Czarna pleśń – czy jest niebezpieczna? Czarna pleśń w domu

Czym jest czarna pleśń i jak się ją klasyfikuje?

Grzyby strzępkowe, inaczej pleśniowe, nazywane są potocznie pleśniami. Są to organizmy wielokomórkowe, zbudowane ze strzępek, czyli nitkowatych i rozgałęziających się struktur, składających się na grzybnie. Jeśli w ścianie komórkowej strzępek znajduje się barwnik, który decyduje o kolorze pleśni, to są to grzyby ciemno-pigmentowe. Jeśli tego barwnika nie ma, grzyby są przejrzysto-strzępkowe.

Pleśń o barwie ciemnobrązowej oraz czarnej jest wywoływana m.in. przez następujące gatunki grzybów strzępkowych:

• pleśniaka: Rhizopus nigricans,
• kropidlaka czarnego: Aspergillus niger,
• Stachybotrys chartarum, czyli toksycznego grzyba, który przybiera postać czarnej pleśni. Jego grzybnia zasiedla zarówno powierzchnię, jak i wnętrze podłoża.

Pleśnie najlepiej czują się w ciepłym i wilgotnym środowisku, choć niektóre z nich potrafią przez lata przetrwać w suszy. Zarodniki pleśni są niestety wytwarzane przez cały rok i to w bardzo dużych ilościach. To właśnie w nich znajdują się niebezpieczne dla zdrowia mykotoksyny.

Zobacz też: Objawy i leczenie grzybicy

Czym są mykotoksyny i dlaczego są tak niebezpieczne?

Mykotoksyny to szkodliwe dla ludzi i zwierząt produkty przemiany materii, pochodzące od grzybów, przenoszone głównie drogą powietrzną. Działają one silnie toksycznie na żywe organizmy. Powodują przejściowe i przewlekłe zatrucia pokarmowe, które mogą zakończyć się śmiercią. Charakteryzują je niezwykle małe cząsteczki, które potrafią przedostać się głęboko do oskrzeli. Ponadto są odporne na działanie wysokiej temperatury, co oznacza, że zwykłe mycie i obróbka termiczna ich nie niszczą.

Dotychczas sklasyfikowano około 600 rodzajów mykotoksyn. Najgroźniejszą z nich, stosowaną także jako broń biologiczna, jest aflatoksyna, występująca w aż 4 typach grzybów pleśniowych z gatunku Aspergillus. Poza nimi, w mieszkaniach pojawiają się także bardzo niebezpieczne, wspomniane już wcześniej grzyby z rodzaju Stachybotrys . Wykazują one działanie:

• rakotwórcze,
• teratogenne,
• mutagenne,
• neurotoksyczne,
• immunosupresyjne.

To też może Cię zainteresować: Kiedy stosuje się dekontaminację?

Jakie czynniki sprzyjają osadzaniu się czarnej pleśni w domu?

W domu i innych budynkach muszą zaistnieć warunki, niezbędne do osadzania się i rozwoju pleśni. Należą do nich:

• tlen i substancje odżywcze, którymi są dla grzybów nawet niewielkie ilości substancji organicznych, takich jak pył i kurz farby czy drewno;
• ciepło, wilgoć i niesprawna wentylacja w pomieszczeniach;
• brak cyrkulacji powietrza w zbyt szczelnych wnętrzach, która charakteryzuje nowoczesne budownictwo;
• zawilgocenie budynku spowodowane błędami budowlanymi.

W jakich pomieszczeniach najczęściej pojawia się czarna pleśń?

Grzyby pleśniowe, w tym czarna pleśń występują powszechnie w większości pomieszczeń i to zarówno mieszkalnych, usługowych, jak i przemysłowych. Rozwijają się one wszędzie tam, gdzie są sprzyjające, wilgotne warunki do rozwoju grzybów. Pleśń często pojawia się w łazience, kuchni, a także w piwnicach oraz opuszczonych i nieogrzewanych budynkach.

Pleśń zasiedla głównie powierzchnie ścian i sufitów. Może też pojawić się na: płytkach, fugach, wentylatorach, urządzeniach klimatyzacyjnych czy papierze. Okazuje się, że w pomieszczeniach, w których znajdują się dywany, odnotowuje się trzykrotnie razy większe stężenia grzybów, niż w przypadku ich braku.

Sprawdź: Jaki wybrać płyn do dezynfekcji rąk?

Symptomy obecności czarnej pleśni

Materiały, na których znajduje się pleśń, charakteryzują:

• nieprzyjemny zapach, przypominający siarkowodór;
• osłabienie wytrzymałości materiałów;
• utrata koloru pierwotnego przedmiotu i zmiana na czarną barwę.

Konsekwencje obecności czarnej pleśni w domu

Czarna pleśń ma niekorzystny wpływ na samopoczucie i zdrowie. Co więcej, nawet niewielka ilość pleśni jest szkodliwa!

Jak czarna pleśń wpływa na zdrowie?

Najbardziej narażone na choroby, wywoływane przez pleśnie, są osoby o obniżonej odporności, np. chore na AIDS czy nowotwory. Niebezpieczeństwa wywołane przez pleśnie dotyczą też dzieci, osób starszych oraz schorowanych, które przyjmują duże ilości leków.

Czarna pleśń może wywoływać m.in. następujące objawy i choroby:

• bóle głowy;
• nudności i złe samopoczucie;
• problemy z koncentracją;
• nieżyt nosa;
• alergię;
• choroby układu oddechowego, takie jak: astma oskrzelowa, przewlekły nieżyt oskrzeli czy alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych;
• choroby układu pokarmowego oraz krwiotwórczego;
• mykotoksykozę, spowodowaną zatruciem przez spożycie żywności, w której znajdują się mykotoksyny;
• infekcję oportunistyczną.

Jak można chronić organizm przed pleśnią?

Na szczęście istnieją działania profilaktyczne, które mogą uchronić świadomych zagrożeń ludzi przed szkodliwymi następstwami obecności pleśni. W tym celu należy zapewnić:

• odpowiednią cyrkulację powietrza w domach i mieszkaniach, ponieważ pleśń bardzo nie lubi przewiewu powietrza;
• niską wilgotność powietrza we wnętrzach, np. poprzez stosowanie osuszacza powietrza;
• czystość w domu, poprzez ścieranie kurzu i częste odkurzanie, szczególnie w przypadku posiadania zwierząt futerkowych, np. kota.

Przeczytaj też: Objawy zatrucia chlorem

Usuwanie pleśni z wnętrz — jak to robić?

W pierwszej kolejności należy kupić i zastosować specjalistyczne preparaty grzybobójcze, zgodnie z instrukcją na opakowaniu. Aby usunąć grzyba, należy na zainfekowaną powierzchnię nanieść preparat niszczący zagrzybienie, czyli środek grzybobójczy (inaczej fungicyd), a potem ją dokładnie wytrzeć. Następnie trzeba znaleźć i wyeliminować przyczynę pojawienia się pleśni.

Sprawdź też: Denaturat – zastosowanie

Domowe sposoby usuwania pleśni

W celu usunięcia pleśni domowym sposobem, bez stosowania silnie działających środków chemicznych, należy przygotować jeden z następujących składników: sodę oczyszczoną, ocet lub olejek z drzewa herbacianego oraz wodę.

Do najtańszych i najprostszych sposobów należy przygotowanie mieszanki z dużej ilości sody oczyszczonej oraz niewielkiej ilości wody. Jej konsystencja powinna przypominać gęstą pastę, którą nakłada się na zapleśniałe powierzchnie, a po około 20 minutach zmywa się wodą.

W przypadku chęci użycia octu, należy zmieszać jedną porcję octu z dwiema porcjami wody. Z kolei olejek z drzewa herbacianego należy zmieszać w proporcji dwie łyżki na dwie szklanki wody. Tak otrzymanymi roztworami należy wyczyścić zabrudzone powierzchnie.