Blanszowanie – co to jest i na czym polega?

Agnieszka Bożek dietetyk 29 czerwca 2021

Blanszowanie to jeden ze sposobów obróbki cieplnej żywności, polegający na krótkotrwałym zanurzeniu warzyw lub owoców (nie wszystkich) we wrzątku, po czym w zimnej wodzie. Dzięki temu procesowi produkty te zachowują smak i kolor. Jakie warzywa i owoce można blanszować? Jak przygotować blanszowane produkty?

Spis treści

Blanszowanie warzyw i owoców– dlaczego warto stosować tę metodę obróbki żywności?
Jak blanszować warzywa?
Jakie warzywa blanszować?
Blanszowanie warzyw parą wodną
Blanszowanie w mikrofalówce
Jak wykorzystać blanszowane w zimnej wodzie warzywa i owoce?
W czym blanszować warzywa?
Blanszowane warzywa sosem sezamowym – przepis

Blanszowanie warzyw i owoców– dlaczego warto stosować tę metodę obróbki żywności?

Blanszowanie warzyw i niektórych owoców to proces obróbki, który warto stosować w kuchni. Dzięki niemu można pobyć się z produktów wszelkich zanieczyszczeń, bakterii, mikroorganizmów, gorzkiego smaku i nieprzyjemnego zapachu. Blanszowane warzywa zachowują swój smak, a także kolor. Na dodatek są chrupiące i jędrne. Ponadto sparzone liściaste warzywa są elastyczniejsze, dzięki czemu łatwiej wykorzystać je do przyrządzania różnych dań (np. kapusta do gołąbków). Natomiast parzenie cykorii czy jarmużu pomaga pozbyć się z nich goryczki.

Blanszowanie niszczy jednocześnie formy wegetatywne drobnoustrojów, co potwierdzają badania przeprowadzone na fasolce szparagowej. Taki proces obróbki wpłynął na redukcję ogólnej liczby drobnoustrojów, pleśni i drożdży.

Niestety, podczas blanszowania nie da się uniknąć utraty wartości odżywczych warzyw i owoców. Jednak nie są to duże straty, w przeciwieństwie do gotowanych czy smażonych produktów. Żywność poddana blanszowaniu zawiera więc cenne dla zdrowia składniki odżywcze, m.in. witaminy i minerały.

Sprawdź też: Brokuły surowe czy gotowane?

Jak blanszować warzywa?

Blanszowanie warzyw należy wykonać w kilku krokach:

Przed przystąpieniem do obróbki warzywa należy dokładnie oczyścić, czasami obrać ze skórki i pokroić – w zależności, jaki produkt wybierzemy. I tak: kalafiora i brokuł kroimy w różyczki, marchewkę w cienkie paski, ziemniaki w cienkie paski.
Przygotowane warzywa należy wrzucić do wrzącej wody na 2 minuty. Wrzątku powinno być dwa razy więcej niż warzyw przeznaczonych do obróbki.
Po tym czasie warzywa odcedzić (np. wyjąć łyżką cedzakową) i włożyć do zimnej, lodowatej wody na 2 minuty (najlepiej z dodatkiem lodu).
Warzywa ponownie odcedzić, przełożyć na talerz czy salaterkę. Można także je osuszyć na ręczniku papierowym.

Tak obrobione produkty można spożywać bezpośrednio po przygotowaniu lub zamrozić.

Blanszowanie nie jest trudne, a przynosi wiele korzyści. Niektóre warzywa wymagają dłuższego blanszowania, np. kalafior i brokuł najlepiej parzyć 3 minuty. Wrzątek można posolić. Zasada jednak jest prosta – tyle samo należy parzyć warzywa, ile potem chłodzić w zimnej wodzie. Warzywa powinny spędzić więc tyle samo czasu we wrzątku, co potem w zimnej wodzie.

Szybkie obniżenie temperatury poniżej zera (umieszczenie warzyw w naczyniu z zimną wodą) nie uszkadza struktur komórkowych. Dzieje się tak dlatego, że woda w nich zawarta nie zdąży przejść w duże kryształy niszczące komórkę.

Zobacz też: Czy jedzenie z mikrofalówki szkodzi?

Jakie warzywa blanszować?

Do blanszowania nadają się różne warzywa i niektóre owoce. Warzywa, które najczęściej poddaje się takiej obróbce cieplnej, to:

szparagi,
warzywa liściaste, np. szpinak,
brokuły,
kalafior,
cukinię,
marchew,
paprykę,
bób.

Blanszujemy także warzywa przed zamrożeniem, zwłaszcza grzyby, zielony groszek i fasolkę szparagową, rabarbar.

Warzywa (np. pomidora) sparzamy w gorącej wodzie także po to, by pozbyć się z nich skórki. Cebula zaś po blanszowaniu uzyskuje delikatniejszy smak. Blanszowanie szpinaku powoduje, iż jego listki stają się elastyczne. Można je wykorzystać do koktajli, zup, sosów, czy też zamrozić.

Owoce nadające się do blanszowania to: brzoskwinie, daktyle, orzechy, migdały. Niektóre np. mandarynki i pomarańcze parzymy, by łatwiej obrać je ze skórki. Podobnie sparzamy skórkę cytryny przed dodaniem do herbaty czy innych dań.

Blanszowanie warzyw i owoców pozwala uzyskać smaczne, niepowtarzalne potrawy pełne właściwości prozdrowotnych.

Blanszowanie warzyw parą wodną

Warzywa można także poddać obróbce za pomocą pary wodnej. Wystarczy przygotowane warzywa wrzucić do garnka do gotowania na parze i podgrzewać. Jednak wówczas czas blanszowania będzie dłuższy. Żywność należy blanszować 1,5 razy dłużej niż we wrzątku. Po tym czasie warzywa trzeba umieścić w misce z zimną wodą z dodatkiem lodu. Blanszowanie parą wodną to dobry sposób na przyrządzanie wielu warzyw. Warto dodać, iż gotowanie na parze jest zalecane osobom na diecie lekkostrawnej.

Blanszowanie może również dotyczyć ryb, owoców morza, mięsa, podrobów.

Blanszowanie w mikrofalówce

Najmniej popularne jest blanszowanie warzyw w mikrofalówce. Mikrofalówka ma swoich zwolenników, jak również przeciwników. Nie jest to sposób polecany przez dietetyków, ale każdy sam wybiera sposób obróbki warzyw. Jak więc blanszować warzywa w mikrofalówce? Należy umieścić 500 g warzyw w misce z wodą i gotować 5 minut (moc mikrofalówki 900 W). Po tym czasie warzywa wyjąć, następnie zanurzyć na 2 minuty w zimnej wodzie. Blanszowane warzywa wyjąć i osuszyć.

Przeczytaj też: Dieta łatwostrawna – jak przygotowywać posiłki?

Jak wykorzystać blanszowane w zimnej wodzie warzywa i owoce?

Warzywa poddane obróbce termicznej można podawać w formie zdrowych przekąsek. Mogą one także stanowić dodatek do sałatek czy zup (zupa–krem z marchewki czy szpinaku).

Blanszowanie, czyli krótkie gotowanie, tzw. obgotowanie jest zdrową formą obróbki. Przygotowywane w ten sposób produkty żywnościowe zalecane są przy dietach. Ponadto warzywa poddane szybkiej obróbce mają niższy indeks glikemiczny niż gotowane.

W czym blanszować warzywa?

Do obróbki termicznej we wrzątku wystarczy garnek ze stali szlachetnej, w odpowiedniej wielkości. Do blanszowania na parze można nabyć odpowiednie garnki przeznaczone do gotowania w ten sposób. Posiadają one dodatkowo sitko, na którym umieszcza się warzywa. W sprzedaży są także piekarniki z funkcją gotowania z użyciem pary. Możliwości jest wiele. Trzeba wybrać sposób, który najlepiej nam odpowiada i przygotowywać warzywa, czy to do obiadu, czy również do zamrożenia. Obróbka warzyw nie jest trudna. Informacje na temat blanszowania można znaleźć wszędzie.

Blanszowane warzywa sosem sezamowym – przepis

Blanszowane warzywa to doskonały pomysł na lekki podwieczorek, jak również dodatek do dań głównych (np. łosoś z blanszowanymi warzywami).

Lekki i zdrowy posiłek to warzywa blanszowane z sosem sezamowym.

Składniki:

brokuł,
marchewka,
kalarepa,
1 łyżka sezamu,
1 łyżka tahini
sok z cytryny,
paczka sezamu.

Sposób wykonania:

Brokuł podziel na różyczki, zaś pozostałe warzywa umyj, obierz ze skórki i pokrój na słupki. Wrzuć warzywa na 2-3 minuty do wrzątku, po czym zanurz w zimnej wodzie. Tak przygotowane warzywa nie straciły koloru, ani smaku.

Tahini wymieszaj z sokiem cytrynowym i wodą (woda dla uzyskania odpowiedniej konsystencji). Wymieszanym sosem polej warzywa (brokuły, marchew, kalarepa lub inne ulubione warzywa) i posyp sezamem uprażonym na suchej patelni. Tak przygotowane warzywa można podać z brązowym ryżem i mięsem z piersią indyka z grilla lub jako przekąskę.

Blanszowanie warzyw to dobry sposób na przyrządzenie zdrowych, smacznych i kolorowych posiłków. Smak delikatnych warzyw zachwyci niejednego smakosza. Warzywa zawierają mnóstwo witamin, warto je więc włączyć do codziennego jadłospisu.

Bibliografia

W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.

Bialasiewicz D., Krolasik J., „Wpływ procesu technologicznego na jakość mikrobiologiczną mrożonej fasoli szparagowej”, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 1999, 4 (21).
Klimczak J., Irzyniec Z. „Blanszowanie warzyw. Kryterium wyboru warunków i metod prowadzenia procesu”. Przem. Ferm. i Owoc. Warzyw.

Opublikowano: 29.06.2021;

Oceń:

5.0

Agnieszka Bożek

Dietetyczka

Dietetyk, autorka bloga Strefa Zdrowego Żywienia oraz tekstów publikowanych w czasopismach i na portalach internetowych. Miłośniczka zdrowego stylu życia i natury. Uważa, że odpowiednio dobrana dieta może być lekarstwem na wiele dolegliwości. Doświadczeniem i wiedzą dzieli się z innymi – edukuje na temat zdrowego odżywiania i pomaga wdrażać zdrowe nawyki żywieniowe. Na bieżąco poszerza swoją wiedzę, uczestnicząc w licznych szkoleniach.