Wokół zjawiska oziębłości seksualnej narosło wiele mitów i nieporozumień. Utarło się myśleć, że jest wrodzona i dotyczy ona jedynie kobiet. Obydwie te hipotezy są fałszywe: najczęściej brak satysfakcji seksualnej występuje z konkretnego powodu lub powodów, a zaburzenie można z powodzeniem leczyć i terapeutyzować; dotyka ono zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Czym właściwie jest oziębłość seksualna? Skąd bierze się brak satysfakcji seksualnej u kobiet?
Kobieta oziębła – czy takie zjawisko istnieje? Czym jest hipolipidemia?
Oziębłość seksualna – czym jest?
Oziębłość seksualna inaczej bywa nazywana hipolibidemią. Oznacza ona całkowity brak lub znaczące obniżenie popędu seksualnego, będące problematycznym dla pacjenta czy pacjentki. Zdiagnozowanie hipolibidemii nie zawsze jest łatwe: ludzie różnią się między sobą w kwestii zainteresowania życiem seksualnym, czy natężeniem potrzeb w tym zakresie; niektórzy świadomie rezygnują z kontaktów płciowych i nie stanowi to dla nich problemu; istnieją też osoby aseksualne.
Jednak brak – całkowity lub znaczący - odczuwania jakiegokolwiek popędu, może też sugerować o pojawieniu się zaburzenia. Dzieje się to zwłaszcza wtedy, gdy pojawił się nagle, lub gdy pacjentowi lub pacjentce ten brak dotkliwie przeszkadza, utrudniając mu czerpanie satysfakcji z życia, czy wpływając na intymne relacje. Wówczas możemy podejrzewać hipolibidemię; ostateczną diagnozę wystawia jednak seksuolog, lekarz lub psycholog.
Zobacz też: Czym jest panseksualizm?
Oziębłość seksualna u kobiet – objawy
Objawy hipolibidemii u kobiet są tożsame z tymi, które występują u mężczyzn. Należy do nich brak zainteresowania życiem seksualnym – nie tylko w kontekście podejmowania stosunków, ale również poprzez zaniechanie masturbacji czy fantazji erotycznych.
Zdarza się, że osoby cierpiące z powodu hipolibidemii podejmują mniej lub bardziej udane kontakty seksualne w trosce o samopoczucie partnera czy partnerki. Niekiedy pojawia się wówczas również przyjemność, zwłaszcza emocjonalna. Nie ma jednak pełnego zaspokojenia, a fizjologiczne podniecenie jest bardzo nikłe i nie przynosi oczekiwanej satysfakcji w postaci orgazmu.
Hipolibidemia – przyczyny
Oziębłość seksualna jest zjawiskiem o bardzo złożonej etiologii. Ważną rolę pełnią tutaj czynniki psychogenne – ale nie tylko. Badania prowadzone na Uniwersytecie Medycznym we Wrocławiu wskazują na fakt, że na znaczące obniżenie funkcji seksualnych kobiet wpływają, na przykład, nieswoiste choroby jelit. Wieloczynnikowe, bio-psycho-społeczne podłoże dysfunkcji seksualnych doprowadziło do wyróżnienia specjalnej kategorii w kategorii ICD-11 (Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych). Do tej pory dysfunkcje te były łączone jedynie ze zdrowiem psychicznym; dziś wiemy, że mogą pojawić się chociażby w przebiegu cukrzycy, nadużywania alkoholu, czy nawet choroby pochwy.
Hipolipidemia o podłożu psychogennym
W przypadku podłoża psychogennego, kobieca hipolibidemia (często połączona z anorgazmią, czyli niemożnością osiągnięcia orgazmu) również może wynikać z kilku odrębnych przyczyn. Do najbardziej znanych należą trauma seksualna (gwałt czy molestowanie), a także bycie ofiarą innej przemocy fizycznej (a w konsekwencji – lęk przed dotykiem).
Może to być jednak również brak uczucia do partnera czy partnerki, niska samoocena, przemęczenie, kłopoty w życiu zawodowym lub osobistym, brak zaufania, a w skrajnym przypadku – występowanie parafilii (zaburzenia seksualnego polegającego na osiągnięciu podniecenia jedynie w ściśle określonych warunkach – na przykład fetyszyzmu). Możliwa jest również sytuacja, w której wiele czynników – zarówno biologicznych, jak i psychologicznych – występuje wspólnie, w efekcie przyspieszając pojawienie się oziębłości seksualnej.
Czytaj również: Gwałt – czym jest, jak żyć po gwałcie?
Hipolibidemia – leczenie i terapia
Ze względu na zróżnicowaną etiologię oziębłości seksualnej, różne są również formy jej leczenia. Najczęściej stosuje się tutaj farma- i psychoterapię, niekiedy łącząc obydwie te metody. Farmakoterapia jest zalecana zwłaszcza wtedy, gdy hipolibidemii towarzyszy choroba somatyczna, będąca przy tym jej przyczyną, szczególnie w przypadku poważnych zaburzeń gospodarki hormonalnej. Wdraża się ją także w przypadku depresji, której efektem często jest brak libido.
Psychoterapia to podstawowa metoda leczenia hipolibidemii wywołanej czynnikami psychogennymi. Może ona przybierać różne formy. Często jest to terapia psychodynamiczna, która pomaga ustalić skąd wziął się problem z libido; zwłaszcza w przypadku, gdy podejmowaniu stosunków seksualnych towarzyszą lęk, panika i objawy psychosomatyczne. Stosuje się również terapię poznawczo-behawioralną (zwłaszcza w przypadku PTSD – kiedy kłopot wynika z przebytej traumy), oraz terapię par, w przypadku, gdy za problemy w łóżku odpowiadają konflikty między partnerami.
Bez względu na powód hipolibidemii, kobiecie jej doświadczającej potrzebna jest zarówno pomoc specjalisty (psychologa i/lub lekarza), jak i wsparcie i zrozumienie ze strony partnera czy partnerki. Leczenie i terapia nie zawsze przynoszą natychmiastową poprawę, jednak w niemal każdym przypadku ostatecznie kończą się sukcesem; akceptacja i bliskość ze strony otoczenia z pewnością przyśpieszą ten proces.
Wypowiedź seksuologa na temat oziębłości seksualnej
Zdaniem eksperta
Przez oziębłość seksualną rozumie się spadek ochoty na odbywanie kontaktów seksualnych oraz zaburzenia orgazmu i erekcji. Oziębłość seksualna prowadzi do istotnych zaburzeń relacji partnerskich. Może doprowadzić nawet do rozpadu związku. W każdej sytuacji oziębłość seksualna wymaga zgłoszenia się do seksuologa, który powinien dokonać diagnostyki i stwierdzić, czy ma do czynienia z procesami o charakterze biologicznym, czynnikami psychicznymi bądź dotyczącymi relacji partnerskich.
Nieleczona oziębłość płciowa zwykle prowadzi do rozpadu związku, narastającej frustracji i w sposób zasadniczy odbija się na zdolności jednostki do prawidłowego funkcjonowania społecznego. W związku z tym konieczne jest wdrożenie odpowiedniego postępowania. W przypadku zaburzeń o charakterze organicznym – zazwyczaj hormonalnym – konieczne jest wprowadzenie właściwej terapii. W większości przypadków są to jednak zaburzenia o charakterze psychicznym, które wymagają postępowania psychoterapeutycznego bądź terapii partnerskiej.
Bibliografia
W Wylecz.to opieramy się na EBM (Evidence Based Medicine) – medycynie opartej na faktach i wiarygodnych źródłach. Dowiedz się więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści.
- Jabłoński, Z. (2002). Optymalne podejście w leczeniu psychogennych dysfunkcji seksualnych. Psychoterapia, 1(120):41-46.
- Jąderek, I., & Lew-Starowicz, M. (2018) Zmiany w diagnostyce dysfunkcji seksualnych kobiet w klasyfikacji ICD-11. Przegląd Seksuologiczny, 2:2-11.
- Miklas, N., Szostkowska, M., & Zdrojewicz, Z. (2015). Seksualność kobiet z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit—badania własne. Seksuologia Polska, 13(2):45-52.
Monika Mazurek
Psycholog
ukończyła psychologię o specjalności klinicznej i neuropsychologicznej USWPS w Warszawie, doktorantka Instytutu Psychologii UJ w Krakowie. Autorka prac naukowych poświęconych psychologii klinicznej i kilkuset artykułów popularnonaukowych o tematyce z zakresu neuropsychologii, seksuologii klinicznej i psychologii osobowości. Na co dzień zajmuje się popularyzacją zagadnień dotyczących powiązań pomiędzy biologią, psychologią i medycyną.
Komentarze i opinie (1)
opublikowany 13.06.2021