Dlaczego rzucenie palenia jest trudne?
Szacuje się, że zaledwie kilka procent palaczy porzuca nałóg przy pierwszej próbie. Zazwyczaj potrzebnych jest kilka, do nawet kilkunastu prób [1, 2]. Problem z rzuceniem palenia jest wynikiem działania dobrze znanego od lat mechanizmu uzależnienia.
W mózgu człowieka obecne są receptory nikotynowe. Po ich połączeniu z nikotyną dochodzi do pobudzenia ośrodkowego układu nerwowego (niezależnie od sposobu podania – wraz z wypalanym papierosem, za pomocą plastra, gumy do żucia, inhalacji czy tabletki do ssania). Następczo dochodzi do wyrzutu dopaminy, co przyczynia się do pojawiającego się u palacza uczucia przyjemności i odprężenia. Z tego właśnie powodu nikotynę określa się mianem substancji psychoaktywnej. Procesy, które warunkują uzależnienie od nikotyny, są niezwykle silne i porównywalne do uzależnienia od narkotyków [3].
Dlatego też jedną z największych przeszkód w trwałym pozbyciu się nałogu jest tzw. głód nikotynowy, będący konsekwencją ograniczenia podaży substancji, do której organizm tak silnie się przyzwyczaił. Niemal każdy palacz, także ten, który nigdy nie próbował odzwyczaić się od wyrobów tytoniowych, potrafi jednym tchem wymienić „objawy rzucenia palenia” – drażliwość, spadek nastroju, problemy z koncentracją, zawroty głowy i bezsenność.
Oprócz uzależnienia wynikającego z oddziaływania nikotyny na neurony, możemy mówić także o uzależnieniu behawioralnym. Wielu palaczom przysłowiowy „dymek” kojarzy się z przerwą w pracy, spotkaniem towarzyskim, „chwilą dla siebie”.
Jak obecnie leczy się i leczyło uzależnienie?
Pomimo podejmowanych prób zerwania z nikotynizmem, wiele osób pod wpływem siły uzależnienia – chemicznego i behawioralnego – szybko wraca do nałogu. W ostatnich kilkudziesięciu latach powstały tysiące prac na temat metod rzucenia palenia. Specjaliści zalecali między innymi metodę awersyjną, która polegała na nasyceniu się dymem tytoniowym w krótkim czasie. Część stosowała akupunkturę, a jeszcze inni hipnozę i elektrostymulację. Metody te wykazywały różną skuteczność, a na stosunkowo niskie zainteresowanie bez wątpienia wpływała ograniczona dostępność zabiegów, dość wysoka cena i brak możliwości działania na własną rękę.
Dlatego też największa grupa osób chcących rzucić palenie korzystała dotychczas z nikotynowej terapii zastępczej (w skrócie NTZ). Metoda ta polega na dostarczaniu do organizmu określonych dawek nikotyny. Stosuje się gumy do żucia, tabletki do ssania, inhalatory i plastry do naklejania na skórę – dobrze znane wielu palaczom, którzy bezskutecznie chcieli rzucić nałóg. Preparaty te dostępne są pod nazwami handlowymi Nicorette i Niquitin.
Leczenie uzależnienia od nikotyny... nikotyną?
Bez względu na formę fizyczną, produkty te mają za zadanie uwalniać nikotynę, a więc substancję odpowiedzialną za uzależnienie. 
Decydując się na rzucenie palenia przy pomocy środków z nikotyną, zwłaszcza w przypadku, gdy pierwsze próby okazały się nieskuteczne, warto wybrać bezpieczny, dostępny w aptece lek bez recepty na bazie cytyzyny. Jak widać w powyższym zestawieniu, nie trzeba ani dużo czasu, ani znacznych inwestycji, aby przekonać się o jego działaniu.
