Ból odbytu może być objawem wielu dolegliwości. Mogą mu towarzyszyć takie objawy jak świąd, pieczenie czy szczypanie. Przyczyną kłującego, silnego bólu w odbycie mogą być: hemoroidy, ropnie, uciążliwe zaparcia. Natomiast wydzielina, śluz czy krew w kale mogą świadczyć o raku jelita grubego. Ból odbytu u dzieci związany jest np. z owsikami. Diagnostyka wykorzystuje badania, takie jak kolonoskopia czy rektoskopia.
Ból w odbycie i kłucie w odbycie – jakie przyczyny?
Spis treści
- Ból i kłucie w odbycie – jakie są przyczyny?
- Swędzenie, pieczenie i krew w kale – hemoroidy?
- Szczelina i ropień odbytu – przyczyny silnego bólu
- Ból i wydzielina z odbytu – rak jelita grubego?
- Zaparcia i owsiki u dzieci a ból i świąd odbytu
- Kolonoskopia, badanie per rectum czy rektoskopia?
- Kłucie i ból w odbycie – co robić?
Ból i kłucie w odbycie – jakie są przyczyny?
Uczucie bólu i kłucia w okolicy odbytu jest częstą dolegliwością, ma wiele przyczyn, do których należą np. choroba hemoroidalna oraz szczelina odbytu. Jednak objawy te mogą być również wywołane przez tak groźne schorzenia, jak choroby zapalne jelit czy nowotwór, dlatego przewlekle trwające i niepoddające się leczeniu dolegliwości powinny skłonić do szybkiej wizyty u lekarza.
Leczenie objawów dotyczących okolicy odbytu jest zazwyczaj zachowawcze, w aptekach dostępnych jest bez recepty wiele środków do stosowania miejscowego, które łagodzą uczucie bólu i kłucia.
Okolica odbytu jest miejscem, gdzie kończy się błona śluzowa wyścielająca całe jelito, a zaczyna skóra. Miejsce to jest silnie unaczynione i unerwione, łatwo dochodzi do jego uszkodzenia, czego skutkiem jest zwykle ból, swędzenie (świąd), pieczenie czy też kłucie odbytu.
Do najczęstszych przyczyn należą:
- hemoroidy (żylaki odbytu, guzki krwawnicze), czyli choroba hemoroidalna;
- szczelina odbytu;
- ropień w okolicy odbytu i zakażenia;
- długotrwałe zaparcia, zaburzenia w funkcji mięśni okołoodbytowych – tzw. dyssynergia odbytniczo-zwieraczowa;
- choroby zapalne jelit – choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego.
Wśród przyczyn kłucia i bólu odbytu wymienia się także raka jelita grubego.
Zobacz też: Ból z prawej strony pod żebrami – co może oznaczać?
Swędzenie, pieczenie i krew w kale – hemoroidy?
Choroba hemoroidalna to powszechnie znane hemoroidy lub żylaki odbytu. Natomiast guzki krwawnicze to anatomiczne struktury położone w kanale odbytu, tworzone przez sploty żylne oraz towarzyszącą im tkankę łączną. Gdy wspomniane guzki powiększą się (są nadmiernie wypełnione krwią) i przemieszczą w dół kanału odbytu, mamy do czynienia z hemoroidami.
Przyczyny hemoroidów to m.in.: siedzący tryb życia, mała aktywność fizyczna, ciąża, nieodpowiednia dieta prowadząca do zaparć. Główne objawy, na jakie skarżą się pacjenci to:
- krwawienie z odbytu – pojawia się po oddaniu stolca, krew jest jasnoczerwona, czasem krwawienie z odbytu może być obfite i prowadzić do niedokrwistości; pacjenci często zauważają krew na papierze toaletowym;
- wypadanie guzków na zewnątrz kanału – guzki mogą się cofać samoistnie lub po ręcznym ich odprowadzeniu do kanału odbytu przez chorego, czasami zaś wypadają na stałe;
- pieczenie, świąd (swędzenie) odbytu;
- śluz w kale lub wydobywający się z odbytu;
- dolegliwości bólowe oraz uczucie dyskomfortu podczas siedzenia.
Jednym z dokuczliwych objawów hemoroidów jest silny ból odbytu spowodowany zakrzepicą w obrębie guzka.
To też może Cię zainteresować: Ból pośladków – przyczyny, leczenie, zabiegi, domowe sposoby
Szczelina i ropień odbytu – przyczyny silnego bólu
Szczelina odbytu to linijne pęknięcie błony śluzowej wyścielającej kanał odbytu lub pęknięcie skóry kanału odbytu, w wyniku czego powstaje ranka, która trudno się goi, może ulegać nadkażeniu i prowadzić do przewlekłego stanu zapalnego. Często pojawia się w wyniku zaparć czy też u kobiet po porodzie.
Głównym objawem powstałej szczeliny odbytu jest silny, kłujący ból okolicy odbytu pojawiający się podczas oddawania stolca i trwający kilka godzin. Objawom może towarzyszyć krwawienie, świąd, pieczenie odbytu.
Czytaj również: Ból z lewej strony pod zebrami – co to może być?
Leczenie ostrej szczeliny zwykle prowadzi do jej wyleczenia w ciągu kilku dni, jednak są przypadki przejścia szczeliny ostrej w przewlekłą – niegojącą się w ciągu 8–12 tygodni. Wtedy terapia polega na zabiegu chirurgicznym.
Ropień odbytu z kolei to zwykle zakażenie bakteriami beztlenowymi. Objawia się dokuczliwym, silnym bólem odbytu. Czasem może wyciekać z niego treść ropna. Leczenie polega na nacięciu ropnia i usunięciu jego treści, co zwykle przynosi ulgę.
Czytaj również: Nacięcie krocza – wskazania, jak go uniknąć, jak dbać o nacięte krocze?
Ból i wydzielina z odbytu – rak jelita grubego?
Nowotwory jelita grubego należą do najczęstszych nowotworów na świecie, a przy tym zwykle są wykrywane w zaawansowanym stadium. Dotyczą zwykle osób po 60. roku życia (częściej mężczyzn).
Rak jelita grubego zazwyczaj rozwija się z łagodnej zmiany, jaką są polipy jelita. Dlatego, by mu zapobiegać, należy poddawać się profilaktycznemu badaniu – kolonoskopii, która umożliwia wykrycie polipa i jego wczesne usunięcie.
Rak jelita grubego najczęściej rozwija się w okrężnicy lub odbytnicy. Nowotwór w tej lokalizacji daje następujące objawy:
- uciążliwe, przewlekłe zaparcia,
- zaparcia na zmianę z biegunkami,
- obecność krwi utajonej w kale,
- niedokrwistość,
- chudnięcie, brak apetytu,
- bóle brzucha,
- w zaawansowanym stadium – objawy niedrożności jelita grubego będące skutkiem zamknięcia światła jelita przez guz odbytu.
Rak jelita grubego może również rosnąć w odbycie. Pojawiają się wtedy takie objawy, jak ból, kłucie w odbycie, wyczuwalny guz, krwawienia i wydzielina z odbytu pod postacią śluzu. Objawy, jakie daje rak odbytu są podobne do tych w szczelinie odbytu lub hemoroidach.
Leczenie raka jelita grubego polega na operacyjnym usunięciu guza wraz z zajętym jelitem, radioterapii, czasem chemioterapii.
Zaparcia i owsiki u dzieci a ból i świąd odbytu
Częstą przyczyną kłucia i bólu odbytu u dziecka są przewlekłe zaparcia (zatwardzenia); są to tzw. zaparcia nawykowe spowodowane stresującymi sytuacjami, nieregularnym wypróżnianiem się, dietą ubogą w owoce i warzywa, a obfitującą w słodycze.
Niekiedy mamy też do czynienia z hemoroidami u dzieci – w przypadku długotrwałych zaparć, diety ubogiej w błonnik czy też skłonności genetycznej odziedziczonej po rodzicach.
Dolegliwości bólowe odbytu u dziecka mogą być spowodowane również przez szczelinę odbytu. Leczenie nie różni się od tego u dorosłych i polega na stosowaniu diety bogatej w błonnik i zapobiegającej zaparciom, ciepłych nasiadówek, czopków i maści łagodzących objawy.
Dyskomfort okolicy odbytu często jest także wynikiem zakażenia owsikami u dzieci – głównym objawem jest silne pieczenie i swędzenie. Dziecko, drapiąc się, podrażnia skórę odbytu, powstają zadrapania i ranki, które mogą dawać dolegliwości bólowe oraz nasilać świąd. W przypadku zakażenia owsikami leczeniem powinni zostać objęci wszyscy domownicy.
Kolonoskopia, badanie per rectum czy rektoskopia?
Diagnostyka objawów ze strony odbytu wymaga przeprowadzenia kilku badań. Badanie per rectum (przez odbyt) to podstawowe badanie, które lekarz wykonuje w pierwszej kolejności. Pomaga ono wykryć szczelinę odbytu, hemoroidy, guza odbytu.
Kolejnym badaniem jest rektoskopia (badanie odbytnicy) oraz anoskopia – badanie wykonywane za pomocą endoskopu odbytu.
Kolonoskopia umożliwia obejrzenie błony śluzowej całego jelita grubego oraz pobranie wycinków ze ściany jelita celem dalszych badań. Należy do badań, które umożliwiają wczesne wykrycie raka jelita lub stanów predysponujących do jego rozwoju. Wszystkie osoby po 50. roku życia powinny zostać poddane temu badaniu.
W diagnostyce kłucia, bólu, świądu i dyskomfortu w okolicach odbytu wykonuje się także badanie na krew utajoną w stolcu, a także morfologię krwi.
Kłucie i ból w odbycie – co robić?
Kiedy piecze i boli odbyt, można skorzystać z domowych sposobów, które uśmierzą dokuczliwe dolegliwości. Należy tu wymienić m.in. dbanie o higienę osobistą, podmywanie się letnią wodą, używanie delikatnych mydeł i kosmetyków bez środków podrażniających skórę okolicy odbytu.
Uwzględnić trzeba również odpowiednią dietę – z dużą ilością błonnika, owoców i warzyw. Zaleca się picie dużych ilości wody i prowadzenie zdrowego trybu życia. Zapobiega to zaparciom, które mogą dysponować do powstania żylaków odbytu lub jego szczelin.
W przypadku chorób odbytu, takich jak np. hemoroidy, stosować można maści i czopki bez recepty o działaniu miejscowym. Zawierają one substancje o działaniu: znieczulającym, przeciwbólowym, przeciwzapalnym, zmniejszającym obrzęk oraz przeciwbakteryjnym.
Głównym składnikiem są wyciągi z ziół i roślin – kasztanowca, z kory dębu, nagietka. Obok nich częste są lidokaina o działaniu znieczulającym, hydrokortyzon w małym stężeniu. Istnieją też środki zawierające diosminę – związek stosowany w leczenie żylaków kończyn dolnych i hemoroidów. Wpływa ona pozytywnie na stan ścian naczyń żylnych, poprawia ich napięcie, a także działa przeciwobrzękowo.
Dobrym sposobem na ból, szczypanie i swędzenie w odbycie są także kąpiele i nasiadówki. Skuteczne będą również kąpiele z wywarem z kory dębu – działają przeciwzapalnie, ściągająco. Nasiadówki należy przygotowywać, dodając do ciepłej wody wywar z kory dębu, rumianku i innych roślinnych preparatów.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- „Fizjologia człowieka, tom 5. Układ trawienny i wydzielanie wewnętrzne” Stanisław Konturek, wyd. 2016 r.
Opublikowano: 23.03.2017;
aktualizacja: 13.10.2017
Oceń:
4.7
Ten tekst został napisany przez Eksperta, który posiada kierunkowe wykształcenie oraz doświadczenie. Nawiązując współpracę z autorytetami w danej dziedzinie nauki serwis Wylecz.to dba o najwyższą jakość i wiarygodność informacji publikowanych w serwisie. W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach.
Adrianna Bogacz
Lekarz
Lekarz w trakcie specjalizacji z patomorfologii. Absolwentka Wydziału Lekarskiego z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu (Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach).
532
Komentarze i opinie (2)
opublikowany 31.10.2021
opublikowany 05.02.2023