Nieprzyjemny, dziwny posmak w ustach – metaliczny, kwaśny, gorzki
Metaliczny posmak w ustach jest objawem niespecyficznym. Oznacza to, że jego pojawienie się może być wynikiem szeregu różnych zaburzeń. Zdarza się również, w pewnych uwarunkowaniach, u osób zdrowych – dobrym przykładem są kobiety spodziewające się dziecka. Dziwny posmak w ustach w ciąży może pojawiać się bez wyraźnej przyczyny i zwykle nie jest powodem do niepokoju.
Smak jest jednym z pięciu podstawowych zmysłów. W odróżnieniu jednak od zmysłów wzroku czy słuchu, które funkcjonują dzięki pracy wyspecjalizowanych receptorów rozmieszczonych w specyficznych narządach (siatkówka w oku, ślimak w uchu wewnętrznym), powstawanie wrażenia smaku jest nieco bardziej skomplikowane.
Główne receptory smaku znajdują się w tzw. kubkach smakowych. Rozmieszczone są one nie tylko na języku – znajdziemy je również w błonie śluzowej podniebienia, gardła czy górnej części przełyku. Komórki tworzące te receptory reagują na składniki chemiczne zawarte w jedzeniu, wysyłając w przypadku pobudzenia impulsy elektryczne do odpowiednich części mózgu.
W powstawaniu smaku ważną rolę pełnią jednak również receptory węchu w jamie nosowej. Dopiero prawidłowe „wymieszanie” informacji z obu źródeł i ich interpretacja w mózgu umożliwiają prawidłowy odbiór wrażeń smakowych.
Wskazując dziwny posmak w ustach, pacjenci najczęściej opisują go jako gorzki, kwaśny lub właśnie metaliczny. Przyczyny pojawienia się tych objawów mogą być bardzo różne. Dokładne wskazanie źródła jest trudne i w dużym stopniu zależy od intuicji i doświadczenia lekarza.
To też może Cię zainteresować: Ból podniebienia – przyczyny, objawy, leczenie
Jakie są przyczyny metalicznego posmaku w ustach?
W niektórych przypadkach metaliczny posmak można łączyć z określonymi czynnikami.
- Zaniedbania higieniczne w jamie ustnej – mogą prowadzić do chorób dziąseł, które stają się obrzęknięte, podatne nawet na drobne uszkodzenia i mają tendencję do krwawień. Nawet niewielka ilość krwi powoduje, że odczuwamy posmak metalu w ustach. Charakterystycznym elementem jest tutaj także pojawienie się halitozy, czyli nieprzyjemnego zapachu z ust.
- Stosowanie niektórych rodzajów leczenia – metaliczny posmak w ustach może być działaniem niepożądanym leków, między innymi niektórych rodzajów antybiotyków (np. tetracykliny i metronidazolu), leków moczopędnych, leków przeciwhistaminowych (stosowanych np. w leczeniu objawów alergii), preparatów przyjmowanych w leczeniu nadciśnienia i chorób serca czy leków stosowanych w ramach chemioterapii nowotworów. Może pojawiać się również po leczeniu nowotworu radioterapią (naświetlaniami).
- Choroby górnych dróg oddechowych – nieprzyjemny posmak w ustach towarzyszy często infekcjom górnych dróg oddechowych i zatok przynosowych (tzw. przeziębieniu), alergiom czy obecności polipów w nosie. Tu często pojawia się także brzydkich zapach z ust.
- Inne choroby, które upośledzają funkcjonowanie kubków smakowych, ślinianek i włókien nerwowych przekazujących informacje z jamy ustnej do mózgu – można tu podać wiele przykładów, w tym cukrzycę, choroby nerek lub wątroby, stwardnienie rozsiane, udar mózgu. Mogą one wywoływać metaliczny lub inny dziwny posmak.
- Przyczyną opisywanych zaburzeń mogą być operacje w obrębie głowy i szyi, podczas których istnieje ryzyko uszkodzenia nerwów przekazujących informacje z jamy ustnej do mózgu.
- Ciąża – objawem często obecnym we wczesnej ciąży są zmiany w odczuwaniu smaku, w tym metaliczny lub inny dziwny posmak w ustach.
Przeczytaj też: Pylera – lek na Helicobacter pylori
Czy metaliczny posmak w ustach jest powodem do niepokoju?
Metaliczny posmak w ustach, podobnie jak inne nieprzyjemne wrażenia smakowe w wielu przypadkach jest przejściowy i mija zwykle po usunięciu czynnika sprawczego. W przypadku, gdy nie towarzyszą mu inne objawy lub problemy zdrowotne, nie jest powodem do niepokoju.
Należy jednak pamiętać, że jeśli metaliczny smak w ustach utrzymuje się mimo wykluczenia wszystkich możliwych czynników oraz jeśli towarzyszą mu jakiekolwiek inne niepokojące objawy, powinien być skonsultowany z lekarzem – może to być znak rozwijającej się choroby.
Jak leczyć metaliczny posmak w ustach i jak mu zapobiegać?
Podstawowym elementem w leczeniu metalicznego posmaku w ustach jest identyfikacja czynnika go wywołującego i próba jego usunięcia. W wielu przypadkach wystarczające jest czekanie na jego naturalne minięcie (np. w infekcjach górnych dróg oddechowych czy w ciąży) lub proste modyfikacje, np. zmiana leków wywołujących nietypowy posmak na inne, lepiej tolerowane przez pacjenta.
Niestety, często jednoznaczne określenie przyczyny dziwnego posmaku w ustach jest trudne i wymaga pogłębionej diagnostyki. W każdym przypadku nieprzyjemnego posmaku w ustach (metalicznego, gorzkiego, kwaśnego) bardzo istotna jest dbałość o higienę jamy ustnej.
Obejmuje ona regularne, dokładne mycie zębów i języka (przynajmniej 2 razy dziennie, a najlepiej po każdym posiłku), stosowanie nici dentystycznych i płukanie jamy ustnej specjalnie do tego przeznaczonymi roztworami, jak również regularne wizyty u stomatologa. Zmniejsza to liczbę bakterii w jamie ustnej i poprawia stan błony śluzowej, co często pozwala zmniejszyć dolegliwości.
