Pokrzywka na twarzy – przyczyny, rodzaje, objawy, leczenie

Maja Wędrocha lekarz 19 grudnia 2017

Pokrzywka to zmiany na skórze o charakterze bąbli i czerwonych plam na ciele. Jej przyczyny to np.: kontakt z niektórymi kosmetykami, ekspozycja na zimno lub ciepło, alergia, reakcja na niektóre leki czy ukąszenie owada. Wyróżnia się postać: fizyczną, cholinergiczną, kontaktową, pokarmową, polekową, po ugryzieniu (np. osy). Pokrzywce na twarzy lub szyi towarzyszy często świąd skóry. Leczenie opiera się na podawaniu leków antyhistaminowych.

Spis treści

Pokrzywka na twarzy to bąble i czerwone plamy na skórze
Pokrzywka – jakie są rodzaje?
Pokrzywka na twarzy – przyczyny
Pokrzywka – objawy towarzyszące
Pokrzywka – leczenie

Pokrzywka na twarzy to bąble i czerwone plamy na skórze

Pokrzywka to określenie zmian chorobowych występujących na skórze. Nazwa wywodzi się z podobieństwa zmian skórnych w jej przebiegu do tych, które powstają po oparzeniu pokrzywą.

Zmiany na skórze twarzy i innych części ciała w pokrzywce to wykwity o charakterze bąbli. Bąble pokrzywkowe to porcelanowo białe (otoczone rumieniem) lub czerwone plamy, które są wyniosłe ponad powierzchnię skóry, mają wyraźne zarysy, rozmaite kształty, mogą być bardzo rozległe, powstają szybko i ustępują po kilku, kilkunastu godzinach bez pozostawienia śladu.

Najczęściej towarzyszy im świąd skóry, nierzadko także obrzęk błon śluzowych w jamie ustnej i drogach oddechowych, co może być nawet zagrożeniem życia (gdy dotyczy krtani).

Najczęstszą postacią pokrzywki jest pokrzywka ostra (maksymalnie do 6 tygodni), ale może mieć ona również charakter przewlekły.

Do czynników wywołujących pokrzywkę zaliczamy: leki, pokarmy, dodatki do żywności, alergeny wdychane z powietrzem, a także czynniki fizyczne, jak zimno, wiatr, a czasem nawet wysiłek fizyczny.

Czy pokrzywka jest zaraźliwa? Nie jest to choroba zakaźna, więc nie ma ryzyka zarażenia.

To też może Cię zainteresować: Co może być przyczyną pojawienia się krost na głowie?

Pokrzywka – jakie są rodzaje?

Są różne sposoby podziału pokrzywki, np.: ostra, przewlekła, samoistna, indukowana, alergiczna, niealergiczna itd. Przyczyny u dorosłych i u dzieci są bardzo podobne.

Najczęstsze rodzaje pokrzywki to:

pokrzywka fizyczna, np. z zimna (wywołana przez zimne powietrze, wodę, wiatr), z ucisku (występuje po uciśnięciu skóry, zazwyczaj jest bolesna), cieplna, słoneczna,
pokrzywka cholinergiczna – spowodowana przez wzrost temperatury ciała po wysiłku fizycznym albo ogrzaniu ciała w sposób inny niż aktywność fizyczna (w sposób bierny),
pokrzywka kontaktowa – spowodowana przez pokarmy (orzechy, ryby), lateks, sierść i ślinę zwierząt, substancje chemiczne zawarte w odzieży, kosmetykach,
pokrzywka pokarmowa – najczęściej po orzechach, rybach i owocach morza, jajach, mleku, soi, niektórych owocach (np. truskawkach), wywołują ją także szeroko stosowane dodatki do żywności i wzmacniacze smaku (np. glutaminian sodu),
pokrzywka polekowa – wywołana najczęściej przez penicylinę i niektóre środki przeciwbólowe (ibuprofen, ketoprofen), aspirynę,
pokrzywka po ugryzieniu lub ukąszeniu przez owady błonkoskrzydłe (pszczoły, osy, szerszenie).

Przyczyną pokrzywki na skórze mogą być też choroby internistyczne (autoimmunologiczne), jak toczeń rumieniowaty układowy czy choroba Hashimoto, nowotwory, wirusowe zapalenia wątroby.

To też może Cię zainteresować: Jakie schorzenia wywołują plamy na skórze?

Pokrzywka na twarzy – przyczyny

Pokrzywka na twarzy i pokrzywka na szyi są zwykle związane z zimnem lub nasłonecznieniem (jeśli inne części ciała są zakryte). Na twarzy i szyi występuje też pokrzywka kontaktowa – jako efekt zastosowanych kosmetyków.

Dla pokrzywki aspirynowej charakterystyczne są bąble pokrzywkowe zajmujące owłosioną skórę głowy, szyję i górną część klatki piersiowej. Najczęściej jednak pokrzywka poza twarzą i szyją zajmuje tułów i kończyny. Jednak w większości przypadków pokrzywki przewlekłej nie udaje się ustalić, co ją wywołało.

Ostra pokrzywka u dzieci w każdym wieku jest często spowodowana – w odróżnieniu od dorosłych – przez zakaźne choroby wirusowe. Pokrzywka przewlekła u małych pacjentów może być manifestacją takich chorób, jak celiakia, młodzieńcze zapalenie stawów oraz infekcje bakteryjne (np. paciorkowcowe).

Zobacz też: Wysypka na nogach – jakie są przyczyny krostek na nogach?

Pokrzywka – objawy towarzyszące

Czy pokrzywka jest niebezpieczna? Odmiana alergiczna może być jednym z objawów anafilaksji, czyli ciężkiej, nadmiernej reakcji (tak zwanej nadwrażliwości) na jakiś czynnik. Anafilaksja z kolei może prowadzić do wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego, czyli zagrażającego życiu gwałtownego obniżenia ciśnienia krwi.

W anafilaksji na skórze są obecne wykwity pokrzywkowe, występuje zaczerwienienie i swędzenie skóry, kaszel, duszność, wyciek wydzieliny z nosa, kołatanie serca, ból brzucha, biegunka, nudności i wymioty, spadek ciśnienia krwi, silne osłabienie, rzadziej zawroty lub bóle głowy.

To też może Cię zainteresować: Swędząca wysypka na rękach – przyczyny, leczenie

Pokrzywce może także towarzyszyć tak zwany obrzęk naczynioruchowy. Polega on na znacznym obrzęku skóry i innych tkanek, na twarzy widoczny jest zwłaszcza na powiekach, policzkach i wargach. Często obejmuje także dłonie, stopy i genitalia. Zwykle jest asymetryczny – nasilony po jednej stronie ciała. Może prowadzić także do obrzęku w drogach oddechowych (np. w krtani), będącego zagrożeniem życia.

Zobacz też: Czerwone plamy na nogach – co mogą oznaczać?

Pokrzywka – leczenie

W razie wystąpienia pokrzywki należy zgłosić się do lekarza. Bardzo ważne jest, aby pacjent był w stanie dokładnie określić, kiedy i w jakich okolicznościach pojawiły się bąble na skórze, wymienić leki przyjmowane aktualnie lub niedawno (antybiotyki, leki przeciwbólowe, ale także preparaty witaminowe, suplementy diety itp.), wskazać ewentualny związek z pokarmami, ekspozycją na zimno, słońce, wysiłek fizyczny, kontakt ze zwierzętami, narażenie na różne substancje w miejscu pracy (np. lateks), ugryzienia owadów i inne.

Przeczytaj: Krostki na twarzy – co może je powodować?

Podstawę w leczeniu pokrzywki stanowią leki antyhistaminowe, takie jak bilastyna, desloratadyna, cetyryzyna, loratadyna, feksofenadyna. Są to leki dostępne na receptę. Powodują wycofywanie się bąbli pokrzywkowych i zmniejszenie swędzenia skóry.

W razie współwystąpienia z pokrzywką objawów mogących zwiastować anafilaksję (wymienione powyżej) i obrzęk naczynioruchowy należy niezwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe.

Diagnostyka pokrzywki na twarzy czy w innym miejscu na ciele to proces czasochłonny i nierzadko trudny. Nie zawsze udaje się też ustalić, co ją wywołało, a identyfikacja tego czynnika często wymaga wielu badań krwi i testów alergologicznych. Dlatego tak ważna jest samoobserwacja pacjenta i dokładnie zebrany wywiad lekarski.

Bibliografia:

Interna Szczeklika 2016/2017, wydanie VIII. Medycyna Praktyczna, Kraków 2016.
Jabłońska S., Majewski S., Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, wydanie I (dodruk), Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.
https://alergie.mp.pl/chorobyalergiczne/choroby/58880,pokrzywka

Opublikowano: 19.12.2017;

Oceń:

4.6

Maja Wędrocha

Lekarz

Lekarz w trakcie stażu podyplomowego w Szpitalu Miejskim w Siemianowicach Śląskich. Absolwentka Wydziału Lekarskiego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Przyszłość zawodową wiąże z chorobami wewnętrznymi i pediatrią.