Psychoterapia psychodynamiczna – co to jest, jak wygląda, jak długo trwa, jakie są efekty

Psychoterapia psychodynamiczna – co to jest?

Leczenie zaburzeń psychicznych w głównej mierze opiera się na dwóch środkach terapeutycznych – lekach i psychoterapii. Stosowanie w leczeniu niektórych zaburzeń psychicznych środków farmakologicznych jest niekwestionowalne, natomiast w przypadku innych bardzo dobre efekty może przynosić sama psychoterapia.

Psychoterapia wykorzystuje metody psychologiczne oparte na regularnym kontakcie pacjenta i terapeuty. Częste spotkania pomagają w rozwinięciu u osoby korzystającej z terapii zaufania w stosunku do psychoterapeuty.

Obecnie wyróżnia się wiele nurtów psychoterapeutycznych, takich jak: podejście psychoanalityczne i psychodynamiczne, podejście poznawczo-behawioralne, podejście egzystencjalne czy systemowe.

Czytaj również: Psycholog czy psychoterapeuta – do kogo po pomoc psychologiczną?

Poszczególne nurty psychoterapii różnią się od siebie spojrzeniem na procesy kształtowania się ludzkiej psychiki, przyczyny powstawania zaburzeń i metody radzenia sobie z nimi.

Psychoterapia psychodynamiczna jest formą terapii wywodzącą się z klasycznej psychoanalizy.

Na czym polega terapia psychodynamiczna?

Podejście psychodynamiczne w psychoterapii opiera się na założeniu, że źródłem nieprawidłowości w funkcjonowaniu procesów umysłowych, przekładających się na relacje interpersonalne, są pewne nieświadome niedostosowania rozwijające się już w okresie dzieciństwa.

Trudne wydarzenia życiowe mogą zostać zepchnięte w głąb umysłu, stanowi to rodzaj mechanizmu obronnego, który pozwala przetrwać szczególnie ciężkie chwile. Zdarza się jednak, że związane z nimi negatywne emocje rzutują w późniejszym czasie, na zdolność do tworzenia związków międzyludzkich i prawidłowego zachowania się w określonych sytuacjach. Odkrycie tych nieuświadomionych konfliktów oraz przepracowanie ich w późniejszym czasie z terapeutą stanowi właściwy cel terapii i w wielu przypadkach pozwala osiągnąć dobrobyt psychiczny.

Psychologia psychodynamiczna, choć wywodzi się z klasycznej psychoanalizy, jest metodą nowocześniejszą i odcina się od wielu założeń freudowskiego podejścia.

Jak wygląda terapia psychodynamiczna?

Jak przebiega terapia psychodynamiczna? Terapia ta opiera się na silnej relacji zbudowanej na rozmowie pomiędzy pacjentem a terapeutą. Rola terapeuty i jego ingerencja w przebieg rozmowy zależą od typu terapii.

Wyróżnia się następujące nurty psychoterapii psychodynamicznej:

• psychoterapia wglądowa,
• psychoterapia oparta na związku terapeutycznym,
• psychoterapia wspierająca.

Rozmowa pacjenta z terapeutą powinna odbywać się w gabinecie terapeutycznym. Pacjent siedzi zwrócony w stronę swojego rozmówcy w taki sposób, by ten mógł obserwować subtelne, niewerbalne sygnały. Przebieg rozmowy zwykle nie jest narzucony z góry. Pacjent może mówić o rzeczach, które akurat przyjdą mu do głowy, natomiast psychoterapeuta może zadawać pytania, które często mogą wydać się pacjentowi zbyt bezpośrednie. Terapeuta zwraca uwagę na to, jakie tematy często są poruszane, a jakie pacjent woli pomijać, analizuje jego reakcję emocjonalną związaną z niewygodnymi pytaniami czy towarzyszącą przebiegowi rozmowy.

Teoria psychodynamiczna niemałą uwagę przykłada także do zjawisk, takich jak przeniesienie, czyli kierowanie uczuć, które pacjent żywi w stosunku do swoich rodziców, partnera czy innych bliskich osób – w stronę terapeuty oraz przeciwprzeniesienie, będące zbiorem emocji wyzwalanych w terapeucie pod wpływem rozmowy z pacjentem.

Sprawdź, jak sobie poradzić z atakiem paniki

Efekty terapii psychodynamicznej

Wyzwolenie pewnych emocji pod wpływem rozmowy i skierowanie ich w kierunku terapeuty może pomóc w ustaleniu, co w rzeczywistości te emocje sprowokowało. Uświadomienie sobie związku pomiędzy niektórymi wydarzeniami życiowymi a stanami emocjonalnymi, które zostały przez nie wyzwolone, nie zawsze jest prostym zadaniem, ale gdy już do tego dojdzie, możliwe jest ich przepracowanie i zrozumienie, jak te nieuświadomione wewnętrzne konflikty odbijały się na dotychczasowym życiu.

Ile trwa terapia psychodynamiczna?

Czas trwania terapii psychodynamicznej jest bardzo różny. Zależy on nie tylko od konkretnego pacjenta, ale także od problemów, które chce przepracować. Proces terapeutyczny może zająć od kilku miesięcy lub trwać nawet prawie całe życie.

Niektórzy szybciej przechodzić będą na kolejne etapy terapii, innym zajmie to więcej czasu – najważniejsze jest jednak osiągnięcie celu terapeutycznego.

Spotkania z psychoterapeutą mogą odbywać się codziennie lub raz na kilka tygodni, nie ma jednego, uniwersalnego schematu, wszystko zależy od potrzeb pacjenta.

Kto może prowadzić terapię psychodynamiczną?

Terapeutą może być psycholog lub psychiatra, który odbył specjalistyczny kurs z zakresu psychoterapii i sam w niej uczestniczył. Odbycie przez terapeutę wcześniejszej psychoterapii pozwala uwolnić go od nieprawidłowości, które mógłby przenieść na późniejszych pacjentów.

Bardzo ważne jest, aby pamiętać, że psychoterapeutów obowiązuje kodeks etyki, który zabrania im dzielenia się z innymi ludźmi tym, co przekazał im pacjent, a także o tym, że zawsze możliwa jest zmiana terapeuty. Pozwala to na zbudowanie zaufania i umożliwia pełne otwarcie się, niezbędne do osiągnięcia sukcesu terapeutycznego.

Podejście psychodynamiczne – dla kogo?

Metoda dynamiczna w psychoterapii znajduje zastosowanie w leczeniu wielu zaburzeń i chorób psychicznych.

Są to między innymi:

• zaburzenia osobowości,
• zaburzenia lękowe,
• zespół stresu pourazowego (PTSD),
• zaburzenia nastroju o różnym stopniu nasilenia,
• zaburzenia odżywiania,
• trudności w relacjach z innymi ludźmi, problemy w związku.

Należy pamiętać, że w przypadku bardzo silnie nasilonych objawów chorobowych terapia dynamiczna powinna być uzupełniana poprzez leczenie farmakologiczne.

Czy psychoterapia psychodynamiczna jest skuteczna? Jak działa?

Psychodynamika jest bardzo skutecznym podejściem terapeutycznym mogącym dawać korzystne efekty w przypadku wielu schorzeń psychicznych, a także problemów czy trudności pojawiających się w życiu każdego człowieka.

Sama terapia wiąże się zazwyczaj nie tylko z osiągnięciem wyznaczonego celu terapeutycznego, ale także z lepszym zrozumieniem własnych reakcji emocjonalnych, co w znaczący sposób przekłada się na tworzenie szczęśliwych i trwałych relacji interpersonalnych.