Przyczyn podrażnionej i wysuszonej skóry może być wiele. Często pojawiają się także suche plamy na twarzy, nogach czy rękach – niekiedy swędzące czy ze skłonnością do pękania. Ich przyczyną mogą być warunki atmosferyczne, detergenty, ale też niektóre choroby, takie jak grzybica skóry, łupież pstry, łuszczyca, egzema (alergia kontaktowa) czy atopowe zapalenie skóry. Co oznacza podrażniona i sucha skóra oraz szorstkie plamy na ciele?
Suche plamy na skórze – przyczyny szorstkich zmian skórnych
- Wysuszona i szorstka skóra – co to znaczy?
- Suche plamy na skórze – jakie są najczęstsze przyczyny?
- Grzybica i łupież a suche plamy na ciele
- Łuszczyca powodująca powstawanie suchych i swędzących plam na skórze
- Suche plamy na skórze – objaw egzemy i AZS?
- Co jeszcze może oznaczać sucha skóra, plamy na ciele i przebarwienia?
Wysuszona i szorstka skóra – co to znaczy?
Suche plamy na skórze to problem bardzo rozpowszechniony wśród pacjentów i częsty powód wizyt u dermatologów. Istnieje wiele przyczyn oraz mechanizmów, które prowadzą do objawu, jakim jest wysuszona skóra.
Niektóre z nich łatwo wyeliminować poprzez odpowiednie nawilżanie i pielęgnację, ale istnieją też poważne schorzenia, w których mamy do czynienia z powstawianiem suchych plam, krost oraz grudek, które mogą być groźne i wymagają szybkiej diagnostyki, a także leczenia.
Przeczytaj: Brązowe plamy na skórze – jakie mogą być przyczyny?
Sucha skóra jest cienka, często zaczerwieniona, ma tendencję do świądu, pieczenia , bywa wrażliwa na urazy, podrażnienia i wymaga szczególnej troski. Skóra człowieka jest narządem, który ochrania organizm przed działaniem wielu szkodliwych czynników środowiska zewnętrznego oraz odgrywa ważną rolę w funkcjonowaniu całego organizmu.
Przeczytaj też: Pękająca skóra na palcach – jak temu zaradzić?
W związku z tym, że skóra jako narząd położony najbardziej „na zewnątrz” organizmu jest narażona na ciągle działanie różnych szkodliwych czynników, często trudno znaleźć jednoznaczną przyczynę problemów dermatologicznych.
Przesuszona skóra może być efektem działania czynników zewnętrznych, jak i zaburzeń funkcjonowania organizmu.
Sprawdź też: Strupy w nosie – przyczyny, objawy, leczenie
Suche plamy na skórze – jakie są najczęstsze przyczyny?
Suche plamy na skórze stanowią najczęściej niegroźną przypadłość i można z nimi łatwo walczyć.
Detergenty wywołujące podrażnienia i suchość skóry
Do częstych przyczyn ich powstawania należy działanie detergentów, proszków do prania czy kosmetyków zawierających substancje konserwujące lub zapachowe – powodują one zniszczenie bariery ochronnej naskórka, jaką są lipidy oraz zmniejszenie kwaśnego pH skóry, co prowadzi do utraty wody i wysuszenia skóry.
Skutkiem tego są suche, szorstkie, zgrubiałe plamy na rękach z tendencją do pękania – niekiedy piekące lub swędzące.
To też Cię może zainteresować: Pęcherze, pęcherzyki i bąble na skórze – co mogą oznaczać?
Czynniki atmosferyczne, długotrwała ekspozycja na słońce i inne przyczyny powstawania suchych plam na ciele
Wśród innych przyczyn suchych plam na ciele (np. na twarzy, nogach czy dłoniach) należy wymienić:
- działanie niskich i wysokich temperatur, zimnego wiatru, klimatyzacji – czynniki te prowadzą do szybkiego wysuszenia skóry,
- zbyt długie przebywanie pod gorącym prysznicem,
- używanie szorstkich gąbek do kąpieli,
- częste korzystanie z basenów,
- nierozsądne korzystanie ze słońca – zbyt intensywna ekspozycja na słońce powoduje niszczenie skóry, a poparzenia słoneczne jej łuszczenie się i suchość.
To też może Cię zainteresować: Co może być przyczyną pojawienia się krost na głowie?
Niewłaściwa pielęgnacja prowadząca do wysuszania skóry
Czynnikiem sprawczym przy powstawaniu suchych plam na skórze może być także niewłaściwa pielęgnacja – w przypadku tendencji do przesuszania skóry należy dbać o systematyczne jej nawilżanie – stosować balsamy, emolienty oraz oleje nawilżające.
Przeczytaj: Krostki na twarzy – co może je powodować?
Grzybica i łupież a suche plamy na ciele
Suche plamy na skórze mogą być również wywołane zakażeniem grzybiczym.
Grzybica skóry
Grzybica skóry to choroba dosyć częsta, wywołana przez małe organizmy żyjące naturalnie na skórze człowieka lub pochodzące ze środowiska zewnętrznego.
Istnieją trzy rodzaje grzybów chorobotwórczych:
- dermatofity,
- drożdżaki,
- grzyby pleśniowe.
Do zarażenia się chorobotwórczym gatunkiem grzyba może łatwo dojść podczas bezpośredniego kontaktu z osobą chorą lub przy dotykaniu przedmiotów, na których bytują grzyby.
To też może Cię zainteresować: Swędząca wysypka na rękach – przyczyny, leczenie
Grzybica paznokci
Jedną z częstszych postaci grzybicy jest grzybica paznokci – stóp lub dłoni. Objawia się ona zniszczeniem płytki paznokciowej, może zająć wszystkie palce, jest trudna w leczeniu, często wymaga stosowania doustnego leczenia przeciwgrzybiczego.
Zobacz też: Wysypka na nogach – jakie są przyczyny krostek na nogach?
Grzybica stóp
Częstym rodzajem grzybicy jest grzybica stóp – powstają grudki, suche plamy, dochodzi do łuszczenia się suchej skóry , pojawia się silny świąd, zaczerwienienie, pęcherze. Ta postać grzybicy łatwo przenosi się przy korzystaniu ze wspólnego prysznica lub wanny, podczas korzystania z basenów i saun, podczas chodzenia w pożyczonych butach.
Noszenie ciasnych butów, grubych, nieprzepuszczających powietrza skarpet również może przyczyniać się do rozwoju grzybicy.
To też może Cię zainteresować: Jakie schorzenia wywołują plamy na skórze?
Łupież
Inną chorobą wywoływaną przez grzyby bytujące w martwych warstwach naskórka skóry jest łupież pstry .
Do objawów tej odmiany grzybicy należą suche plamy na ciele barwy różowej lub beżowej, które są swędzące, mogą się łuszczyć i ulegać odbarwieniu pod wpływem promieniowania słonecznego, tworząc białe plamy na brzuchu i plecach.
Objawy mogą również obejmować owłosioną skórę głowy. Choroba ma tendencję do nawrotów – nieprzestrzeganie higieny i pocenie się predysponują do jej rozwoju.
Zobacz też: Alergia wziewna – przyczyny, objawy, leczenie
Łuszczyca powodująca powstawanie suchych i swędzących plam na skórze
Łuszczyca to dosyć częsta choroba, która dotyka około 2% społeczeństwa. Objawami są suche plamy w postaci tarczek – uniesionych ponad skórę i pokrytych srebrnobiałą łuską. Umiejscowione są one głównie w okolicy łokci, kolan, tułowia, okolicy krzyżowej oraz owłosionej skóry głowy.
Zmiany skórne są zwykle suche i swędzące, jednak nie towarzyszy im wysięk ani krwawienie. Skóra niezajęta przez tarczki jest niezmieniona, a same zmiany są dobrze odgraniczone. Cechą charakterystyczną tej choroby jest łuszcząca się skóra – czasem może odpadać dużymi płatami.
Łuszczyca przebiega z okresami zaostrzeń i remisji, niestety pomimo stosowania leczenia – zwykle nawraca. Objawy łuszczycy prowadzą często do dyskryminacji chorych w społeczeństwie, wiele osób błędnie uważa ją za chorobę zakaźną. Ta choroba skóry współistnieje czasem z innymi chorobami, takimi jak zapalenie stawów lub zapalenie jelita grubego .
Zobacz też: Czerwone plamy na nogach – co mogą oznaczać?
Suche plamy na skórze – objaw egzemy i AZS?
Działanie układu immunologicznego w odpowiedzi na różne czynniki może wywołać nieprawidłową reakcję limfocytów – alergię, która nie tylko objawia się kaszlem czy katarem, ale również różnorodnymi zmianami skórnymi.
Egzema - alergia kontaktowa
Suche plamy na skórze mogą wystąpić u pacjenta z alergią kontaktową, tzw. egzemą.
Alergię kontaktową może wywołać każdy materiał, tworzywo, kosmetyk, który ma kontakt ze skórą. Początkowo występują nadżerki, ranki, sączenie się z nich wydzieliny, silny świąd, czerwone plamy na skórze. Gdy kontakt z czynnikiem uczulającym trwa długo, dochodzi do wysuszenia skóry i zgrubienia naskórka.
AZS
Suche plamy na ciele widoczne są również u pacjentów z AZS – atopowym zapaleniem skóry .
To przewlekłe zapalenie u pacjentów z:
- alergią na alergeny wziewne (roztocza, pyłki),
- alergią na alergeny pokarmowe (np. białko mleka u niemowląt),
- nadwrażliwością na kosmetyki (mydło, środki do prania).
Cechą najbardziej charakterystyczną jest uporczywy świąd (swędzenie) skóry, grudki, wysypka na ciele, przesuszenie skóry. Zmiany te powstają głównie w zgięciach łokciowych i kolanowych oraz na twarzy.
Co jeszcze może oznaczać sucha skóra, plamy na ciele i przebarwienia?
Suchość skóry może wynikać również z różnych czynników mających swoje źródło wewnątrz organizmu.
Niedobory pokarmowe
Wśród czynników wpływających na przesuszenie skóry należy wymienić niedobory pokarmowe – głównie siarki, cynku, selenu, żelaza, witaminy A, D, E. Te składniki pokarmowe odpowiedzialne są za wygląd, nawilżenie i odporność skóry, a także kondycję paznokci oraz włosów.
Aby dostarczać organizmowi wszystkich wymienionych składników, należy stosować urozmaiconą, różnorodną dietę korzystną dla skóry.
„Dieta na skórę” powinna być obfita w:
- świeże warzywa i owoce,
- ryby,
- chude mięso,
- orzechy,
- produkty mleczne.
Zaburzenia hormonalne
Na wygląd skóry wpływają także zaburzenia hormonalne w ciąży, np. ostuda ciążowa , objawiająca się głównie przebarwieniami twarzy. Mają one postać brązowych plam na skórze, przede wszystkim na policzkach. Takie plamy na twarzy mogą być też skutkiem ubocznym stosowania antykoncepcji hormonalnej lub niektórych leków (np. fenytoiny). Powstają również w okresie okołomenopauzalnym.
Za suchą, spierzchniętą i podrażnioną skórę mogą odpowiadać także zaburzenia endokrynologiczne – niedoczynność tarczycy, zaburzenia pracy przysadki mózgowej czy nadnerczy. Charakterystycznym objawem niedoboru hormonów tarczycy są zmiany w skórze i jej przydatkach – suchość, zmniejszenie elastyczności skóry, zniszczone oraz wypadające włosy, łamliwość paznokci.
Suchość skóry a wiek
Należy pamiętać, że wraz z wiekiem, szczególnie u kobiet, zmniejsza się poziom estrogenów i progesteronu, które są odpowiedzialne za wygląd skóry. Ponadto spada ilość kolagenu w skórze i włókien elastycznych, co prowadzi do jej suchości, powstawania plam, przebarwień oraz zmarszczek.
Czytaj również: Wybroczyny na skórze – co oznaczają, przyczyny, badania, leczenie
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Joanna Narbutt, "Najczęstsze dermatozy w praktyce lekarza rodzinnego", Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2019,
- Richard Weller, John Hunter, John A. Savin, Mark Dahl, red. wyd. pol. Grażyna Chodorowska, „Dermatologia kliniczna”, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2011,
- Wolfram Sterry, Ralf Paus, Walter Burgdorf, red. wyd.pol. Waldemar Placek, "Dermatologia", Wydawnictwo Czelej, Lublin 2009,
- Andrzej Emeryk, "Choroby alergiczne w praktyce lekarza rodzinnego", Wydawnictwo Termedia, Poznań 2019,
- Adam Borzęcki, „Praktyczne wskazówki rozpoznawania i leczenia łuszczycy”, [w:] Borgis - Medycyna Rodzinna 1/2000.
Adrianna Bogacz
Lekarz
Lekarz w trakcie specjalizacji z patomorfologii. Absolwentka Wydziału Lekarskiego z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu (Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach).
Komentarze i opinie (3)
opublikowany 20.02.2019
opublikowany 27.02.2019
opublikowany 07.04.2021