Kłucie w okolicach serca najczęściej nasuwa podejrzenie zawału lub choroby niedokrwiennej serca. Zdarza się jednak, że w wyniku długotrwałego stresu pojawia się kłucie i ból w okolicy serca, które mogą być objawami nerwicy serca. Przez pacjentów ten zespół dolegliwości określany jest także jako nerwoból serca. Leczenie tego schorzenia jest trudne i wymaga nieraz współpracy kardiologa, psychiatry oraz lekarza rodzinnego.
Nerwobóle serca – objawy, czy są groźne, jak się leczy?
Dlaczego kłuje mnie w sercu?
Ból w okolicy serca większości osób kojarzy się z chorobami serca, w tym szczególnie z zawałem mięśnia serca. Duży odsetek przypadków kłucia w sercu, bólu zlokalizowanego w klatce piersiowej ma podłoże nerwowe.
Jedną z przyczyn bólu z lewej strony w okolicy serca jest nerwica serca, czyli zespół Da Costy, zwany inaczej dystonią neurowegetatywną. To zespół objawów, które tylko sugerują występowanie chorób serca, a w rzeczywistości ich przyczyną są zaburzenia o podłożu nerwicowym (lękowym).
Nerwica serca zaliczana jest do dysfunkcji autonomicznych występujących pod postacią somatyczną. Pod tym skomplikowanym pojęciem kryją się zgłaszane przez pacjenta dolegliwości ze strony narządów unerwianych i kontrolowanych przez autonomiczny układ nerwowy, którego praca powoduje reakcje niezależne od woli człowieka, jak wydzielanie soku żołądkowego czy zwężanie lub rozszerzanie naczyń krwionośnych.
Przeczytaj też: Nerwica lękowa – przyczyny, objawy, leczenie
Chorzy najczęściej zgłaszają skargi ze strony układu krążenia – nerwobóle serca, układu oddechowego (czkawka, hiperwentylacja) i pokarmowego (biegunki).
W przebiegu tego typu zaburzeń dochodzi do pobudzenia układu autonomicznego, objawiającego się między innymi kołataniem serca czy zaczerwienieniem skóry, ale także występują objawy niespecyficzne i subiektywne, których nie potwierdza badanie fizykalne, takie jak uczucie pieczenia, rozdymania czy ściskania.
Przeczytaj również: Ból pod mostkiem – możliwe przyczyny
Nerwoból serca – objaw nerwicy serca
Pacjenci zazwyczaj nie dostrzegają związku pomiędzy występowaniem dolegliwości a stresującymi wydarzeniami w życiu. Dlatego domagają się coraz to nowych badań, pomimo braku nieprawidłowości w pracy układu sercowo-naczyniowego. Taki chory przy próbie wskazania na nerwicowe podłoże dolegliwości może poczuć się urażony i odrzucony.
Sprawdź również: Drętwienie lewej ręki i palców lewej ręki
Do najczęstszych objawów zgłaszanych przez pacjentów z dystonią neurowegetatywną należą:
- kłucie serca (najczęściej w okolicach jego koniuszka),
- uczucie duszności,
- niepokój,
- nadmierne pocenie się,
- zawroty i bóle głowy,
- szybkie męczenie się,
- kołatania serca,
- uczucie mrowienia, drętwienia,
- drżenia rąk,
- zaburzenia snu.
W badaniu EKG można stwierdzić niemiarową pracę serca, związaną jednak z oddychaniem – akcja serca przyspiesza w czasie wdechu i zwalnia na wydechu. W odróżnieniu od organicznych chorób układu krążenia, dolegliwości najczęściej ustępują w trakcie wysiłku fizycznego.
Ból serca tego typu kilkakrotnie częściej dotyka kobiet, a początek symptomów ma miejsce zwykle po 25.–30. roku życia.
To też może Cię zainteresować: Co oznacza przyspieszone bicie serca?
Nerwoból serca czy inna przyczyna kłucia?
Dolegliwości bólowe mogą dawać wszystkie struktury klatki piersiowej, poza miąższem płucnym. Kłucie w okolicach serca towarzyszy bardzo często takim schorzeniom jak neuralgia międzyżebrowa – są to dolegliwości bólowe spowodowane uszkodzeniem nerwów obwodowych (w tym przypadku nerwów międzyżebrowych), których zadaniem jest przekazywanie impulsów do ośrodkowego układu nerwowego i z powrotem.
Objawy obejmują obszar unerwiany przez określony nerw – w neuralgii międzyżebrowej są to głównie ściany klatki piersiowej, okolice mostka i przestrzeni międzyżebrowych. Dolegliwości mają charakter ostry. Zazwyczaj jest to kłujący, rwący, palący, a nawet rozdzierający ból, obejmujący skórę unerwianą przez uszkodzony nerw.
Brak jest ran czy uszkodzeń tkanek, a wystąpienie symptomów prowokowane jest przez sytuacje, które u zdrowego nie wywołują bolesności, jak na przykład wzięcie głębokiego oddechu, kaszel czy wykonanie ruchu. Nerwobólom mogą towarzyszyć zaburzenia czucia:
- przeczulica,
- niedoczulica,
- osłabienie siły mięśniowej,
- wrażenia mrowienia i drętwienia (parestezje).
Najważniejsze przyczyny neuralgii międzyżebrowej to:
- ucisk nerwu przez chorobowo zmieniony kręgosłup (najczęściej w wyniku choroby zwyrodnieniowej),
- przewianie,
- niedobór witamin z grupy B,
- półpasiec,
- przebyty uraz klatki piersiowej.
Kiedy kłucie i ból oznacza chorobę serca?
Ból w okolicy serca, zwłaszcza zlokalizowany za mostkiem najczęściej kojarzony jest z zawałem mięśnia serca. Ból zawałowy może nie być wyraźnie umiejscowiony, przez co chory nie jest w stanie wskazać dokładnie miejsca odczuwanych dolegliwości.
Ból taki może promieniować w kierunku lewej strony – do ręki, palców lewej ręki, do żuchwy. Wywołuje u pacjenta bardzo silny lęk o własne życie. Trwa zazwyczaj dłużej niż 30 minut. Dolegliwości bólowe mogą pojawiać się także w chorobie niedokrwiennej serca, rozwarstwieniu aorty.
Zapalenie osierdzia – to kolejna przyczyna kłucia po lewej stronie w okolicy serca. Najczęstsze przyczyny choroby to:
- zakażenie wirusowe (wirusy Coxsackie, CMV, enterowirusy i adenowirusy),
- choroby układowe tkanki łącznej (twardzina układowa, toczeń rumieniowaty układowy),
- powikłania zawału serca lub gorączki reumatycznej.
Schorzenie można podzielić na ostre, przewlekłe (trwające powyżej 3 miesięcy) i nawracające. Ból w zapaleniu osierdzia jest kłujący, ostry, o zmiennym nasileniu – zmniejsza się w pozycji siedzącej przy pochyleniu do przodu.
Występuje najczęściej za mostkiem lub w okolicy koniuszka serca. Może także promieniować do szyi i lewego barku. Dolegliwości bólowe mogą być poprzedzone gorączką lub stanem podgorączkowym, bólami mięśni i stawów, uczuciem rozbicia. Pojawia się suchy kaszel i duszność.
Jak rozpoznać i leczyć nerwoból w okolicy serca?
Kłucie w sercu zawsze wymaga dokładnego procesu diagnostycznego. Bardzo ważne jest bowiem, aby wykluczyć stany zagrażające życiu, takie jak zawał serca czy rozwarstwienie aorty. W tym celu konieczne jest wykonanie takich badań, jak EKG, oznaczenie poziomu troponin we krwi, RTG klatki piersiowej czy nawet angio-TK.
W rozpoznaniu zapalenia osierdzia pomocne jest wykonanie badania echokardiograficznego, oznaczenie poziomu OB oraz liczby białych krwinek (leukocytów). W przypadku zespołu Da Costy oraz neuralgii międzyżebrowej wyniki badań zazwyczaj nie odbiegają od normy.
Rozpoznanie nerwobólu serca stawia się na podstawie zebranego wywiadu oraz badania neurologicznego. Również w przypadku dystonii neurowegetatywnej wnikliwa rozmowa z pacjentem stanowi istotny element ułatwiający postawienie diagnozy.
Leczenie nerwobólu w okolicy serca to połączenie farmakoterapii (leków przeciwlękowych lub przeciwdepresyjnych) oraz psychoterapii, obejmującej między innymi techniki relaksacji oraz naukę prawidłowego oddychania i radzenia sobie w sytuacjach stresowych.
Agnieszka Dziubosz
Lekarz
Absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. W czasie studiów kreatywnie angażowała się w działalność Studenckich Kół Naukowych, między innymi z chorób wewnętrznych oraz pediatrii. Brała czynny udział w Studenckich Konferencjach Naukowych. W zakresie medycyny przede wszystkim interesuje się gastroenterologią.
Komentarze i opinie (2)
opublikowany 03.07.2022
opublikowany 15.02.2024