Łuszczyca paznokci - przyczyny, objawy, leczenie

Co to jest łuszczyca?

W łuszczycy występuje znaczne przyspieszenie namnażania komórek naskórka. W skórze funkcjonującej prawidłowo proces namnażania i złuszczania komórek skóry trwa około miesiąca, natomiast w łuszczycy jest skrócony do 4 dni.

W przebiegu łuszczycy mamy także do czynienia ze zmianami w obrębie naczyń, proces powstawania nowych jest wzmożony, są one rozszerzone i zachodzi w nich nasilony przepływ krwi. Chore miejsca są zaczerwienione. Na powierzchni skóry (łokci, kolan, pleców, twarzy czy głowy) jest gromadzony martwy naskórek. U osób, które cierpią na łuszczycę, naskórek jest bardzo pogrubiony.

Przyczyny łuszczycy

Łuszczyca to choroba występująca najczęściej rodzinnie. Jej rozwój warunkują zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe. Szacuje się, że jeśli dwoje rodziców cierpi na łuszczycę, prawdopodobieństwo jej wystąpienia u potomstwa wynosi około 70%.

Istnieje podział łuszczycy ze względu na uwarunkowania genetyczne. Dzieli się ją na dwa typy.

• Typ I – łuszczyca rozpoczyna się zwykle w młodym wieku, przed 40. rokiem życia. W tym typie łuszczycy występują rozległe zmiany, nie stwierdza się natomiast ciężkiej odmiany łuszczycy – łuszczycy krostkowej.
• Typ II – łuszczyca występuje zwykle między 50. a 70. rokiem życia.

Ważną rolę w rozwoju łuszczycy odgrywają też czynniki immunologiczne i nieprawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego.

Innymi czynnikami, które wywołują łuszczycę są:

• przewlekłe przyjmowanie kortykosteroidów, a następnie ich nagłe odstawienie;
• przyjmowanie różnych leków, m.in. niektórych antybiotyków, niesteroidowych leków przeciwzapalnych, antydepresantów, salicylanów, leków antymalarycznych, interferonu, β-blokerów;
• infekcje – szczególnie dróg oddechowych (np. angina);
• próchnica zębów ;
• ciąża, światło słoneczne, niski poziom wapnia we krwi – hipokalcemia;
• kremy i maści, które wywierają silne działanie na skórę,
• stresujący tryb życia, nadużywanie alkoholu, palenie papierosów.

Nawroty łuszczycy (także łuszczycy paznokci) najczęściej występują jesienią i wiosną.

Objawy łuszczycy paznokci

Łuszczyca paznokci to odmiana łuszczycy, która zazwyczaj współistnieje z innymi zmianami skórnymi, rzadko jest jedynym objawem choroby. Dla pacjenta zmiany łuszczycowe paznokci stanowią znaczny problem kosmetyczny, mogą nawet utrudniać wykonywanie codziennych czynności.

Łuszczyca paznokci (łuszczyca płytki paznokciowej) może charakteryzować się kilkoma objawami:

• Naparstkowanie – są to mikroskopijne zagłębienia w płytce paznokcia, które powstają na skutek zmian łuszczycowych. Zlokalizowane są one w części grzbietowej macierzy paznokcia. W największej liczbie przypadków występuje w obrębie palców rąk. Jest to najczęściej występująca zmiana chorobowa łuszczycy paznokci.
• Plamy olejowe – są to ogniska łuszczycy znajdujące się pod paznokciem, które przeświecają przez płytkę paznokciową w postaci żółtobrązowych plam.
• Onychodystrofia – gdy dojdzie do zajęcia macierzy paznokcia przez łuszczycę, produkowany jest kruchy materiał, który zbiera się przy brzegu lunuli – jest to biały obszar występujący u nasady płytki paznokciowej w kształcie półksiężyca. Dystrofia jest bardziej nasilona wówczas, gdy zajęte jest łożysko paznokcia.
• Onycholiza – jest to oddzielenie się płytki paznokciowej od łożyska. Proces ten sprzyja powstawaniu dogodnych warunków do rozwoju drobnoustrojów.
• linie Beau – to linijne, poprzeczne wgłębienia w obrębie płytek paznokciowych. Są one następstwem zatrzymania wzrostu paznokcia w obrębie macierzy w okresie stanu zapalnego. Jeżeli zmiany te są nasilone, może dojść nawet do oddzielenia się płytki paznokciowej od wału paznokciowego.
• Linijne wylewy krwawe w obrębie płytki paznokciowej – są to podłużne, ciemnoczerwone pasemka w obrębie płytki. Powstają one jako skutek urazów łożyska paznokci.

W jednej z bardzo rzadkich odmian łuszczycy krostkowej najcięższe zmiany występują w obrębie opuszków palców, obecne są tutaj zmiany krostkowe, które są bolesne. Konsekwencją tych zmian może być zanik płytki paznokcia oraz skrócenie paliczka dalszego, a nawet przykurcze występujące w stawach międzypaliczkowych.

Jak rozpoznać łuszczycę paznokci?

Objawy łuszczycy paznokci ze względu na ich lokalizację to:

• zmiany występujące po stronie grzbietowej: zagłębienia w płytce paznokciowej;
• zmiany, które występują po stronie brzusznej: plamy olejowe, rogowacenia podpaznokciowe dalszej części paznokcia, onycholiza.

Najbardziej uciążliwym dla pacjenta objawem jest rogowacenie podpaznokciowe. Utrudnia ono wykonywanie codziennych czynności, może być także uciążliwe w pracy zawodowej.

Różny stopień ciężkości zmian wywołanych przez łuszczycę paznokci

Niektóre zmiany występujące w łuszczycy paznokci, takie jak:

• zmiany zabarwienia płytki paznokciowej,
• naparstkowanie,
• szorstkość,

udaje się ukryć za pomocą lakieru do paznokci.

Stopień ciężkości zmian paznokciowych występujących w łuszczycy paznokci oceniany jest według skali NAPSI.

Łuszczyca paznokci a grzybica paznokci

Łuszczyca paznokci jest bardzo często mylona z grzybicą , szczególnie jeśli zmiany ograniczone są wyłącznie do paznokci. Rozstrzygającym badaniem, czy mamy do czynienia z grzybicą czy łuszczycą paznokci jest tutaj badanie mykologiczne. Jednak rozpoznanie łuszczycy nie wyklucza również współistniejącego zakażenia grzybiczego, gdyż zmiany powstające w łuszczycy paznokci sprzyjają rozwojowi grzybicy i innych drobnoustrojów.

Leczenie łuszczycy paznokci - leki na receptę

Leczenie łuszczycy paznokci jest bardzo trudne i długotrwałe.

Łuszczyca paznokci – najczęściej stosowane leki bez recepty:

• maści na łuszczycę zawierające pochodne witaminy D₃,
• kortykosteroidy w postaci iniekcji – wstrzykiwane są w obrębie bliższych i bocznych wałów okołopaznokciowych,
• maści z kortykosteroidami – można je stosować tylko krótkotrwale, gdyż wykazują wiele działań ubocznych,
• leki zawierające pochodne witaminy A – zmiękczają płytkę paznokcia,
• preparaty dziegciowe z dodatkiem steroidów,

Inne metody leczenia łuszczycy paznokci:

• fototerapia – ekspozycja ciała na światło ultrafioletowe lub światło LED wytwarzane w specjalnych lampach,
• fotochemioterapia, inaczej PUVA – połączenie promieni UVA z lekiem światłouwrażliwiającym,
• leczenie biologiczne – w ciężkich typach łuszczycy, np. erytrodermii .

Leczenie łuszczycy paznokci - leki bez recepty

Czy istnieją preparaty na łuszczycę paznokci bez recepty? Tak, dostępne są w ofercie aptek i drogerii leki na łuszczycę paznokci bez recepty, jednak ich siła działania i skuteczność jest znacznie słabsza. Należy jednak pamiętać, że w przypadku łuszczycy paznokci, leki bez recepty powinny być także przyjmowane po konsultacji z lekarzem.

Łuszczyca paznokci - leki bez recepty:

• preparaty zawierające pochodne mocznika – zmiękczają płytkę paznokcia,
• maści zawierające kwas salicylowy,
• preparaty dziegciowe.

Łuszczyca, w tym także łuszczyca paznokci jest chorobą, która bezwzględnie powinna być leczona pod kontrolą lekarza.

Ponadto, łuszczycy paznokci niezwykle ważną rolę odgrywa pielęgnacja paznokci. Powinny być one cały czas suche. Paznokcie powinno się przycinać krótko – w celu zapobiegania dalszemu oddzielaniu się płytki paznokciowej.

Dieta w łuszczycy paznokci

Pacjent powinien skonsultować dietę z lekarzem dermatologiem. W diecie na łuszczycę mamy do czynienia z przewagę nienasyconych kwasów tłuszczowych – omega-6 w stosunku do nienasyconych kwasów tłuszczowych – omega-3.

W związku z tym, wskazane jest spożywanie produktów zawierających w swoim składzie kwasy omega-3:

• ryby i owoce morza,
• migdały,
• orzechy włoskie,
• olej lniany,
• olej rzepakowy.

Najwięcej kwasów omega-3 zawiera łosoś atlantycki.

Przy łuszczycy paznokci korzystny wpływ wywiera również spożywanie:

• owoców cytrusowych,
• winogron,
• marchwi,
• czosnku.

Należy unikać:

• wysoko przetwarzanych produktów,
• ostrych przypraw,
• produktów czekoladowych.

Z mięs najlepszym wyborem będzie cielęcina.

Warto zaobserwować, które produkty wywołują zaostrzenie bądź nawrót łuszczycy, gdyż jest to sprawą indywidualną.