Historia kleszczy położniczych
Historia kleszczy o kształcie zbliżonym do współczesnych wiąże się z angielskim rodem Chamberlenów. Ta dynastia położników w latach 1600 – 1728 skutecznie stosowała i doskonaliła kleszcze położnicze, otaczając je jednocześnie tajemnicą, co zarazem przeciwdziałało ich bliższemu poznaniu i upowszechnianiu. W 1723 roku anatom i chirurg Mains de Palfyn z Flandrii wynalazł niezależnie od Chamberlenów kleszcze, których zastosowanie rozpropagował w innych krajach Europy, a szczególnie we Francji. Zainteresowanie i dalsze ciągłe doskonalenie doprowadziło do powstania ponad 200 różnych modeli kleszczy. Do najbardziej znanych modeli należą kleszcze: Naegelego, Smelliego, Madurowicza, Levrenta.
Cel operacji kleszczowej
Operacja kleszczowa ma na celu zastąpienie lub wspomożenie siły skurczowej macicy pociąganiem (trakcją) oraz ewentualną poprawę zaburzonego mechanizmu porodowego główki płodu. Kształt kleszczy dostosowany jest do przebiegu i budowy kanału rodnego oraz dostatecznie silnego i oszczędzającego uchwycenia główki płodu.
Kleszcze położnicze składają się z dwóch skrzyżowanych ramion, połączonych zamkiem. W każdym z ramion odróżniamy łyżkę, szyjkę z zamkiem i rękojeść. Łyżki kleszczy mają wygięcie główkowe, dostosowane do kształtu główki oraz miednicowe, odpowiadające swą krzywizną osi kanału rodnego. Służą one uchwyceniu główki płodu. Rękojeście kleszczy wygięte bocznie w kształcie haka zapewniają pewny uchwyt dla rąk lekarza położnika w czasie trakcji czyli pociągania.
Wskazanie do porodu kleszczowego
We współczesnym położnictwie zastosowanie kleszczy na wychodzie miednicy jest coraz rzadsze, pomimo iż stan noworodka i matki po przeprowadzeniu operacji jest podobny jak po porodzie naturalnym. Wskazania do operacyjnego ukończenia porodu drogą pochwową są następujące:
- przedłużający się drugi okres porodu: u pierwiastek brak postępu porodu przez 3 godziny ze znieczuleniem lub przez 2 godziny bez znieczulenia a u wieloródek brak postępu porodu przez 2 godziny ze znieczuleniem lub przez 1 godzinę bez znieczulenia,
- podejrzenie pogorszenia dobrostanu płodu i zagrożenia płodu,
- skrócenia drugiego okresu porodu ze względu na korzyści zdrowotne matki.
Warunki przeprowadzenia porodu kleszczowego
Aby przeprowadzić operację położniczą drogą pochwową, czyli ukończyć poród z wykorzystaniem kleszczy, muszą być spełnione pewne warunki:
- przodująca część główki płodu,
- główka jest w pozycji ustalonej,
- jest całkowite rozwarcie szyjki macicy,
- pęknięty pęcherz płodowy,
- prawidłowe wymiary miednicy kostnej rodzącej,
- wyrażenie zgody przez rodzącą na proponowany zabieg,
- dokładne określenie położenia główki płodu,
- opróżniony pęcherz moczowy u rodzącej,
- zastosowanie właściwej metody znieczulenia,
- odpowiednie warunki na sali porodowej, gotowość personelu medycznego,
- odpowiednia wiedza i umiejętności lekarza położnika,
- możliwość zastosowania innej interwencji umożliwiającej poród.
Brak wskazań do porodu kleszczowego
Nie wolno stosować ukończenia porodu operacją założenia kleszczy w przypadku:
- ułożenia ciemieniowego lub czołowego główki płodu,
- nieustalonej główki,
- niecałkowitego rozwarcia szyjki macicy,
- oznak niewspółmierności porodowej,
- skazy krwotocznej u płodu,
- porodu przedwczesnego,
- chorób kości płodu przebiegających z demineralizacją.
Operacyjne porody drogą pochwową, porody kleszczowe są jedną z nielicznych procedur położniczych, które zanikają. Powodem jest nieuzasadniony strach i brak szkoleń.
Poród kleszczowy - wypowiedź położnej
[VIDEO=1215]
wypowiedź położnej
Kleszcze są najstarszym narzędziem położniczym pozwalającym na szybkie ukończenie porodu drogami naturalnymi. Celem operacji kleszczowej jest zastąpienie lub wspomożenie siły skurczowej macicy pociąganiem (trakcją) oraz ewentualna korekta zaburzonego mechanizmu porodowego główki płodu. Kleszcze składają się z dwóch skrzyżowanych ramion, połączonych zamkiem. W każdym z ramion odróżniamy łyżkę, szyjkę z zamkiem i rękojeść. Łyżki kleszczy mają wygięcie główkowe, dostosowane do kształtu główki, oraz miednicowe, odpowiadające swą krzywizną osi kanału rodnego. Łyżki kleszczy służą uchwyceniu główki płodu, a rękojeści, wygięte bocznie w kształcie haka, zapewniają pewny uchwyt dla rąk lekarza położnika w czasie trakcji (pociągania). We współczesnym położnictwie zastosowanie kleszczy jest coraz rzadsze, pomimo, iż stan noworodka i matki po przeprowadzeniu operacji jest podobny do tego po porodzie naturalnym.
Wskazania do operacyjnego ukończenia porodu drogą pochwową to: przedłużający się drugi okres porodu: u pierwiastek brak postępu porodu przez 3 godziny ze znieczuleniem lub przez 2 godziny bez znieczulenia; u wieloródek brak postępu porodu przez 2 godziny ze znieczuleniem lub przez 1 godzinę bez znieczulenia podejrzenie pogorszenia dobrostanu płodu i zagrożenia płodu skrócenia drugiego okresu porodu ze względu na korzyści zdrowotne matki Operacyjne porody drogą pochwową - porody kleszczowe są jedną z nielicznych procedur położniczych, które zanikają, a powodem tego jest nieuzasadniony strach i brak szkoleń.
