Witamina B12 jest niezbędna do syntezy DNA materiału genetycznego niemal każdej komórki organizmu. Niedobór witaminy B12 powoduje poważne konsekwencje zdrowotne, dlatego tak istotne jest regularne badanie poziomu witaminy B12. Oznaczanie poziomu witaminy B12 to coraz częściej wykonywane badanie laboratoryjne. Objawy niedoboru lub braku witaminy B12 to np. zaburzenia pamięci czy mrowienie kończyn.
Badanie poziomu witaminy B12 – jak wykryć niedobór witaminy B12?
Spis treści
Witamina B12 – działanie i rola w organizmie
Witamina B12 jest niezbędna do syntezy DNA materiału genetycznego niemal każdej komórki organizmu. Reguluje funkcje układu nerwowego, uczestnicząc w syntezie choliny – składnika fosfolipidów otoczki mielinowej włókien nerwowych.
Umożliwia także syntezę komórek szpiku kostnego, uczestnicząc w produkcji czerwonych krwinek. Ponadto oddziałuje na układ kostny i reguluje syntezę homocysteiny, która odgrywa niebagatelną rolę w powstaniu miażdżycy.
Niedobór witaminy B12 powoduje zatem bardzo poważne konsekwencje zdrowotne, dlatego tak istotne jest regularne badanie poziomu witaminy B12 . Oznaczanie poziomu witaminy B12 to coraz częściej wykonywane badanie laboratoryjne.
Jakie jest zapotrzebowanie na witaminę B12?
Dzienne zapotrzebowanie na witaminę B12 to 2 µg/dobę. Wiele osób zastanawia się, w czym jest witamina B? Podaną ilość należy dostarczyć z pożywieniem, np. z produktami pochodzenia zwierzęcego.
Witamina B12 wchłaniana jest w jelicie pod wpływem czynnika wewnętrznego Castle’a (IF) wydzielanego przez komórki okładzinowe żołądka. Witamina ta zostaje magazynowana w wątrobie, a jej wewnątrzustrojowa pula wystarcza na ok. 4 lata.
Brak witaminy B12 – jakie są objawy niedoboru witaminy B12?
Brak witaminy B12 powoduje demielinizację osłonek włókien nerwowych i poważne konsekwencje neurologiczne. Generuje także wystąpienie anemii megaloblastycznej. Dlatego też bardzo istotne jest regularne oznaczanie witaminy B12 – nie tylko w przypadku niepokojących objawów, ale także profilaktycznie.
Jeśli badanie witaminy B12 wykaże jej stężenie bliskie dolnej granicy normy, może wyprzedzić wystąpienie istotnych, niekiedy nieodwracalnych, zaburzeń neurologicznych.
Badanie poziomu witaminy B12 wykonywane jest w przypadku występowania charakterystycznych objawów niedoboru witaminy B12 :
Gdy podejrzewany jest niedobór witaminy B12 , symptomy ze strony układu nerwowego to:
- zaburzenia pamięci,
- splątanie,
- mrowienie kończyn,
- pieczenie języka i utrata smaku,
- parestezje kończyn,
- zaburzenia nastroju.
Im więcej czasu upłynęło od pojawienia się objawów neurologicznych do rozpoczęcia leczenia, tym szansa na ich ustąpienie jest mniejsza. Zmiany występujące dłużej niż pół roku prawdopodobnie się nie cofną, dlatego tak istotne jest niezwłoczne oznaczenie poziomu witaminy B12 w momencie pojawienia się wymienionych symptomów.
Inne sytuacje wymagające badania stężenia witaminy B12 we krwi to:
- objawy anemii, tj.: osłabienie, bladość powłok skórnych z lekko żółtawym zabarwieniem, zawroty głowy,
- zespoły złego wchłaniania,
- oznaczenie profilaktyczne u wegetarian i wegan,
- choroba alkoholowa,
- monitorowanie terapii niedokrwistości megaloblastycznej.
Badanie poziomu witaminy B12 – jak wygląda? Ile kosztuje?
Czy badanie witaminy B12 boli? Oznaczanie poziomu witaminy B12 polega na badaniu krwi – pacjentowi zostaje pobrana krew z żyły łokciowej. Nieznaczny ból może wynikać z wkłucia igły do żyły. Pacjent powinien być na czczo.
Badanie poziomu B12 nie jest refundowane i kosztuje ok. 22–28 zł. Czas oczekiwania na wynik to jeden dzień.
Badanie stężenia folianów i witaminy B12 – jak odczytywać wynik?
Norma witaminy B12 wynosi 150–740 pmol/l. Wynik wskazujący na obniżenie poziomu witaminy B12 zawsze wymaga konsultacji z lekarzem, gdyż konsekwencje jej niedoboru są groźne dla zdrowia.
Bardzo często zlecane jest wspólne badanie stężenia folianów i witaminy B12 w celu zdiagnozowania niedokrwistości megaloblastycznej. Powoduje ona charakterystyczne zmiany w morfologii krwi, tj. wpływa na obniżenie erytrocytów i podwyższone MCV, czyli średnią objętość krwinki czerwonej. Aby zdiagnozować przyczyny niedokrwistości megaloblastycznej, wykonywany jest test Schillinga.
Gdy stwierdzony jest obniżony poziom B12 , należy wykonać morfologię i odwrotnie – kiedy w morfologii wykazane zostaną obniżone erytrocyty i podwyższone MCV, trzeba oznaczyć poziom witaminy B12. Inne badania pomocnicze, wykonywane przy obniżonej witaminie B12, to homocysteina i kwas metylomalonowy, stanowiące niezwykle czułe wskaźniki niedoboru B12, a wzrost ich stężenia wyprzedza charakterystyczne zmiany w morfologii krwi.
Niekiedy u pacjenta z objawami niedoboru B12 wynik oznaczenia omawianej witaminy jest prawidłowy. Niekiedy jednak niskiej witaminie B12 nie towarzyszą objawy niedoboru, co może wynikać z trudności interpretacyjnej badania przy wynikach w zakresie 150–300 pmol/l (tzw. szara strefa). Warto wtedy oznaczyć holotranskobalaminę, czyli aktywną frakcję witaminy B12.
Obniżona witamina B12 może wskazywać na: zespoły złego wchłaniania, niedobory dietetyczne, niedobór lub unieczynnienie czynnika wewnętrznego Castle’a czy niedobór transkobalaminy II.
Podwyższona witamina B12 najczęściej jest stwierdzana w czasie leczenia niedokrwistości zastrzykami z witaminą B12 . Witamina ta nie jest toksyczna nawet w dużych stężeniach, stąd jej podwyższone wartości we krwi nie mają znaczenia diagnostycznego.
Opublikowano: 13.12.2016;
Oceń:
3.7
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Justyna Mazur
Analityk medyczny
Absolwentka Wydziału Farmaceutycznego z Oddziałem Analityki Medycznej Collegium Medicum na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Stale kontynuuje edukację, uczestnicząc w licznych kursach i szkoleniach z zakresu diagnostyki laboratoryjnej. Kilkuletnie doświadczenie zawodowe zapewnia jej znajomość realnych wątpliwości i obaw pacjentów związanych z wykonaniem oraz interpretacją badań laboratoryjnych.
209
Komentarze i opinie (0)