalną fumigacja karaluchów, polegająca na rozpyleniu w całym mieszkaniu bardzo silnych środków owadobójczych, które niszczą zarówno dorosłe osobniki jak i larwy czy jaja. Jest to bez wątpienia jedna z najskuteczniejszych metod zwalczania karaluchów, jednak wiąże się z koniecznością opuszczenia mieszkania na pewien czas. W większości przypadków bowiem stosowane przez specjalistów środki owadobójcze są szkodliwe również dla człowieka.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Joanna Jarmuł-Pietraszczyk, Robert Wrzesień, Elbieta Budzińska-Wrzesień i Marta Kamionek, METODY KONTROLI I ZWALCZANIA SYNANTROPOWYCH KARACZANÓW (Blattella germanica L) W RÓŻNYCH EKOSYSTEMACH MIEJSKICH, Proceedings of ECOpole, Vol. 4, No. 2 2010;
- Bijo, Bizena & Refugjati, Vinela & Haxhiaj, Endri. (2014). Evaluation scheme for Blatta orientalis and Blattella germanica in food units with HACCP implementation;
- Boczek Jan, Pruszyński Stefan, KARACZANY, INNE OWADY ORAZ ROZTOCZE JAKO ŹRÓDŁA ALERGENÓW, ZAGADNIENIA DORADZTWA ROLNICZEGO NR 1/2016.
Opublikowano: 12.05.2023;
Oceń:
0.0
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Natalia Michalak
diagnosta laboratoryjny
Absolwentka kierunku analityka medyczna na Śląskim Uniwersytecie Medycznym w Katowicach. Prywatnie mama wesołej dwójki i pasjonatka zdrowego i aktywnego stylu życia. Dzięki swojemu wykształceniu doskonale wie, jak ważną rolę odgrywa w trosce o zdrowie i dobre samopoczucie odpowiednia profilaktyka, której niezbędnymi elementami są m.in. regularnie wykonywane badania laboratoryjne, odpowiednia dieta i aktywność fizyczna.
70
Komentarze i opinie (0)